یکشنبه ۱ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۲:۲۲
بهزاد عبدی: جای نقد صادقانه و علمی خالی است

بهزاد عبدی، شاعر جوانی که به تازگی نخستین دفتر شعرش با نام «باد به دنبال خودش می‌گردد» از سوی نشر مروارید منتشر شده، معتقد است نقدهای صادقانه و علمی در نشست‌ها و کارگاه‌های شعری کمتر دیده می‌شود و شعر برای بسیاری از حاضران در این نشست‌ها بهانه‌ای است برای فعالیت‌هایی که ربطی به شعر و دنیای شاعرانه ندارد.-

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نخستین مجموعه شعر عبدی با عنوان «باد به دنبال خودش می‌گردد» دربرگیرنده 54 قطعه شعر سپید در 100 صفحه است که هفته گذشته از سوی نشر مرواريد راهی بازار کتاب شد. عبدی در گفت‌و‌گو با «ایبنا» توضیحاتی درباره این مجموعه و دیدگاهش نسبت به نشست‌ها و کارگاه‌های شعر ارایه کرد.

عبدی درباره چاپ نخستین مجموعه شعرش به «ایبنا» گفت:‌ طی این چند سال آثار زیادی در زمینه‌های داستان، شعر و نمایشنامه نوشته‌ام، اما برای چاپ آن‌ها اقدامی نکرده‌ام. شرایط سبب شد تا ابتدا شعرهایم چاپ شوند. هرچند تصور می‌کردم نخستین کتابم مجموعه‌ای از داستان‌هایم باشد.

وی درباره مضمون و قالب شعرهای این مجموعه توضیح داد: در این دفتر 54 قطعه شعر کوتاه و بلند در قالب سپید گنجانده شده است. اغلب این شعرها با مضامین عاطفی سروده شده‌اند، البته در برگیرنده موضوعات اجتماعی نیز هستند.

عبدی در این کتاب شعرهایش را بدون ذکر تاریخ سرایش ارایه کرده است و درباره علت این موضوع گفت: علت این‌که تاریخ سرایش شعرهایم را ذکر نمی‌کنم، این است که به زمان‌دار بودن شعرها معتقد نیستم و فکر هم نمی‌کنم برای خواننده مهم باشد این شعرها در چه دورانی سروده شده‌اند.

وی در پاسخ به پرسشی درباره ویژگی‌های شعرهای این مجموعه از نظر ساختاری و محتوایی توضیح داد: می‌توان دو نوع ویژگی برای هر اثر هنری تصور کرد. نخست مضمون و سپس فرم و ساختار. در ارتباط با ساختار این شعرها باید بگویم، تجربیاتی داشته‌ام، اما نظر نهایی با مخاطب است که آیا به‌کارگیری این نوع روایت‌ها در این ساختارها موفق بوده‌اند یا خیر.

این شاعر ادامه داد گفت: شعرهای من نه قصد رهبری و نه قصد نجات بشریت را دارند و نه می‌خواهند جهان را تغییر دهند. این شعرها نوشته شده‌اند تا شاید بتوانند لذت‌هایی هر چند مختصر برای مخاطبش فراهم کنند و برای لحظاتی او را از این زندگی سرد و بی روح فارغ کنند. زندگی کردن در دنیای واقعی کمی دشوار است و شعرهای من نمی‌خواهند آن‌را دشوارتر کنند.

وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این‌که عنوان کتاب برگرفته از چیست، اظهار کرد: ماهیت باد قابلیت‌های استعاری و تاویل‌پذیری بسیاری دارد. باد همه چیز هست و هیچ چیز نیست. همه جا هست و هیچ ‌جا نیست. مهم‌ترین صفتی که من در باد می‌بینم بیقراری است. علاوه بر این‌ها در این مجموعه شعری با نام «باد به دنبال خودش می‌گردد» دارم. اسم کتاب هم برگرفته از همین شعر است.

عبدی در ادامه و درباره این موضوع که تا چه حد از کارگاه‌ها یا نشست‌های شعری بهره گرفته است، گفت: پیش‌ترها از روی کنجکاوی به جلسات شعرخوانی می‌رفتم، اما در حال حاضر در این جلسه‌ها شرکت نمی‌کنم؛ چراکه به یاد نمی‌آورم رفت و آمدهایم به این نشست‌ها چیزی به اطلاعاتم  اضافه کرده باشد.

وی ادامه داد: حیطه نقد بسیار خطرناک است. متاسفانه نقدهای صادق و علمی در این نشست‌ها کمتر دیده و شنیده می‌شود. در این جلسه‌ها چند دستگی‌های زیادی می‌دیدم و شعر برای بسیاری بهانه‌ای بود برای فعالیت‌هایی که ربطی به شعر و دنیای شاعرانه نداشت.

این شاعر اشاره‌ای به آخرین حضورش در یکی از نشست‌های شعر داشت و تشریح کرد: آخرین باری که به یکی از این جلسه‌ها رفتم تعجب کردم که هنوز همان حرف‌ها و همان شعرها گفته می‌شود. در برخی از این جلسه‌ها که به نظر جدی می‌آمدند هر چند وقت یک بار یک تئوری از یک نویسنده غربی باب می‌شد و سنگ محکی می‌شد برای تشخیص شعر خوب از شعر بد؛ بدون ‌آن‌که نقد کننده یا نقد شونده بدانند این تئوری بر چه اساسی ارایه شده است.

وی افزود: به هر حال هر تئوری وابسته به شرایط جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی آن تئوری است و در موقعیت‌ها و شرایط دیگر می‌تواند معنایش را از دست بدهد یا در معناهای دیگری تاویل شود.

عبدی یادآور شد: منتقدها به‌طور معمول متن را در حاشیه قرار می‌دهند و کمتر به خود متن می‌پردازند، البته این معضل در نقدهای مکتوب هم دیده می‌شود.

وی در ادامه و در پاسخ به این پرسش که چه عواملی در روند شعر او تاثیرگذار بوده است گفت: همیشه سعی کرده‌ام در درجه نخست به چیزی که می‌نویسم باور داشته و مضمونی را که می‌خواهم بنویسم  لمس کرده باشم. واژه‌ای را که برای خودم نامفهوم باشد یا حسی در من ایجاد نکند به کار نخواهم گرفت. 

عبدی با تاکید بر این موضوع که حضور شاعر در اجتماع بسیار تعیین‌کننده است، ادامه داد: شاعر اگر در انزوا باشد دچار تکرار می‌شود. طراوت و تنوع شعرش افول می‌کند. مهم‌ترین مطالعه من حرف زدن با یک غریبه یا قدم زدن در یک خیابان جدید است. همیشه این فکر مرا به حرکت وا می‌دارد که هنوز انسان‌های بسیاری را نشناخته‌، شهرهای بسیاری را ندیده‌ و در خیابان‌های بسیاری قدم نزده‌ام.

وی در پایان و درباره این مساله که بیشتر از آثار چه شاعرانی در آثارش بهره گرفته است توضیح داد: شاعرها و نویسنده‌هایی که از آثارشان بسیار آموخته‌ام، زیادند. درگیری‌ام با برخی از آن‌ها مقطعی بوده است و برخی دیگر هنوز برایم سوال برانگیزند. برخی هم هستند که من همیشه به آن‌ها به دیده احترام نگاه کرده‌ام. نیما یوشیج یا صادق هدایت از این جمله‌اند. در هر مقطع سنی نیز با برخی از شاعران کلاسیک ارتباط برقرار کرده‌ام که امروز از آن‌ها کمی دور شده‌ام، اما هنوز نتوانسته‌ام از حافظ و مولانا جدا شوم.

بهزاد عبدی، شاعر و نویسنده متولد 1365 است. پیش‌تر آثار او در حوزه‌های نقد، یادداشت، گفت‌وگو، شعر، ترجمه شعر و داستان در نشریاتی چون تجربه، مهرنامه، همشهری کتاب، آزما و رودکی منتشر شده است. 

دفتر شعر «باد به دنبال خودش می‌گردد» در 100 صفحه و قیمت سه هزار و 800 تومان به تازگی از سوی نشر مروارید منتشر و راهی بازار کتاب شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط