طباطبایی به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، گفت: «دانشنامه هنر و معماری ایرانی» در اصل انتخاب و ترجمه بخشهای مربوط به ایران از فرهنگ 34 جلدی «هنر گروو» است. «فرهنگ هنر گروو» مربوط به هنر جهان و یکی از کاملترین و مهمترین دایرةالمعارفها در حوزه هنر است.
وی افزود: «فرهنگ هنر گروو» مداخل طولانی و مفصل دارد. من سالها پیش با این کتاب مواجه شدم و مدام در این فکر بودم که آیا میتوان از این فرهنگ کتابی درباره هنر ایران استخراج کرد یا خیر. در هر حال من از نخستین جلد این فرهنگ شروع به مطالعه کرده و هر بخشی را که در مورد هنر ایران بود، جدا و به صورت همزمان ترجمه میکردم.
طباطبایی در ادامه با اشاره به این که از سال 1385 شروع به استخراج بخشهای ایران فرهنگ گروو کرده است، گفت: پس از مطالعه دوره کامل این فرهنگ 34 جلدی، با انتشارات فرهنگستان هنر نیز قرار انتشار آن بسته شد. در مجموع از زمان شروع به کار روی این اثر تا انتشار نهایی کتاب، چهار سال طول کشید و برای من کاری بسیار سنگین و طاقتفرسا بود.
این مولف و مترجم حوزه فلسفه هنر و زیباییشناسی درباره نویسندگان «فرهنگ گروو» گفت: گلچینی از مشهورترین نویسندهها مدخلهای مختلف این فرهنگ را نوشتهاند که از میان آنها میتوانم به «اولگ گرابار»، «شیلا بلر» و «جاناتان بلوم» اشاره کنم.
طباطبایی گفت: در حین ترجمه متوجه برخی نقصها و اشتباههایی در مداخل شدم. بنابراین برای اصلاح این موارد در میانه ترجمه شروع به تحقیق کردم. بنابراین در بیشتر صفحات این کتاب پانویس، تصحیح و تعلیقات وجود دارد. در عین حال نقدی هم بر فرهنگ گروو به دو زبان انگلیسی و فارسی نوشتم و در آن خطاهای این فرهنگ را یادآور شدم. مقاله فارسی در «کتاب ماه کلیات» شماره اسفند 1390 منتشر شد.
مترجم «دانشنامه هنر و معماری ایرانی» در ادامه به فرهنگ دیگری که برای ترجمه این اثر از آن استفاده کرده بود اشاره کرد و درباره آن توضیح داد: در میانه راه ترجمه این دانشنامه، دو تن از نویسندگان این فرهنگ یعنی شیلا بلر و همسرش جاناتان بلوم، از دل آن «دایرةالمعارف هنر اسلامی» را در سه جلد و همراه با اضافات و به روز رسانی مطالب استخراج کردند. من برای ترجمه خودم این کتاب را نیز در نظر گرفتم و مطالب تازه آن را به ترجمه خودم اضافه کردم.
طباطبایی درباره تفاوتهای فرهنگ استخراجی خود با فرهنگ بلر و بلوم گفت: فرهنگ استخراجی من به طور خاص درباره هنر ایران، قبل از اسلام و دوران اسلامی است، اما فرهنگ بلر و بلوم درباره هنر کلیه کشورهای اسلامی است.
وی افزود: همچنین فرهنگ من مربوط به جغرافیای ایران بزرگ یا «ایرانشهر» است، بنابراین بخشهای وسیعی از آسیای میانه و افغانستان و همچنین تمام مناطقی را که از فرهنگ ایرانی متاثر شدهاند، نیز دربر میگیرد. به عنوان مثال در این اثر مداخل مفصلی درباره هنر هرات، بخارا و بلخ وجود دارد.
طباطبایی در ادامه درباره شیوه انتشار این اثر در چاپهای بعدی گفت: پیشنهاد من به فرهنگستان هنر این بود که در چاپهای بعدی، بر اساس به روز رسانی فرهنگ گروو، این کتاب نیز به روز شود. فرهنگ گروو هر 6 ماه یکبار به روز میشود. طرح ما این است که در چاپهای بعدی یک کتاب کوچک هم همراه این کتاب، حاوی اطلاعات به روز شده فرهنگ گروو، منتشر شود.
مترجم کتاب «استحاله طبیعت در هنر» همچنین به یک نقص عمده فرهنگ گروو اشاره کرد و گفت: در بخش معاصر فرهنگ گروو، تنها هنرمندانی از ایران معرفی شدهاند که شهرت جهانی دارند، اما هنرمندان مطرح بسیاری نیز در کشور هستند که علیرغم آفرینش شاهکارها از شهرت جهانی برخوردار نیستند و در این فرهنگ به آنها اشاره نشده است. من امیدوارم که در چاپهای بعدی این ترجمه، هنرمندان معاصر بیشتری از ایران اضافه شود.
طباطبایی در پایان گفت: به تازگی ترجمه کتاب «درباره نقد» اثر نوئل کارول را به پایان رساندم. این کتاب درباره فلسفه نقد یا «فرانقد» است و نویسنده در آن آخرین و به روزترین مناقشات و مباحث مهم درباره نقد را بررسی کرده است. پیشتر در زبان فارسی کتابی با این موضوع چه تالیف و چه ترجمه منتشر نشده است. این کتاب در تابستان منتشر خواهد شد. همچنین قصد دارم، برخی از مقالات کوماراسوآمی را که با ترجمه من در نشریات مختلف به چاپ رسیده است، در قالب یک کتاب مجزا منتشر کنم.
«دانشنامه هنر و معماری ایرانی» ترجمه، پژوهش و نگارش صالح طباطبایی با شمارگان هزار و 500 نسخه، 800 صفحه و بهای 69 هزار تومان از سوی موسسه، تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» فرهنگستان هنر منتشر شده است.
مراسم رونمایی این کتاب پنجشنبه 19 اردیبهشت همزمان با نهمین روز برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب در مصلی تهران، با حضور علی معلم دامغانی، احمد سمیعی گیلانی و داود موسایی در سالن اصلی سرای اهل قلم نمایشگاه، برگزار میشود.
«استحاله طبیعت در هنر» و «هنر و نمادگرایی سنتی» هر دو اثر آناندا کوماراسوآمی، «درآمدی بر فلسفه» نوئل کارول، «دایرةالمعارف مستشرقان» عبدالرحمن بدوی و «نويسندگان برجسته قلمرو هنر: از عهد كهن تا پايان سده نوزدهم» کریس ماری، نام برخی از معروفترین ترجمههای منتشر شده طباطباییاند.
«فرهنگ گزیده اعلام شرقی در منابع غربی» و «نگارگری ايرانی، اسلامی در نظر و عمل» نیز نام دو کتاب تالیفی طباطبایی هستند.
جمعه ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۰۸:۴۲
نظرات