دكتر کزازی در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، به مناسبت 21 فوريه كه از سوي يونسكو به عنوان روز جهاني زبان مادري ناميده شده است، درباره زبان مادري گفت: اگر بخواهيم بر پايه نام «زبان مادري» آن را گزارش كنيم، بايد آن را زباني بدانيم كه هر انساني نخست آن را از مادرش مي‌آموزد. 

اين استاد دانشگاه افزود: كودك پيش و بيش از هر كسي، در خردسالي با مادر خود در پيوند است و آنچه مي‌شنود گفته‌هاي مادر است. از همين رو زبان مادري كنايه‌اي شده است از زبان سرزميني كه مردم شهر، بوم يا كشوري بدان سخن مي‌گويند، زيرا گمان بر اين است كه زباني كه مادر براي سخن گفتن با كودك يا نوزاد خود برمي‌گزيند، همين زبان است.

اين شاهنامه‌پژوه با تأكيد بر اين‌كه زبان علاوه بر ابراز گفت‌وگو و پيوند با ديگران، ساختار انديشه‌اي و رواني آدمي را نيز پايه مي‌نهد، افزود: مردمي كه در سرزميني مي‌زيند زباني يگانه را به كار مي‌گيرند. از اين رو، آن زبان چيستي تاريخي و فرهنگي آن مردمان را هم پديد مي‌آورد، اما در كشوري مانند ايران كه هم زباني فراگير و همگاني يعني زبان پارسي و هم گونه‌ها و زبان‌هاي بومي در آن روايي دارد، مي‌توان گفت با دو گونه زبان مادري روبه‌رو هستيم.

كزازي «زبان مادري- بومي» و «زبان مادري فراگير و ميهني» را گونه‌هاي زبان مادري در ايران برشمرد و افزود: زبان مادري- بومي زباني است كه در يك شهر يا استان به كار گرفته مي‌شود و زبان مادري فراگير و ميهني، زباني است كه در سراسر كشور به آن سخن مي‌گويند.

وي ادامه داد: اگر بر آنيم كه چيستي آدمي يا چيستي فراگير مردمي كه در گوشه‌اي از گيتي مي‌زيند، ارزشمند است و بايد آن را پاس داشت، به‌ناچار زبان مادري را هم بايد گرامي بداريم و بكوشيم آن را چونان بنيادين‌ترين و نهادين‌ترين هنجار و شالوده فرهنگي و اجتماعي، از آسيب و گزند پاس بداريم.

كزازي تأكيد كرد: كسي يا مردمي كه چيستي خود را پاس نمي‌نهد، به‌راستي نمي‌تواند داراي پيشينه، تاريخ و فرهنگ باشد.