به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، یکی از رخدادهای سالی که پشت سر نهادیم مربوط به برنامه‌های ویژه کتاب مترو بود. علاوه بر نمایشگاه‌های متعددی که با موضوع کتاب در سالن‌های ورودی مترو برگزار شدند، راه‌اندازي ایستگاه کتابخانه از دیگر اتفاق‌های جالب این سال به شمار می‌آید.
در زمینه کتاب‌های مترو برپایی ایستگاه‌های عرضه آثار گوناگون از دیگر فعالیت‌هایی بود که با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد، با وجود آن که این طرح به تناوب در برخی ایستگاه‌ها پیاده‌سازی شد، اما مسوولان برنامه می‌خواهند در سال جدید با توسعه ایستگاه‌های عرضه کتاب، بسترسازی‌های لازم را برای گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی فراهم سازند.
تولید کتاب‌های ویژه مترو از سوی معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران از دیگر رخدادهای جالب توجه بود. این آثار با طراحی‌هایی ویژه، پیام‌هایی را درباره اخلاق شهروندی و لزوم تعامل و مدارا با سایر شهروندان بازگو می‌کردند. تولید و نشر کتاب‌هایی در قالب طنز با استفاده از تصاویر کاریکاتوری که حقوق و وظایف شهروندی را یادآوری می‌کنند، در مجموعه این تولیدات خودنمایی می‌کردند.
نمایشگاهی برای پاسداشت یاد یار مهربان
برپایی دهمین نمایشگاه کتاب یاد یار مهربان از اقدامات شهرداری تهران بود. این برنامه با هدف اهدای کتاب به کتابخانه‌های مدارس و کتابخانه‌های عمومی استان تهران از 12 تا 18 اسفندماه با حضور 530 ناشر و ارایه 22 هزار عنوان کتاب برگزار شد.
برای نخستین بار باغ کتاب تهران میزبان برپایی این نمایشگاه بود. در این مراسم از فاز نخست باغ کتاب نیز رونمایی شد و نمایندگان مدارس با حضور در این فضای فرهنگی توانستند با اعتباری معادل 35 میلیون ريال تا حد زیادی نیازهای کتابخانه‌های خود را با تازه‌های نشر برطرف کنند.
تبیین اندیشه سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران
تولید و انتشار کتاب‌هایی با موضوع اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) از رخدادهای مکتوبات سیاسی سال گذشته بود. کتاب «اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)؛ سیاست به مثابه صراط» نوشته ابراهیم برزگر از آثار مطرح این حوزه بود که موفق شد عنوان شایسته تقدیر سی‌امین جایزه کتاب سال در بخش علوم اجتماعی را کسب کند. مولف کتاب با تئوریزه کردن مفهوم «صراط مستقیم» آرای سیاسی امام راحل را در این زمینه بازیابی و تحلیل کرده بود.
کتاب «امام خمینی(ره) و رفتار سیاسی» عنوان کتاب دیگری در این عرصه است که به کوشش موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت به چاپ رسید. این کتاب رفتار سیاسی امام خمینی(ره) را با استناد به گفتار، اندیشه‌ها و عملکردهای سیاسی ایشان بررسی و بازگو کرده بود.
اثر دیگر این مجموعه کتاب «مروری بر اندیشه‌های سیاسی ـ اجتماعی امام خمینی(ره)» است که به کوشش علی داستانی‌بیرکی در 370 صفحه گردآوری و از سوی موسسه چاپ و نشر عروج به چاپ رسید. این مجموعه در 12 مقاله به قلم صاحبنظران حوزه و دانشگاه و آشنا به آرا و انديشه‌هاي امام خمينی(ره) با هدف تبیین آرا و انديشه‌هاي امام راحل به نگارش درآمده بود.
درباره آرا و اندیشه‌های امام خمینی(ره) در سال 91 و بر اساس آمارهای خانه کتاب بیش از 190 کتاب منتشر شد که هر یک از زاویه‌ای خاص دوران زندگی، تفکرات و راهبردهای سیاسی و دینی امام راحل را مد نظر قرار داده بودند.
کتاب‌های «احكام خانواده: مطابق با فتاوای حضرت امام خمينی(ره)»، « اخلاق در بازار: به ضميمه فتاوای حضرت امام خميني (قدس) در آداب كسب و تجارت»، «اشارت زلال: جلوه‌های مديريت در سيره حضرت امام خمينی(ره)»، «نماينده شايسته و مجلس مقتدر از ديدگاه امام خمينی(ره)»، «الگوي رهبري امام خمينی(ره)»، «امام خمينی(ره) و بنيان‌هاي نظري امنيت در جمهوري اسلامي ايران»، «امام خمينی(ره) و يهود سلطه‌جو»، «امنيت ملي از منظر امام خمينی(ره)»، «انديشه‌های ارتباطی حضرت امام خمينی(س)»، «وصيت‌نامه سياسي - الهي حضرت امام خميني (ره)» و «تاكتيك‌هاي مبارزاتي امام خميني(ره)» برخی از این عناوین به‌شمار می‌آیند.
کارنامه پژوهشکده مطالعات راهبردی
در نگاهی گذار و آماری به برخی مراکز مطرح در تولید آثار علوم سیاسی به پژوهشکده مطالعات راهبردی می‌رسیم. این مرکز در سالی که گذشت موفق به تولید و انتشار 12 عنوان کتاب شد. از این میان دو کتاب «آينده‌پژوهي در مطالعات استراتژيك» نوشته ماندانا تيشه‌يار و «فهم آينده: بازشناسي روندهای موثر بر تصميم‌گيری بهتر، مديريت عدم اطمينان و بهره‌گيري از تغيير» اثر «آدام گوردون» با ترجمه طيبه واعظي آثار برجسته این نشر بودند. اثر دوم برنده کتاب سال دانشجویی نیز شد.
وزارت امور خارجه و نشر یک اثر!
ثبت تنها یک اثر به عنوان تولیدات وزارت امور خارجه با عنوان «مراجع فهرست نسخه‌هاي خطي كتابخانه شخصي موريتاني: سيره نبوي(ص)، تفسير و بلاغت» نکته قابل توجهی است. این اثر به همت علي بهراميان و سيدعلي موجاني با همکاری كتابخانه آيت‌الله مرعشي‌نجفي و وزارت امور خارجه و مركز آموزش و پژوهش‌های بين‌المللی در 332 صفحه به چاپ رسید. این در حالی است که این مرکز در سال 90 پدیدآورنده 28 اثر بوده است.
انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) و جشن پانصدمین کتاب
یکی از فعال‌ترین مراکز نشر سال 91 انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) بود که جشن رونمایی از پانصدمین اثر خود را نیز برگزار کرد. این نشر موفق شد در سالی که گذشت 141 عنوان کتاب در حوزه‌های گوناگون علوم سیاسی، دینی و علوم اجتماعی تولید و منتشر کند، تعداد زیادی از این کتاب‌ها در جشنواره کتاب سال و کتاب فصل نیز رتبه‌های برتر را کسب کردند.
از میان مجموعه کتاب‌های انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) در سال نود و یک، 10 عنوان کتاب در بخش سیاسی و 15 عنوان کتاب در بخش علوم اجتماعی جای داشتند. اغلب تولیدات این مرکز در شمار کتاب‌های درسی دانشگاه امام صادق(ع) هستند که توسط استادان، محققان و صاحبنظران این دانشگاه تالیف یا ترجمه می‌شوند.
نگاهی به خوشمزه‌ترین کتاب‌ها
سال 91 انتشار 314 عنوان کتاب در حوزه آشپزی به ثبت رسید. از این میان برخی از کتاب‌ها در شمار پر مخاطب‌ترین‌ها محسوب می‌شدند یا توسط چهره‌های سرشناس این حوزه پدید آمده بودند.
کتاب «هنر آشپزي: مجموعه غذاهاي ايراني و فرنگي» اثر رزا منتظمي که از آثار منبع عرصه آشپزی و شیرینی‌پزی چند دهه گذشته است از سوی نشر كتاب ايران به چاپ پنجاهم رسید.
در میان مجموعه آثار این حوزه اغلب کتاب‌هایی دیده می‌شوند که چند دستور غذایی گوناگون را درباره یک ماده غذایی، پخت شیرینی و انواع غذاها تشکیل می‌دهند، مانند « 53 نوع پيتزا و ساندويج»، «500 دستور آشپزي و شيريني‌پزي همراه با سفره‌آرايي»، «53 نوع آش و آبگوشت» و «53 نوع سوپ» که اغلب در ابعاد کوچک و با نگاه بازاری تولید شده‌اند و کمتر می‌توان نگاه تخصصی یا حرفه‌ای را در آن‌ها یافت چرا که از سوی یک نفر گردآوری شده‌اند و ممکن است اشتراکات فراوانی داشته یا برای عموم مخاطبان کم کاربرد باشند. ضمن آن که حق مولف نیز به دلیل گردآوری بودن مطالب این نوع از کتاب‌ها کمتر مورد توجه پدیدآورندگان قرار می‌گیرد.
کتاب «کوچه پس کوچه‌های آشپزی» اثر تالیفی سامان گلریز، مربی آشپزی که چهره‌ای آشنا برای مخاطبان صدا و سیما و برنامه «بهونه» است، از تالیفات جالب توجه عرصه آشپزی در سالی بود که سپری شد. این کتاب می‌کوشد ضمن بیان ضرورت آشپزی، نحوه تهیه مواد غذایی و چگونگی انتخاب آن‌ها را شرح دهد.
گلریز این کتاب را فصلی از زندگی خود دانسته و گفته بود: این اثر به عنوان بخشی از شخصیت و تفکراتم درباره غذا و پاسداری از محیط زیست است. همچنین با وجود آن که دغدغه اصلی‌ام گردآوری و مکتوب کردن تمامی غذاهای ایرانی است، معتقدم غذاها بخشی از میراث کهن ما هستند که باید آن‌ها را با مکتوب کردن حفظ و احیا کنیم.
بر اساس آمارهای ثبت شده موسسه خانه کتاب، سالی که گذشت 359 کتاب سیاسی از سوی نهادها، ناشران دولتی و موسسات خصوصی منتشر شد. همچنین در این سال یک‌هزار و 228 کتاب با موضوعات گوناگون علوم اجتماعی فرصت نشر یافتند.
این در حالی است که در سال 90 مجموعه کتاب‌های سیاسی 783 عنوان و کتاب‌های علوم اجتماعی 2649 عنوان تولید شده بودند. این کاهش چشمگیر تولیدات سیاسی و اجتماعی که یکی از دلایل آن نوسانات بازار کاغذ بود، موجب شد ناشران با دقت بیشتری آثار مورد نیاز جامعه خود را انتخاب کنند و به چاپ برسانند، البته این نگاه اقتصادی در مواقعی موجب مغفول ماندن از برخی کتاب‌های تخصصی و توسعه کتاب‌های بازاری می‌شود که از نظر ریالی در شمار آثار زودبازده محسوب می‌شوند. با وجود این ناشران متعقدند زمانی که ناچار به محدودکردن انتخاب‌های خود هستند، می‌کوشند بهترین انتخاب‌ها را داشته باشند.
نظر شما