حسن وضع و حسن هم‌جواری
در حسن وضع، اصول سطرنویسی از قبیل، تنظیم و ترکیب سطرها، رعایت فاصله‌ها، اعتدال کلمه‌ها، کرسی‌بندی و کشیده‌نویسی رعایت می‌شود (قلیچ‌خانی، 1373: 124).
در بررسی کتیبه‌ها، رعایت حسن وضع با دقت و حسایست بالایی صورت می‌گیرد و شیوه ترکیب حروف و کلمات در کنار هم، یکی از اساسی‌ترین موضوعات کتیبه‌نویسی است. چون کتیبه با حوصله و فرصت کافی نوشته می‌شود، ترکیب‌بندی نامطلوب از آن انتظار نمی‌رود و هرکجا این اتفاق پدید آمده باشد، ناشی از عدم تسلط خوشنویس است.
اگرچه در آثار متقدم، ضعف ترکیب‌بندی مشاهده می شود و کلمات گاه از مسیر کرسی اصلی خارج می‌شوند اما در آثار بعدی این ایرادها مرتفع شده و در اوایل تیموری به ترکیب بندی‌های پیچیده‌تر تبدیل شد که الگوی دوره‌های بعد برای کتیبه‌نگاری شدند.
رعایت تناسب و زیبایی در ترکیب حروف و کلمات در کنار یکدیگر و دقت و ظرافت در انتخاب فاصله هر یک از یکدیگر و نیز رعایت کرسی و قرینه‌سازی در سطر و صفحه را اصطلاحاً حسن هم‌جواری می‌گویند که با رعایت حسن وضع اشتراکاتی دارد و رعایت این دو اصل سبب شکل‌گیری ترکیب‌بندی موفق می‌شود (قلیچ‌خانی، 1373: 134).
صفحات 40 و 41 / کتیبه‌نگاری بازشناسی هنرهای سنتی ـ اسلامی/ سید امیر رجایی باغسرخی و سمیه بصیری/ پژوهشکده هنرهای سنتی ـ اسلامی/ انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات/ چاپ اول/ سال 1391/ 116 صفحه/ 3000 تومان
شنبه ۱۱ شهریور ۱۳۹۱ - ۰۸:۰۰
نظر شما