چهارشنبه ۲۵ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۲:۰۰
بدرقه پدر آنالیز ایران در نبود استادان و چهره‌های ماندگار

پیکر منوچهر وصال، پدر آنالیز ایران، که یک عمر در میان اعداد زندگی کرد صبح امروز در سکوت دانشگاه تهران تشییع شد. وی یکی از چهره‌های ماندگار کشور بود.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در روزی که ورودی و حیاط دانشگاه تهران هیچ نشانی از مراسم تشییع استاد برجسته علم آنالیز و چهره ماندگار کشور نداشت جمعی از شاگردان و اقوام وی برای بدرقه دکتر وصال به مسجد دانشگاه تهران آمدند.

در مراسم بدرقه این استاد که در دانشگاه تهران برگزار شد، فرهاد رهبر(رییس دانشگاه تهران)، همایون معین(مترجم و ویراستار و داماد دکتر وصال) و علیرضا مدقالچی(رییس انجمن ریاضی) از معدود افراد مهم جامعه دانشگاهی کشور بودند.

رحیم زارع نهندی، استاد ریاضی دانشگاه تهران و دکتر مهدی بهزاد، چهره ماندگار کشور و از شاگردان دکتر وصال نیز دقایقی درباره زندگی و خدمات وی صحبت کردند.

زارع نهندی، سخنان خود را با ارایه اطلاعاتی درباره زندگی وی آغاز کرد و گفت: طبق اطلاعات شناسنامه‌ای، دکتر وصال متولد سال 1291 بود ولی خودش همیشه می‌گفت که در سال 1285 به دنیا آمده. وی که آخرین بازمانده از نخستین گروه هیات علمی دانشگاه‌ تهران بود خدمات زیادی را برای فرهنگ ریاضی کشور و جامعه ریاضی انجام داد.

به گفته زارع، وی در حدود سال 1310 برای ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت و بعد از بازگشت در شکل‌گیری رشته ریاضی در دانشگاه تهران و همینطور سراسر کشور نقش  مهمی ایفا کرد.
 
وی ادامه داد: دکتر وصال در رشته آنالیز یکی از سرشناس‌ترین چهره‌های کشور بود و نخستین کتاب تالیفی در ایران درباره این موضوع به قلم ایشان نوشته شد؛ کتابی که حدود 50 سال پیش به چاپ رسید و سال‌ها مهمترین منبع درسی برای استادان و دانشجویان دانشگاه‌ها بود.

زارع خود را یکی از شاگردان دکتر وصال دانست و درباره شیوه آموزگاری این استاد دانشگاه توضیح داد: وی در کار خود دقت زیادی داشت و همین دقت وی سبب شد مطالب زیادی را از وی بیاموزم. دکتر وصال در حدود سال‌ 1343 با وجود مخالفت‌های دانشگاه تهران به شیراز رفت و دانشکده مهندسی دانشگاه شیراز را بنیان گذاشت. وی مسوولیت‌های کلیدی و مهمی را در جامعه بر عهده داشت که ریاست دانشکده علوم و معاون آموزشی دانشگاه شیراز برخی از آن‌ها بود.

نقش دکتر وصال در شکل‌گیری نخستین کنفرانس ریاضی موضوع دیگری بود که زارع به آن پرداخت و گفت: به دنبال همین کنفرانس بود که در نهایت انجمن ریاضی کشور شکل گرفت و دکتر وصال سبب شد مجمعی برای ارایه کارهای علمی رشته ریاضی ایجاد شود.

زارع افزود: وصال به درستی در چهارمین دوره چهره‌های ماندگار برگزیده شد و شخصیت والای او، دقت نظر در گفته‌ها و کلام پخته ایشان بود که سبب شد بسیار از او سخن گفته شود.

دکتر بهزاد دومین و آخرین سخنران این مراسم بود. وی که خود یکی از چهره‌های ماندگار کشور است درباره زندگی و خدمات دکتر وصال گفت: سال‌ها خدمت و فعالیت این استاد در چند دقیقه صحبت قابل خلاصه کردن نیست.

وی خود را یکی از شاگردان دکتر وصال در حدود 54 سال قبل و در دانشسرای عالی معرفی کرد و افزود: او فردی دقیق، جدی و سخت‌گیر در تدریس بود که به حق ویژگی‌هایی است که هر معلم برای موفق شدن در کارش به آن نیاز دارد.

