سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۱ - ۱۱:۴۷
فریده فرجام: کار خلاق ملیت و مرز ندارد

فریده فرجام، نمایشنامه‌نویس و نویسنده به همراه نوش‌آفرین انصاری، دبیر شورای کتاب کودک کانون، دیروز ۲۰ شهریور میزبان مخاطبان کتابش در «کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان» بود. وی که نویسنده نخستین کتاب منتشر شده در انتشارات کانون است و پس از ۴۰ سال به ایران برگشته، در این جلسه تاکید کرد که هنر و خلاقیت، مرزهای سیاسی را به رسمیت نمی‌شناسند.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فرجام در این نشست از حسی که پس از بازگشت به وطن دارد سخن گفت و در پاسخ به حاضران، داستان روی آوردنش به عرصه داستان‌نویسی را بیان کرد. 

این نویسنده که پس از ۴۰ سال دوری از وطن، به ایران سفر کرده و تا به حال از چند نهاد مطرح ادبیات کودک در ایران بازدید به عمل آورده است در ابتدای نشست داستان آشنایی‌اش با کانون را تعریف کرد و گفت: در دهه‌های ابتدایی قرن بیستم تعدادی از نویسندگان شروع به نوشتن داستان‌های کوتاه کردند و باعث به وجود آمدن یک جریان جدید در ادبیات ایران شدند، من هم که در این فضا زندگی می‌کردم نوشتن داستان ایرانی و نمایشنامه را آغاز کردم.

وی ادامه داد: این جریان کم‌کم به کتاب‌های درسی رسید و اینجا بود که شرکت فرانکلین به فکر افتاد که به سبک جدیدی برای بچه‌های ایرانی کتاب چاپ کند. به اين شكل من با اعضای این شرکت آشنا شدم و از انزوای نویسندگی در خانه درآمدم، در جریان اجتماعی این کار افتادم و به عنوان نویسنده همکاری با آن‌ها را آغاز کردم.

فرجام با بیان این مطلب گفت: برای انجام این کار نظر ما این بود که به هیکل داستان فولکلور دست نزنیم اما افکار آن را به روز کنیم در عین حال کار دیگری که انجام می‌دادیم این بود که کتاب‌ها را می‌خواندیم تا ببینیم کدام یک از آن‌ها ضرر کمتری دارند تا به کتابخانه مدارس پیشنهاد بدهیم.

وی افزود: کتاب «مهمان‌های ناخوانده» را من به وجود نیاورده‌ام. این کتاب یک داستان فولکلور است اما از آنجایی که من یک نمایشنامه نویس بودم برای این کتاب فضایی خاص درست کردم و در عین حال معتقدم که یکی از اصلی‌ترین دلایل موفقیت این کتاب تصویرگری آن است.

این نویسنده افزود: تصویرگری این کتاب را یک خانم آمریکایی که با یک ایرانی ازدواج کرده بود انجام داده است. زمانی که شنیدم این کار را به ایشان پیشنهاد کرده‌اند تعجب کردم که چطور می‌شود یک آمریکایی چنین داستانی را که تا این حد ایرانی است  تصویرگری کند. 

اين كارگردان ادامه داد: با مشاهده کار خوب ایشان به این نتیجه رسیدم که کار خلاق، ملیت و مرز ندارد. داستان «مهمان‌های ناخوانده» نمونه یک همزیستی در عمیق‌ترین لحظه‌های ایران است. کتاب به شکل نمادین داستان خانم پیری است که در خانه کوچکش ميان تعداد زیادی از حیواناتی که با هم در تضاد هستند  همزیستی مسالمت آمیز به وجود مي‌آيد. وقتي این داستان  به کشورهای دیگر می‌رود، این مسالمت در زیستن را از فرهنگ ملت مبدا می‌دانند.

فرجام ادامه داد: «مهمان‌های ناخوانده»، «حسنی» و «عمو نوروز» کارهای فولکلور بودند اما «گل بلور» و «خورشید» را خودم نوشتم. در هر حال اگر باز هم داستان فولکلور خوب پیدا کنم در موردش می‌نویسم.

