به بهانه 13 دی؛ سالروز درگذشت پدر شعر نو فارسی
حمیدیان: دگرگونیهای مقطعی، شعر نیمایی را منحرف نمیکند
سعید حمیدیان، پژوهشگر، معتقد است جایگاه شعر نیمایی در عرصه شعر تثبیت شده است و دگرگونیهای مقطعی نمیتواند آنرا از مسیر اصلی خود منحرف سازد. وی به بهانه سالگرد درگذشت این شاعر گفت: ساختار شعر نیمایی ساختاری منسجم است و این مهمترین شاخصه شعر نو به شمار میآید.-
«قصه رنگ پریده»، «منظومه نیما»، «خانواده سرباز»، «ای شب»، «افسانه»، «مانلی»، «افسانه و رباعیات»، «ماخ اولا»، «شعر من»، «شهر شب و شهر صبح»، «ناقوس قلمانداز»، «فریادهای دیگر و عنکبوت رنگ»، «آب در خوابگه مورچگان»، «مانلی و خانه سریویلی»، «مرقد آقا» (داستان)، «کندوهای شکسته» (داستان)، «آهو و پرندهها» (شعر و قصه برای کودکان) و «توکایی در قفس» (شعر و قصه برای کودکان) عنوان آثار وی هستند.
از آنجا که تمامی جریانهای اصلی شعر معاصر فارسی برگرفته از تحولی هستند که نیما مبدع آن بود. برهمین اساس آثار بسیاری در قالب کتاب و مقاله در زمینه نیماپژوهی نیز منتشر شده است. «بدعتها و بدایع نیما یوشیج» و «عطا و لقای نیما یوشیج» به کوشش مهدی اخوانثالث، «بوطیقای شعر نو» اثر شاپور جورکش، «یادمان نیما یوشیج» نوشته سیروس طاهباز و محمدرضا لاهوتی، «نگاهی به شعر نیما» تالیف محمود فلکی، «پر درد کوهستان» اثر طاهباز، «شعر نیما از آغاز تا امروز» تالیف محمد حقوقی، «داستان دگردیسی» تالیف سعید حمیدیان و «خانهام ابری است» نوشته تقی پورنامداریان برخی از آثار منتشر شده درباره نیما و شعر نیمایی هستند.
نیما ۱۳ دی ۱۳۳۸ درگذشت. به مناسبت پنجاه و سومین سالروز درگذشت وی با سعید حمیدیان درباره موقعیت شعر نیمایی در روزگار حاضر گفتوگویی داشتیم که در ادامه میآید.
حمیدیان درباره اختصاصات شعر نیمایی به «ایبنا» گفت: شعر نیمایی همواره مسیر خودش را ادامه داده است؛ گرچه در این سه دهه اخیر گرایش به شعر کلاسیک میان شاعران بیشتر شده است، اما با وجود چنین گرایشهایی شعر نیمایی در مسیر خود از حرکت بازنمیایستد.
وی ادامه داد: بیتردید جایگاه شعر نیمایی تثبیت شده است و هرگونه دگرگونی مقطعی نمیتواند روی آن اثر منفی بگذارد. پیروان شعر نیمایی همیشه بودهاند، اما به طور طبیعی در برخی از مقاطع زمانی تغییراتی در گرایش به این شعر یا ساختار آن دیده شده که تابع پارهای از مسایل اجتماعی و فرهنگی بوده است.
حمیدیان توضیح داد: نیما راهی را در شعر هموار کرد که همیشه ادامه دارد، هرچند در این مسیر ممکن است تغییرات بسیاری از سوی شاعرانی که خود از سفره پربرکت نیما بهره گرفتهاند، پدید آید. برای مثال احمد شاملو در شعرهای نخستین خود پیرو شعر نیمایی بود و پس از مدتی شعر سپید را پایهگذاری کرد.
وی در پایان افزود: شعر سپید نیز تابع ساختار کلی است که نیما برای شعر نیمایی ارایه کرد و این ساختار در مقابل شعر کلاسیک قرار دارد. بهطورکلی یکی از شاخصههای شعر نو همان ساختار منسجم نیمایی آن است و کلیت آن در شعر نو تغییر نمیکند.
حمیدیان متولد 1324 و دارای دكترای رشته زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران است. وی در حال حاضر عضو هیات علمی دانشكده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی است.
«آرمانشهر زیبایی»(گفتارهایی در شیوه بیان نظامی)، «درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی»، «تصحیح فرهنگ جعفری»، «تصحیح دیوان امیر شاهی سبزواری»، «تصحیح خمسه نظامی گنجهای» و ترجمه «ایوانف»، «دنیای قشنگ نو»، «آدمهای ماشینی»، «سه خواهر» و «خطابه پوشكین» از آثار منتشر شده او هستند. کتاب «داستان دگردیسی: روند دگرگونیهای شعر نیما یوشیج» حمیدیان نیز در سال ۱۳۸۲ و در ۴۰۸ صفحه توسط نشر نیلوفر منتشر شد.
نظر شما