نفت و عدم تعادل بخش‌های مختلف اقتصاد کشور 

چنانکه در فصل چارچوب تئوریک اشاره شد، یکی از پیامدهای اقتصاد نفتی، بروز بیماری‌ هلندی است که باعث عدم تعادل در بخش‌های مختلف اقتصاد می‌گردد. در پدیده بیماری هلندی، اقتصاد دارای سه بخش است: بخش قابل تجارت منابع طبیعی، بخش قابل تجارت صنعت و بخش غیر قابل تجارت، مانند خدمات. وفور منابع طبیعی با افزایش تقاضا برای کالاهای غیر قابل تجارت و تقویت نرخ ارز حقیقی همراه است و در نتیجه سهم کمتری از نیروی کار و سرمایه به بخش صنعت تخصیص می‌یابد. نیروی کار و سرمایه که در صنعت باید به کار گرفته شود به بخش تولید کالاهای غیرقابل رقابت منتقل می‌شود و بخش خدمات گسترش می‌یابد. در این حالت وقتی اقتصاد یک رونق را در صادرات منابع طبیعی خود تجربه کند، بخش قابل تجارت صنعت به علت تقویت نرخ ارز حقیقی، تضعیف می‌شود و بخش کالاهای غیرقابل تجارت داخلی توسعه می‌یابد.
نتیجه بروز بیماری هلندی، کاهش صادرات کالاهای صنعتی در برابر صادرات منابع طبیعی از یک سو و در برابر واردات از سوی دیگر است. همچنین این پدیده، گسترش بخش خدمات و فعالیت‌های غیرتولیدی در برابر بخش‌های مولد اقتصاد یعنی کشاورزی و صنعت را در پی دارد. برای آزمودن نقش نفت در بروز بیماری هلندی، شاخص عدم تعادل بخش‌های صنعت، کشاورزی و خدمات را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

صفحه 89/ نفت ایران، عامل یا مانع توسعه/ دکتر حسین شیخ زاده/ شرکت سهامی انتشار/ چاپ اول/ سال 1391/ 298 صفحه/ 12000 تومان