مدیریت دکتر وصال بحث دیگری بود که بهزاد در سخنانش به آن اشاره کرد و گفت: وی با مدیریت قوی خود هم گروه ریاضی دانشگاه را اداره می‌کرد و هم توانست دانشکده مهندسی دانشگاه را راه‌اندازی کند.

به گفته بهزاد، می‌توان دکتر وصال را بنیانگذار پژوهش علمی و مقاله‌نویسی علمی در کشور هم دانست. وی با بیان این مطلب و ذکر خاطره‌ای از ایشان ادامه داد: در سال‌های بسیار قدیم مقام استادان دانشگاه با تالیف یک کتاب ارتقا پیدا می‌کرد اما دکتر وصال بود که برای نخستین بار بر اهمیت مقاله علمی تاکید کرد و در نتیجه تلاش ایشان بود که تمامی دانشگاه‌ها استادان را مجبور به ارایه مقاله علمی کردند.

وی دکتر وصال را از خانواده‌ای فرهیخته دانست و توضیح داد: خاندان او از طرف پدری با وصال شیرازی و از طرف مادری با ذکاءالملک فروغی نسبت داشتند و مادرش خواهر فروغی بود.

نخستین دبیرکل فرهنگستان علوم ایران در ادامه از تلاش‌‌های وصال برای شکل‌گیری انجمن ریاضی ایران تجلیل کرد و گفت: فعال بودن این انجمن را مدیون دکتر وصالی هستیم. وی بنیادی علمی را بنا نهاد و هیات امنای این بنیاد مراسمی را به نام وی برگزار می‌کند.

منش، دقت و بزرگواری دکتر وصال در کنار خدمات علمی او مواردی بودند که به عقیده بهزاد جامعه دانشگاهی و علمی کشور باید از آن درس گرفته و تلاش‌های ایشان را الگویی برای خود در نظر بگیرند. 

در حاشیه مراسم نیز برخی از همکاران، شاگردان و اعضای خانواده از ویژگی‌های علمی و اخلاقی وی سخن گفتند.
 
علیرضا مدقالچی، رییس انجمن ریاضی ایران، گفت: وی در طول عمر خود خدمات ارزنده‌ای در توسعه ریاضیات به ویژه در حوزه آنالیز و همچنین ویرایش کتاب‌های علمی داشت و حدود 50 سال پیش کتاب آنالیز ایران را که اثر منحصر به فردی بود تالیف کرد. در واقع به کمک ایشان کتاب‌های رشته ریاضی مطابق با استانداردهای ریاضی، از نظر علمی و ویرایشی، به جامعه علمی کشور تحویل داده شد.

مدقالچی، تمرکز دکتر وصال بر ویراستاری را به دلیل اهمیت این بخش در علم ریاضی دانست و گفت: در قدیم کتاب‌ها با سلیقه‌های مختلفی چاپ می‌شد و در انتخاب واژگان همسان‌سازی صورت نمی‌گرفت و معادل‌های کلمات انگلیسی در ترجمه‌های مختلف فارسی با هم تفاوت داشت. بعد از انقلاب مرکز نشر دانشگاهی با همراهی انجمن ریاضی ایران به فکر انتشار یک واژه‌نامه ریاضی افتاد که این کتاب تاکنون بارها چاپ شده و این‌گونه ویرایش کتاب‌ها بر اساس یک اسلوب مشخص قرار گرفت. 
 
زنده یاد منوچهر وصال که ویراستار مرکز نشر دانشگاهی بود، ویراستاری آثاری چون «واژه‌نامه ریاضی و آمار»، «مقدمات معادلات دیفرانسیل و مسایل مقدار مرزی»، «آشنایی با آنالیز عددی»، «معادلات دیفرانسیل و کاربرد آن‌ها»، «اصول آنالیز حقیقی«، «روش‌های آنالیز حقیقی» را بر عهده داشته است.

این استاد پیشکسوت ریاضی، مدرک دکترای خود در رشته ریاضی را در سال 1319 از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد و از سال 1360 به مدت 22 سال سرپرستی گروه آمار و ریاضی مرکز نشر دانشگاهی را بر عهده داشت و یکی از موسسان انجمن ریاضی ایران بود. 

دکتر وصال در شامگاه روز دوشنبه و در سن 100 سالگی درگذشت.

مراسم بزرگداشت این استاد دانشگاه فردا، پنجشنبه از ساعت 11 صبح در مسجد نور فاطمی برگزار می‌شود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها