فاطمه حسيني‌علايي به خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، گفت: روح و نفس دو مفهومي‌اند كه معمولا درباره آن‌ها خلط معنايي رخ مي‌دهد و روح را با نفس يكي مي‌گيرند. قرآن معنايي متفاوت براي اين دو واژه قايل است و به نظر مي‌رسد درك ما از روح و نفس با قرآن متفاوت باشد؛ براي مثال ما از تعبير «ارواح خبيثه» استفاده مي‌كنيم، در حالي كه در قرآن، تعبير روح خبيث وجود ندارد، اما براي نفس ويژگي‌هايي مانند طيب برشمرده شده است.
وي افزود: معمولا جايگاه روح و نفس نيز يكسان در نظر گرفته شده است. بر اين اساس، از روح به نفس تعبير مي‌شود، اما از نفس كمتر به روح تعبير شده است. بيشتر متفكران، روح را به نفس نسبت داده‌اند، اين در حالي است كه قرآن جايگاهي متفاوت براي آن‌ها در نظر مي‌گيرد.
اين نويسنده، درباره نگاه فلاسفه و متكلمان به روح و نفس گفت: اين قشر از متفكران روح و نفس را يكي مي‌پندارند و هيچ تفاوتي ميان آن دو قايل نيستند. البته علامه طباطبايي در يك مورد به تفاوت اين دو مفهوم اشاره دارد، اما توضيحي درباره آن ارايه نكرده است.
حسيني‌علايي درباره مهمترين تفاوت روح و نفس گفت: مهمترين تفاوت اين دو مفهوم اين است كه تعلق هر كدام از آن‌ها به خلق و امر متفاوت است. بر اساس قرآن، نفس به خلق تعلق مي‌گيرد، يعني تدريج‌بردار است، اما روح تدريج ندارد و از عالم امر است. همچنين روح مرتبه ندارد و نمي‌توانيم مراتبي مانند عالي سافل و نازل براي روح در نظر بگيريم.
وي درباره فايده دانستن تفاوت روح و نفس براي معرفت بشري گفت: اگر به اين نتيجه برسيم كه نفس مطمئنه حاصل اتحاد روح با نفس است و از طرف ديگر بدانيم كه خداوند روح را براي حيات معنوي انسان آفريده است و نفس، پيونددهنده عالم روحاني و خاكي انسان‌هاست، مي‌توانيم روبط اجتماعي خود را بهتر تنظيم كنيم.
حسيني‌علايي افزود: با دانستن تفاوت روح و نفس، مقصود قرآن از محاسبه نفس و همچنين تعالي دادن نفس را بهتر درك مي‌كنيم. با داشتن چنين دركي، خواهيم دانست كه با اتحاد روح و نفس مي‌توان به مرحله مطمئنه رسيد.
چاپ نخست كتاب «تفاوت روح و نفس از ديدگاه قرآن و روايات» با شمارگان 500 نسخه، در 171 صفحه و به بهاي 6هزار تومان از سوي انتشارات طراوت منتشر شده است.
جمعه ۱۶ تیر ۱۳۹۱ - ۱۲:۳۵
نظر شما