افخمي در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، عنوان كرد: سواد رسانه‌اي در دو دهه اخير مطرح شده اما آموزش رسانه‌اي عمري 40 ساله دارد كه به عنوان پيش‌نياز اين عرصه مطرح است و در ايران بدون توجه به آموزش رسانه‌اي، وارد مبحث سواد رسانه‌اي شديم. 

رييس مركز ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي تهران از «دبليو.جيمز. پاتر» به عنوان سرآمد محققان عرصه سواد رسانه‌اي نام برد و اظهار كرد: «دبليو.جيمز.پاتر» خالق كتاب «نظريه سواد رسانه‌اي» 20 سال است که در عرصه سواد رسانه‌اي فعاليت مي‌كند و چند عنوان از كتاب‌هايش در حوزه نظريه و مباني، همزمان در ايران نيز ترجمه شده‌اند.

وي اظهار كرد: «مارشال مك لوهان» از نظريه‌پردازان علم ارتباطات نخستين بار در كتاب «درك رسانه: گسترش ابعاد وجودي انسان» ‌اين واژه را به كار برده است.
 
استاد دانشگاه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي تهران اظهار كرد: به عنوان مثال، ترجمه‌اي از كتاب جيمز پاتر را دو مترجم همزمان در ايران ترجمه و منتشر كردند كه كتاب 300 صفحه‌اي در بحث نظريه و مباني سواد رسانه‌اي، به 120 صفحه تقليل يافت.

وی افزود: دنياي سواد رسانه‌اي به «جيمز پاتر» و «مك لوهان» ختم نمي‌شود زيرا ما بسياري از آدم‌هاي ديگر در اين حوزه را نمي‌شناسيم.
 
افخمي ادامه داد: براي رسيدن به اين شناخت، نخست بايد مرحله آموزش رسانه‌اي را پشت سر بگذاريم.

افخمي با بيان اين كه سواد رسانه‌اي بايد انتقادي و تحليلي باشد، اظهار كرد: تعريف ما از سواد رسانه‌اي سواد معمولي است و اين برداشت بايد به علم انتقادي و تحليلي تغيير پيدا كند تا بتوانيم از خودمان در برابر محتواي پيامي كه زندگي ما را به تباهي مي‌كشاند دفاع كنيم.

وي با بيان اين‌كه سواد رسانه‌اي با داشتن دو واحد درسي دانشگاهي هنوز به سختي تعريف مي‌شود، ادامه داد: يك آگهي تبليغاتي، رسانه‌اي بيگانه و يا حتي يك پيام نابخردانه در فضاي مجازي و پيامك مي‌تواند هستي و نيستي ما را به باد دهد.

 رييس مركز ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي تهران اظهار كرد: سواد رسانه‌اي به عنوان يك رشته‌‌ ميان‌رشته‌اي، به معناي داشتن دانش انتقادي نسبت به استفاده از وسايل ارتباط جمعي است. 

افخمی با تشريح دانش انتقادي براي تسلط بر حوزه سواد رسانه‌اي اظهار كرد: دانش انتقادي به اين معناست كه درك كنيم در پنج حوزه تلويزيون، راديو، اينترنت، موبايل، ماهواره‌ها، موسيقي و سينما چه اتفاقاتي رخ مي‌دهد.

وي عنوان كرد: دانش انتقادي به آن معناست كه درك كنيم پيام‌ها را در حوزه‌هاي گوناگون چه كسي توليد مي‌كند، اين محتوا چه تاثيري بر افراد مي‌گذارد و با چه مكانيزمي، مي‌توان از چنگ اين پيام‌هاي منفي كه از پيرامون به ما منتقل مي‌شود، رها شد.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي اظهار كرد: مباحث دانش انتقادي با محوريت سواد رسانه‌اي در قالب دو تا سه واحد دانشگاهي در مبحث مالكيت و فرآيند توليد رشته ارتباطات، مي‌تواند تدريس شود.

افخمي با بيان اين‌كه مبحث‌هاي ارتباط فردي و مهارت‌هاي اجتماعي، آموزش رسانه‌اي و سواد رسانه‌اي مي‌تواند در قالب ساده و فشرده از سطح دبيرستان تدريس شود، اظهار كرد: بهترين مقاوم‌سازي فرهنگي براي افراد در برابر هجوم پيام‌هاي ناخواسته، آموزش است.

وي ادامه داد: حفظ حريم ارتباطي ما در برابر تجاوز رسانه‌هاي بيگانه كه مي‌خواهند از جنبه‌هاي اجتماعي، سياسي و فرهنگي به حريم خصوصي ارتباطي ما تجاوز كنند، فقط با سلاح دانش تحليلي و انتقادي امكان‌پذير است.

استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي تهران اظهار كرد: در دنياي رسانه‌ها كه ما فقط منابع ديداري را بزرگ كرديم و از ساير حوزه‌هاي رسانه‌اي غافل شدیم.

افخمي درباره راهكار گسترش سواد رسانه‌اي و نقش نويسندگان و مترجمان در اين حوزه گفت: بايد فضاي انتقادي از برنامه‌هاي گوناگون، انواع رسانه‌ها و تحمل نقد‌پذيري در جامعه را آسان‌‌تر كنيم.
 
وي ادامه داد: مهارت‌هاي ارتباطي رسانه‌هاي گوناگون باید از طريق اطلاع‌رساني نوشتاري و مكتوب شناخته شوند.

افخمي گفت: متاسفانه در حوزه ارتباطات و شناخت آن از منابع مكتوب و اطلاع‌رساني، نسبت به حوزه‌هاي ديگر، در مهجوريت هستيم؛ بنابراین يادگيري «مهارت‌هاي انساني» در مدارس و دانشگاه‌هاي ما به عنوان يك كتاب درسي و واحد دانشگاهي، ضرورت دارد.

مدير گروه ارتباطات اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي تهران درباره نقش مترجمان و نويسندگان براي اطلاع‌رساني در بخش سواد رسانه‌اي و انتخاب كتاب‌هاي مناسب براي تاليف و ترجمه اظهار كرد: مترجمان بايد در حوزه ارتباطات مطالب را طوري ترجمه كنند كه گيرنده پيام، زبانشان را بفهمند.

استاد دانشگاه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي اظهار كرد: اين تعصب كه در زبان ترجمه مانند زبان رياضي بايد حرف‌ها صددرصد منتقل شود، كار شدني نيست اما تاليف و ترجمه كتاب‌هاي سواد رسانه‌اي و آموزش آن به افراد كار چند مترجم و نويسنده نيست و دانشگاه بايد وارد عمل شود.

افخمي با بيان اين‌كه ما مي‌توانيم در مقطع كارشناسي آموزش عالي بيش از بيست گرايش گوناگون ارتباطات داشته باشيم، عنوان كرد: به عنوان مثال، مباني ارتباطات انساني به عنوان يك درس اختياري در رشته ارتباطات تعريف شده است. 

وي ادامه داد: در كنار اين درس، درس‌هاي ديگري قرار دارد كه ممكن است گزينه انتخاب باشند در حالي يادگيري اين درس در جامعه يك ضرورت است.

وي با بيان اين‌كه در حوزه ارتباطات داريم پسرفت مي‌کنيم، اظهار كرد: 40 سال پيش دوره كارشناسي ارتباطات تعريف شد اما با وارد شدن روزنامه‌نگاري به عنوان شاخه‌اي از ارتباطات، بسياري از كتاب‌هاي اين رشته كه سال‌ها تدريس مي‌شد، حذف شود.

استاد دانشگاه ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي ادامه داد: هنگامي كه روزنامه‌نگاري شاخه‌اي از ارتباطات شد، عناوين متعدد كتاب درسي كه سال‌ها تدريس مي‌شدند، حذف شدند و يكي كردن اين مباحث، باعث شد هيچ چيز جاي كتاب‌هاي جداگانه درسي را در اين حوزه نگيرد و انتقال مفاهيم ناقص پيش برود.

افخمي افزود: رشته‌هاي تخصصي روزنامه‌نگاري راديويي، تلويزيوني، اينترنتي، مالي، بين‌المللي و جنگي كه هر كدام جايگاه تخصصي دارند و تازه شكل گرفته‌اند، با اين تداخل از بين مي‌روند.

وي با بيان اين‌كه سواد رسانه‌اي، جمع همه‌ اين‌هاست، اظهار كرد: ما بايد نخست روزنامه‌نگار توليد‌كننده تربيت كنيم و بعد با آموزش سواد رسانه‌اي، بخواهيم اين توليدات نقد كنيم. همچنین معتقدم ابتدا بايد اقتصاد رسانه‌اي را تدريس کرد تا اشكال آن مشخص شود.