حسین لطیفی، مصحح این رسالات در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، عنوان کرد: نقد فلسفه و عرفان خود معرفتى است مانند معرفت‌هاي ديگر و جوياي حقيقت و به همین دلیل همزاد فلسفه و عرفان بوده است و دانشمندان بسياري با رويكردهاي مختلف به آن پرداخته‌اند.

وی افزود: يكي از نقدنويسان معروف اين حوزه، ميرزاي قمي صاحب «القوانين المحكمه» از دانشوران بزرگ شيعي سده دوازدهم هجري است. وي علاوه بر تاليف و نگارش آثار و رساله‌هاي متعدد در حوزه فقه، اصول، عقايد، حديث و ادبیات، رساله‌هايي نیز در نقد تصوف، عرفان و فلسفه نوشته است. او در نگارش این نقدها انديشه خود را درباره مباني و مسایل فلسفي، تاملات و تفسيرهاي ذوقي، عرفاني و صوفي‌گري بيان کرده است.

به گفته عضو هیات علمی بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، بى‏تردید، شناخت، تحليل و بررسى اين‌گونه نقد نوشته‏ها و شيوه‏ها و ويژگى‏هاى نقادى آن‏ها در بالندگى حوزه معرفت دينى و فراهم آمدن شناختى بهتر و كامل‏تر از تاريخ و چگونگى تحول و تطور و پيدايش گرايش‏هاى گوناگون در حوزه معرفت دينى مفيد خواهد بود.

لطیفی، به انتشار برخی رسالات میرزای قمی در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: تاكنون سه رساله از رساله‌هاي میرزای قمی در یک کتاب شامل رساله «اجازه ذکر»، «ایمان فرعون» و «رد بر صوفیه و وحدت وجود» توسط بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوي چاپ و منتشر شده که مورد استقبال پژوهشگران و مجامع علمي قرار گرفته و اکنون در آستانه چاپ چهارم قرار دارد.

وی درباره کتاب «هفت رساله در نقد فلسفه و عرفان» میرزای قمی که به تازگی تصحیح آن را به پایان برده است، گفت: این اثر نیز از نقدنگاشته‌های ميرزاي قمي است که به تصحیح و تحقیق بنده در آینده‌ای نزدیک توسط بنياد پژوهش‌هاي اسلامي آستان قدس رضوی منتشر می‌شود.
 
وی یادآوری کرد: در سه رساله پيشين ميرزاي قمي بيشتر مباني فكري اهل تصوف را به چالش كشيده بود، ولي در اين هفت رساله علاوه بر مباني نظري و عملي متصوفه به نقد مباني نظري و مسایل و مباحث فلسفي و عرفاني نيز می‌پردازد.

لطیفی سپس با ذکر عنوان هر یک از این رساله‌ها توضیحی درباره آن‌ها ارایه کرد و گفت: «رسالة العقل» عنوان یکی از این رساله‌هاست که میرزای قمی در آن برداشت خويش را از مفهوم و ماهيت عقل بيان مي‌کند و آراي فلاسفه را به بوته نقد مي‌گذارد.

وی افزود: «تعليقات علي بسيط الحقيقة» و «اصالت وجود» دو رساله دیگر است که متن اصلي آن‌ها توسط ملاعلي نوري، حكيم و فيلسوف نامدار عصر قاجار به توصيه ميرزاي قمي به نگارش در آمده است. ملاعلي نوري این دو رساله را چنان‌که خود در مقدمه آن می‌نویسد به همین منظور نوشته و در آن نظرات فلاسفه را در مساله وحدت وجود با بیانی شیوا و استوار شرح کرده و آن دو را به رؤيت و منظر ميرزاي قمي رسانده است. میرزای قمی نيز با حواشي و تعليقه مبسوطی، مباني نظری فلسفه را به چالش می‌کشد.

این مصحح ادامه داد: «رساله جوابات مسائل ركنيه» رساله چهارم است که پاسخ‌هاي ميرزاي قمي به پرسش‌هاي ملاعلي مازندراني ملقب به ركن را درباره تصوف شامل می‌شود. خطبه «البیان» یکی از خطبه‌های منسوب به امیرالمومنین(ع) است که در طول تاریخ مورد استناد بسیاری از فرق انحرافی اخیر و نیز متصوفه قرار گرفته است. به همین دلیل میرزای قمی رساله «شرح خطبة البيان» را در پي پرسش‌هاي یکی از صوفيان دربار فتحعلي شاه به نام «ملاعلي اصغر ملاباشی» درباره این خطبه به نگارش درآورده است.

وی در پایان گفت: رساله در رد صوفيان با عنوان «پاسخ و پرسش‌ها» و همچنین «تأويلات ابن عربي و فلاسفه به آيات و روايات» دو عنوان دیگر از این رساله‌ها هستند.