به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، باغ فین کاشان روزگاری پذیرای یکی از مردان بزرگ ایران زمین بوده است، میرزامحمد تقی خان آشتیانی معروف به امیرکبیر، صدر اعظم ناصرالدین شاه، شاه قاجار ایران زمین. به بهانه 20 دی ماه سالروز شهادت موسس دارالفنون، گذاری بر کتابخانه امیرکبیر واقع در باغ فین شهر کاشان در استان اصفهان داشته‌ایم به اين اميد كه بويي از معرفت و دانشش را ميان اوراق دفترهايي كه به بهانه او گردآمده‌اند استشمام كنيم.
کتابخانه امیرکبیر در ضلع شرقی باغ فین در مجاورت ساختمان حمام باغ فین قرار دارد؛ محلی که سال 1334 به همت جمعی از بزرگان کاشان و شادروان «الله‌یار صالح» در یکی از اتاق‌های قدیمی باغ به پاس خدمات امیرکبیر و برای مطالعه عموم تاسیس شد.
جایی در دل بهشت
باغ فین که به بهشتی در حاشیه کویر معروف است، دربردارنده عناصر طبیعی ارزشمندی است. عناصری مانند آب و درخت که جلوه و هویتی ویژه به این باغ می‌بخشند، عده‌ای از پژوهشگران معتقدند سابقه و قدمت باغ فین به دوره صفویه باز می‌گردد.
فعالیت رسمی کتابخانه این باغ اما از سال 1347 با اهدای تعدادی کتاب در حوزه‌ها و موضوعات مختلف از سوی بزرگان به طور رسمی آغاز شد. ساختمانی قدیمی در یکی از اتاق های باغ که دیوارهایش با گچ سفید و پنجره های چوبی قهوه ای سوخته مزین شده است.
«در این کتابخانه که به صورت قفسه باز اداره می شود، حدود 170 نفر عضویت دارند.» احسان محمدی، رییس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان کاشان با بیان این مطلب می‌افزاید: «چون این کتابخانه در داخل باغ واقع شده است، بازدیدکننده زیادی ندارد و حتی بسیاری از مردم نیز از وجود آن بی اطلاعند و تعدادی از مردم محلی و بومی در آن عضوند.»
وی با اشاره به تعداد کتاب‌های این کتابخانه، ادامه می‌دهد: «حدود 14 هزار و 350 نسخه کتاب با موضوعات مختلف در این کتابخانه قرار دارد که در قالب قفسه باز دسته‌بندی شده‌اند.»
وقتی در این کتابخانه گشت کوتاهی بزنی، به قفسه‌ای برمی‌خوری که ردیفی از کتاب‌هایی با موضوعات مختلف کاشان‌شناسی است. کتاب‌هایی که به نقش و نگاری از آثار باستانی شهر کاشان و باغ فین مزین شده‌اند. البته چند جلد کتابی هم درباره امیرکبیر وجود دارد که محدودند.
از محمدی درباره لزوم ایجاد بخش امیرکبیرشناسی در این کتابخانه سوال می‌کنم و وی پاسخ می‌دهد: «تاکنون بخش ویژه‌ای برای امیرکبیر در این کتابخانه تعبیه نشده؛ یعنی در فکر انجام این کار نبودیم، بلکه فقط سه قفسه از کتاب‌های خود را با 50 اثر به حوزه بخش مرجع کاشان‌شناسی و برخی از آثار موجود درباره این شخصیت بزرگ تاریخی اختصاص داده‌ایم.»
وی می‌افزاید: « می‌توان به پیشنهاد شما نگاه جدی‌تری داشت و این بخش را در این کتابخانه به عنوان بخش تخصصی امیرکبیرشناسی اختصاص داد، اتاقی در کنار کتابخانه قرار دارد که گنجایش راه‌اندازی این بخش را دارد، اما پیش از آن نیازمند بازسازی و فضاسازی است، البته الان بیشتر به عنوان انباری از این مکان استفاده می‌شود که باید تخلیه شود.»
