به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از ستاد خبري بيست و ششمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، نشست «گولیلمو برشه و اسناد روابط ایران و ونیز» با حضور الهام ملک‌زاده، مدرس و پژوهشگر تاریخ معاصر، محسن بهرام‌نژاد، تاریخ‌پژوه و محسن جعفری‌مذهب، کارشناس تاریخ دوشنبه (16 اردیبهشت‌ماه) با حضور پژوهشگران تاریخ و ایرانشناس، به همت سرای ایرانشناسی در سرای اهل قلم بین‌الملل بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد. 

الهام ملک‌زاده در این نشست با اشاره به چگونگی آغاز کار بر این اسناد گفت: سندشناسی ایران و ونیز از سال 1380 و از سوی زنده‌یاد عبدالحسین نوایی شروع شد و کتاب «تاریخ روابط ایران و ونیز» در سال 1384  به‌چاپ رسید. تا پیش از این کتاب، به لحاظ تاریخ مکتوب اطلاعاتی از رابطه ایرانیان و ونیزیان در دست نبود. اگر چه کار «کاستالدی» بدون وجود اسناد است اما بخشی از محتوای رابطه ایران و ونیز از دوره آق‌قویونلوها و قراقویونلوها، دوره صفویه و قاجار را دربردارد. تجارت میان دو سرزمین بسیار زیاد و بااهمیت بوده به‌طوری‌که جامی در یکی از شعرهایش به عینکی که از ونیز به ایران آورده شده، اشاره می‌کند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: اطلاعات کتاب مقارن با سقوط بغداد که با تاریخ اشتباه نوشته شده آغاز می‌شود و دوره صفوی، به‌قدرت رسیدن شاه اسماعیل، شاه عباس دوم، نام سفیران و دیگر مسایل آن دوره را دربردارد. متن کتاب کاستالدی از ایتالیایی به فرانسه است و نسخه فرانسه آن موجود نیست. 

محسن بهرام‌نژاد نیز در این نشست گفت: متن اصلی کتاب برشه به زبان ایتالیایی است، آشنایی با نسخه ترجمه، همزمان با کار دکتر ملک‌زاده آغاز شد. متاسفانه ترجمه فرانسه کتاب کاستالدی را در اختیار نداریم و مطابقت متن فارسی و فرانسه انجام نشده است.

این تاریخ‌پژوه افزود: اشتباه‌هایی درباره نام‌ها، مکان‌های جغرافیایی، ذکر سال‌ها و وقایع تاریخی وجود دارد که نیاز به بررسی و تصحیح داشتند. در کتابی که کار آن به‌پایان رسیده و در انتظار چاپ است، این اشتباه‌ها را تا حدامکان تصحیح کرده‌ام. کتاب برشه در تاریخ مناسبات دو کشور نوشته شده و اهمیت بسیاری دارد. این کتاب تاریخ‌نگاری به سبک علمی و مستند است و از قرن 19 میلادی در اروپا آغاز شده است.

وی با اشاره به شخصیت‌شناسی برشه بیان کرد: برشه شخصیت مهمی دارد که در سال‌های 1833 تا 1913 زندگی کرده و مطالعات وی شامل 17 اثر کتاب و مقاله در حوزه مناسبات ونیز با جوامع آسیایی و اروپایی است. در این کتاب همچنین به شخصیت «لویی کاستالدی» و یوسف‌خان مودب‌الملک نیز اشاره شده است.

محسن جعفری‌مذهب در نشست «گولیلمو برشه و اسناد روابط ایران و ونیز» با اشاره به اسناد روابط ایران و ونیز گفت: کتاب «تاریخ روابط ایران و ونیز» تالیف «لویی کاستالدی» با تصحیح و ترجمه یوسف‌خان ریشار (مودب‌الملک) منتشر شد. این اثر قدیمی‌ترین اسناد درباره روابط ایران و ونیز به‌شمار می‌رود.

وی افزود: از معروف‌ترین ونیزی‌هایی که احتمالا مسیر ونیز تا چین را پیموده، می‌توان به مارکوپولو اشاره کرد. اوج حضور ونیزیان در ایران به دوره مغولان می‌رسد به‌طوری‌که در سلطانیه، «سراسقفی» نیز داشتند. از این راه آثار، اشیا، سکه‌ها و برخی نام‌های آن‌ها وارد فرهنگ ایران شد. اوج قدرت ونیزیان، هنگام فتح استانبول و تشکیل مستعمرات بسیار در دریای سیاه به‌شمار می‌رود. شبه‌جزیره کریمه و دو بندر «کاپا» و «تانا» پایگاه اصلی آن‌ها بود.

این تاریخ‌شناس بیان کرد: در حدود 160 سال پیش یک ونیزی تلاش کرد تا اسناد روابط ایران و جمهوری ونیز را گردآوری کند. برخلاف نبود اسناد در ایران، آرشیو خوبی در ونیز وجود داشت. «گولیلمو برشه» در سال 1862 دست به ترجمه این اسناد زد و با تاسیس جمهوری ایتالیا در 1865، آن‌ها را به‌چاپ ‌رساند.

جعفری‌مذهب در پایان سخنانش گفت: در دوره قاجار «لویی کاستالدی» طبیب ناصرالدین‌شاه ترجمه‌ای منتشر کرد که اصل آن در موزه کاخ کلستان نگهداری می‌شود و الهام ملک‌زاده زیرنظر زنده‌یاد عبدالحسین نوایی به تصحیح آن پرداخته است.

بیست و ششمین نماشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 21 اردیبهشت ماه در مصلای امام خمینی (ره) برپا است.