وی با بیان این‌که پس از رفتن از ایران وارد آکادمی سینمایی هلند شده بیان کرد: در این مدت فیلم «تاریخ کار بچه‌ها» را ساختم. برای این فیلم نزدیک به چهار سال تحقیق کردم که بچه‌ها بنا به چه دلایلی کار می‌کنند، البته در عین حال پیگیر ادبیات هم بودم و خیلی از داستان‌های ادبیات کودکان را در خانه‌ام داشتم.

نویسنده «مهمان‌های ناخوانده» با بیان این‌که باور دارد مقدار زیادی به فعالیت‌های کانون در این سال‌ها افزوده شده است گفت: پس از بازگشت به ایران به کتابفروشی رفتم و کتاب‌ها و کاتالوگ چند سال اخیر کانون را دیدم و به نظر من کاری که کانون در زمینه کتاب انجام می‌دهد یک کار جهانی است.

وی ادامه داد: در حال حاضر روی ادبیات کودک و نوجوان تمرکز دارم و داستان جدیدم را هم در تهران نوشتم؛ این داستان درباره پرندگان است و بی‌شک اگر در تهران نبودم نمی‌توانستم آن را بنویسم.

فرجام بیان کرد: به عنوان یک نویسنده زمانی که می‌نویسم به سن مخاطبان فکر نمی‌کنم. من نویسنده‌ام و کار نویسندگی‌ام را می‌کنم این کارشناسان هستند که بعدا می‌گویند این کتاب برای چه سنی مناسب است. برخی از آثارم هم برای بزرگسالان مناسب است هم براي بچه‌ها. 

در ادامه جلسه نوش‌آفرین انصاری دبیر شورای کتاب کودک کانون پرورش فکری کودکان و نوجونان گفت: عوامل گوناگونی باعث می‌شوند که هنرمند تصمیم می‌گیرد به میهن خود برگردد. انسان به فرهنگ و زبانش وابسته است و همیشه در جستجوی خویشتن است و در این جستجو امکان ندارد که به کودکی و نوجوانی‌اش برنگردد.

وی ادامه داد: این روزها بحث خواندن برای بچه ها مهم شده است اما نباید تنها به ادبیات شفاهی قناعت کرد و بچه‌ها را به ساده‌خوانی عادت داد بلكه لازم است واژه‌های سخت را هم به آن‌ها یاد بدهیم و همه متون را ساده‌سازی نکنیم. در یک پژوهش مشخص شده بچه‌هایی که برایشان متن‌های سخت خوانده شده در آینده مهارت‌های بیشتری در خواندن و نوشتن پیدا می‌کنند.

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از سال ۱۳۴۴ فعالیت‌های خود را آغاز کرده و کتاب «مهمان‌های ناخوانده» فریده فرجام نخستین کتابی است که توسط انتشارات آن در سال ۱۳۴۵ به چاپ رسیده است.  از این اثر در عرصه‌ ادبیات کودک و نوجوان در همه‌ این سال‌ها اقتباس‌های زیادی صورت گرفته و کتاب‌ها، آثار سینمایی، رادیو تلویزیونی، نمایش‌ها و آثار صوتی متعددی ساخته شده است. 
 
کتاب «مهمان‌های ناخوانده» در ۴۶ سال گذشته ۱۶ بار توسط کانون تجدید چاپ شده و ۳۴۲ هزار نسخه از این اثر در اختیار خانواده‌‌های ایرانی قرار گرفته است. همچنین کتاب الکترونیک فارسی و انگلیسی «مهمان‌های ناخوانده» نیز در سال ۱۳۷۷ برای گروه سنی الف و ب (سال‌های اول تا سوم دبستان) در کانون تولید شده است. 
 
داستان این کتاب در باره پیرزنی است که در ده کوچکی زندگی می‌کرد. یک شب باران تندی بارید و پیرزن که می‌خواست برود زیر لحاف و گرم شود، چندبار صدای تق تق در را شنید و هر بار با یک مهمان ناخوانده‌ای روبه‌رو شد.

فرجام از نخستین اعضای گروه‌های بررسی شورای کتاب کودک در دهه ۱۳۴۰ و عضو هیات مدیره شورای کتاب کودک در زمان تاسیس آن بوده است. «مهمان‌های ناخوانده»، «گل بلور و خورشید»، «عمو نوروز» و «زنجیر عمو زنجیرباف»، مهم‌ترین کتاب‌های او در دنیای ادبیات کودک ایران‌اند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها