حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا در نشست سبک زندگی و علوم انسانی، توحید را محوریترین مفهوم تمدن اسلامی دانست و گفت: ما خود را به دانش جهان مدرن محدود کردهایم و از ظرفیتهای موجود و ادبیات وسیعی که در حوزه سبک زندگی داریم غافلیم._
پارسانیا با اشاره به تاثیرپذیری سبک زندگی در ایران از سبک زندگی غربی گفت: این در حالی است که سبک زندگی غربیها بسیار متاثر از نظام اقتصادی است که در سیطره آن زندگی میکنند. تاکنون نظریهپردازیها و کتابهای فراوانی در زمینه نظام اقتصادی حاکم بر غرب و مسایلی که به تبع آن در زندگی مردم به وجود آمدهاند نوشته شده است و حتی شاهد انتشار این آثار در ایران نیز هستیم.
وی جهانیسازی را یکی از عواملی دانست که در راستای رفع نیازهای اقتصادی در حوزه سبک زندگی اثرگذار بود و گفت: این موضوع برای عدهای از نظریهپردازان مساله شد و به همین دلیل دست به تفسیر پدیدههایی زدند که در راستای جهانی شدن به آنها برخوردند و کتابهایی را در این باره منتشر کردند که منجر به شکلگیری ادبیات وسیعی در این حوزه شد.
پارسانیا افزود: اینکه سرمایهداری چه تاثیراتی بر زندگی مردم میگذارد برای عدهای تبدیل به مساله شد، عدهای که برخی از آنها از منظر انتقادی به آن نگریستند و دربارهاش نظریهپردازی کردند.
وی با اشاره به ورود سبک زندگی غربی ناشی از سرمایهداری به ایران و سایر کشورهای غیرغربی گفت: به دلیل قدرتمداری غرب و اقتدار علمی آن، سایر کشورها نیز متاثر از تغییرات زندگی آنان و نظریهپردازیهایشان میشوند. سبک زندگی آنان تحول یافته و لاجرم ما نیز باید با تبعات این تحول مواجه شویم و نظریهپردازیهای ناشی از آن را بخوانیم و روزآمد باشیم.
پارسانیا تاثیرات ورود سبک زندگی غربی به ایران را ناظر به هویت و فرهنگ دانست و گفت: سبک زندگی در غرب با اقتصاد درگیر است اما در ایران بر هویت و فرهنگ ما تاثیر میگذارد. نحوه زندگی مردم جامعهمان در مواجهه با جهان غرب برای ما مسالهای فرهنگی و هویتی به وجود آورده است، بنابراین مساله ما، تعامل جهان مدرن و جهان اسلام است.
وی به معنوی بودن زندگی در جامعه اسلامی اشاره کرد و گفت: در آثار نظریهپردازان غربی مسایل زندگی، تفسیر اینجهانی دارند و هیچ بعد آسمانی و وحیانی برای آن در نظر گرفته نمیشود. علوم انسانی مدرن از زندگی و تمام مسایل جهان تفسیری دنیایی دارد و نیاز به دین را نیز با توقعات اینجهانی بیان میکند.
این پژوهشگر با اشاره به ذخیره تمدن اسلامی در حوزه سبک زندگی گفت: ما مکتوبات و نظریههای فراوانی در حوزه سبک زندگی داریم. اگر موقعیت خود را به خوبی درک کنیم و بدانیم که باید چه کار کنیم آنگاه به راههای رفته خود مینگریم و دوباره آنها را تکرار نمیکنیم.
وی تاکید کرد: وقتی خودمان را تنها به دانش جهان مدرن محدود کنیم و از آن منظر مفهوم علم و نظریهها را بخوانیم دیگر نخواهیم توانست از افق وجودی خودمان برای زندگیمان تعیین تکلیف کنیم. در این صورت دیگر ما امکان استفاده از ظرفیتهای موجود و عینیتیافته خود را نیز نخواهیم داشت.
پارسانیا افزود: ما حجم زیادی از مطالعات و کتابهایی را که از گذشته تاکنون درباره سبک زندگی در تمدن ما موجودند نمیبینیم. امام علی(ع) در نهجالبلاغه کلامی دارند با این مضمون که اگر حلیم نیستی خود را به رفتار و ظاهر اهل حلم بیارای، کمتر کسی است که به قومی تشبه بورزد و شبیه آنها نشود. ابن ابی الحدید شرحی بر این کلام امام علی(ع) نوشت و آن را از منظر اخلاقی بررسی کرد. وی چنین تفسیر میکند که رفتار و ظاهر هر انسان در خلقیات و شخصیت او تاثیر میگذارد.
وی توحید را محور سبک زندگی اسلامی دانست و گفت: حضور و بود «او»ست که امور دیگر از جمله سبک زندگی ما را تحت شعاع قرار میدهد. توحید معنای محوری تمدن اسلامی است که هویتبخش سایر معانی است. سلوک زندگی انسان نیز باید در جغرافیای توحید معنا پیدا کند. اهمیت توحید و مقابله با شرک موضوعی است که ادبیات وسیعی درباره آن در تمدن اسلامی تولید شده و استدلالهای فراوانی را از اندیشمندانمان درباره این موضوع شاهدیم.
پارسانیا در بخش دیگری از سخنانش گفت: کتابهای فراوانی داریم که درباره منازل سلوک و احوالات انسان در مراحل مختلف زندگی نوشته شدهاند. «منازل السائرین» خواجه عبدالله انصاری یکی از آثاری است که به شرح منازل زندگی و حیات میپردازد. در یکی از شرحهایی که بر این اثر نوشته شده، تعداد این منازل را به هزار رساندهاند و این بدان معناست که گذشتگان ما در جزئیترین مسایل زندگی دقیق شده و درباره نحوه آن نظر دادهاند. این آثار باید خوانده و به کار گرفته شوند.
نظر شما