نقد کتاب «دموکراسی محلی» در دومین بخش سی و دومین نشست زرین قلم برگزار شد. بوچانی، مولف کتاب، تاکید بر نقش شوراها را اساسیترین نکته اثرش دانست و گفت: چگونگی مشارکت مردم در اداره امور جامعه یکی از دغدغههای تاریخی انقلاب اسلامی بوده است.-
مولف کتاب با بیان این جمله که «یکی از مهمترین کارکردهای انقلاب اسلامی بسط مردمسالاری بود» سخنان خود را آغاز کرد. وی گفت: چگونگی مشارکت مردم در اداره امور جامعه یکی از دغدغههای تاریخی انقلاب اسلامی بوده است. در این راستا قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در بیش از 14 اصل مشخصا به بحث شوراها و تمرکززدایی میپردازد.
وی افزود: برای جلوگیری از استبداد بحث توسعه قدرت شوراها به عنوان یک اصل مطرح شد، اما به دلایل متعدد این موضوع به درستی نهادینه نشد.
بوچانی یکی از مصداقهای مهمی که در کتاب نیز بر آن تاکید شده است، استفاده نکردن از ظرفیتهای محلی و منطقهای دانست و بیان کرد: به عنوان نمونه ما حتی در کوچکترین مراسم افتتاحیه تصور میکنیم باید بالاترین ردههای کشوری حضور داشته باشند. این اقدام نه تنها موجب هدر رفت ظرفیتها، نیروها و بازداری آنها از کارهای اصلیشان میشود، بلکه نادیده گرفته شدن ظرفیتهای محلی را هم در پی دارد.
وی افزود: همچنان که در کتابم عنوان شده است، بزرگترین آسیب جدی کشورما تمرکزگرایی است که باید از میان برود. یکی از راهکارها آن قوت بخشیدن به شوراهاست که اکنون انتخابات آن را در پیش داریم.
نویسنده کتاب «دموکراسی محلی» تقسیم کار ملی ـ محلی را در شمار امور فراموش شده دانست و گفت: شوراها حق قانونگذاری از جنس مجلس را دارند. همچنین شوراها میتوانند مطابق قانون اساسی رشد و فعالیت کنند. شوراها از عناصر اصلی دموکراسی محلیاند که متاسفانه به درستی به کارکردهای آنها توجه نمیشود.
وی افزود: به جرات میگویم این کتاب سفرهای استانی را که عملا موجب فروپاشی بخش عمدهای از سرمایههای اجتماعی میشود، نقد میکند.
در ادامه جلسه ارسطو یاریحصار، دکترای برنامهریزی منطقهای به عنوان منتقد کتاب عنوان کرد: اگرچه نقدهای جدی به کتاب «دموکراسی محلی» دارم، اما به آن بسیار علاقهمندم. این کتاب تمامی دیدگاههای مختلف درباره دموکراسی محلی را بازگو میکند.
وی افزود: دموکراسی را حق تعیین سرنوشت تعریف کردهاند، حقی که تنها در انتخابات معنا نمییابد، بلکه این حق را باید به طور عادی در مراحل گوناگون زندگیمان لمس کنیم. ما در طول روز با سازمانها و نهادهای مختلفی روبهرو هستیم که با سیاستگذاریهای خود به شکل مستقیمی در زندگی ما تاثیر دارند.
ناقد کتاب طرح چند بعدی و ترکیبی دیدگاههای گوناگون درباره بحث مشارکت را از نقاط قوت اثر بیان کرد و گفت: بحث آن که در عمل برای توسعه دموکراسی محلی و قدرت شوراها چه باید بکنیم، وظیفه سازمانها، شهرداری، مجلس و ... است. بحث اصلی روششناسی عملی مشارکت است که تصور میکنم این کتاب ـ که حاوی گزارشاتی از مجموعهای از نشستهای علمی و مباحثات رو در روی گروههای علمی است که به شکل چالشی عنوان شدهاند ـ به خوبی از پس آن برآمده است؛ چرا که شخصیتهای مطرحی که آرا و مباحثاتشان در کتاب انعکاس یافته است اغلب در شمار مدیران اجرایی سطوح کلان و استادان دانشگاهیاند.
وی در جمعبندی آرای منتقدانه خود در بررسی کتاب «دموکراسی محلی» بیان کرد: به دلیل گستردگی مباحث کتاب که تحلیل را برای مخاطبان دشوار میسازد، پیشنهاد میکنم مولف در ویرایش بعدی خود علاوه بر نتیجهگیری در پایان هر فصل، بخشی را نیز به عنوان جممعبندی و نتیجه گیری در انتهای کتاب تالیف کند؛ چرا که جای چنین مطلبی در این کتاب به شدت خالیست.
«دموکراسی محلی» حاوی متن مجموعه ميزگردها و مصاحبههايي است که پس از تجربه نخستين شکلگيري شوراها با حضور صاحبنظران، نظريهپردازان و مديران اجرايي توسط محمدحسين بوچاني برگزار و نتايج آن در قالب کتاب تنظيم و تدوين شده است. این مطالب طی 15 گفتوگو و 12 ميزگرد درباره دموکراسي محلي نوشته شدهاند.
از افرادي که مولف براي گردآوري کتاب پاي گفتوگو با آنها نشسته است ميتوان به محمدباقر قاليباف، معصومه ابتکار، عماد افروغ، احمد مسجدجامعي، مرتضي طلايي و حسن بيادي اشاره کرد.
نخستین چاپ کتاب «دموکراسي محلي» را انتشارات قدیانی با شمارگان دو هزار نسخه در 344 صفحه و بهای 15 هزار تومان منتشر کرده است.
نظر شما