محمدی با بیان این‌که تاکنون کتاب‌های متعددی درباره امیرکبیر نگاشته شده است، می‌گوید: «جمع‌آوری و گردآوری این آثار به همراه سندها و مکتوباتی که متعلق به وی است می‌تواند حتی در قالب یک موزه و کتابخانه در کنار هم قرار گیرد تا جوانان و آیندگان بتوانند با تکیه بر این آثار با گوشه‌هایی از این شخصیت تاریخی آشنا شوند.»
وی اما اجرایی شدن این کار را نیازمند همکاری سازمان میراث فرهنگی می‌داند و معتقد است برای بازسازی و نوسازی فضای کتابخانه این سازمان باید همکاری خوب و مناسبی داشته باشد.
کتابخانه‌ای در حصار حوض‌ها
کتابخانه امیرکبیر باغ فین کاشان با 240 مترمربع دارای بخش‌های مختلفی مانند مخزن، نشریات وکودک است که هر یک به صورت جداگانه با اعضا خدمات ارایه می‌دهند.
زهرا روشن‌نژاد، رییس کتابخانه امیرکبیر با اشاره به ساعت کاری این مجموعه می‌گوید: «این کتابخانه صبح‌ها از ساعت 8 صبح تا 14 و 30 دقیقه فعالیت می‌کند. برخی اعضا درخواست افزایش ساعت دارند که متاسفانه تاکنون به دلیل کمبود نیروی کتابدار، اجرایی شدن آن محقق نشده است.»
وی با اشاره به ارایه خدمات کتابخانه به صورت تفکیکی به بانوان و آقایان در روزهای زوج و فرد، توضیح می‌دهد: «روزهای زوج به بانوان و روزهای فرد به آقایان اختصاص دارد و معمولا در روزهای زوج مراجعه‌کنندگان بیشتری داریم، هر چند آقایان نیز استقبال خوبی از کتابخانه می‌کنند، ولی بانوان حضور پررنگ‌تری دارند.»
یکی دیگر از اقداماتی که این كتابخانه انجام می‌گيرد، برپایی نمایشگاه کتاب همزمان با ایام عید نوروز است؛ در این ایام به مدت 10 روز نمایشگاه کتاب داخل کتابخانه برپا می‌شود تا افرادی که برای بازدید به باغ فین مراجعه می‌کنند، بتوانند کتاب‌های مورد نیاز خود را خریداری کنند.
بازدیدکنندگان باغ فین که در حیاط‌های مختلف آن می‌روند و گاهی با یک یا دو عکس یادگاری لحظات بازدید خود از آنجا را ثبت می‌کنند به جلو کتابخانه که می‌رسند، به داخل آنجا هم سرک می‌کشند و چشم‌هایشان را در کتابخانه می‌چرخانند. روشن‌نژاد، رییس کتابخانه می‌گوید: «بازدیدکنندگان باغ معمولا به کتابخانه هم سر می‌زنند، اغلب آن‌ها اول فکر می‌کنند که اینجا یک کتابخانه قدیمی است ولی پس از بازدید متوجه می‌شوند که کتابخانه‌ای عمومی است که اکنون نیز عضو دارد و خدمات ارایه می‌کند.»
از کتابخانه که بیرون می‌آیم نگاهم به حوض‌های لاجوردی کوچک و بزرگی که در حیاط‌ها، اندرونی‌ها و اتاق‌های این عمارت جاری‌اند بر می‌خورد و حسی از طراوت و شادابی زیر پوستم به جریان می‌افتد. قدم زدن میان درخت‌هان سرو و چنار این باغ با قدمتی 100 تا 400 سال، حسی نوستالژیک به انسان می‌دهد. حسی خوب از این‌که تصور کنی، روزگاری نه چندان دور در همین عصر، پسر آشپزباشی قصر قاجارها لا به لای همین درخت‌ها قدم می‌زده و شايد كتابي در دست به آينده ايران مي‌انديشيده است.
چهارشنبه ۲۰ دی ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما