پازوكي يكي از مولفان كتاب «نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در ايران» در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) با بيان اين‌كه «امروزه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای مهمترین ابزار برای ذخیره و بازیابی اطلاعات در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی است» اظهار كرد: تصور وجود یک کتابخانه بدون نرم‌افزار کمی دشوار است. این امر به دلیل قابلیت‌های گوناگونی است که نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در اختیار کتابداران و استفاده‌کنندگان از کتابخانه‌ها گذاشته‌اند. 

وي ادامه داد: از مهم‌ترین این موارد می‌توان به امکان جست‌وجو در فهرست منابع با نقاط دسترسی زیاد، انتخاب سطح جست‌وجو(ساده یا پیشرفته)، تنوع در نحوه ورود اطلاعات(که توسط کتابداران انجام می‌گیرد اما در نهایت در اختیار کاربران قرار می‌گیرد)، تنوع در استخراج اطلاعات جست‌وجوپذیر، تنوع در نحوه ذخیره‌سازی اطلاعات و امکانات قابل‌ملاحظه در رابط کاربر و ایجاد محیطی کاربرپسند برای استفاده کابران از فهرست کتابخانه اشاره كرد.

وي همچنين برخي ديگر از قابليت‌هاي نرم‌افزار كتابخانه‌اي را عنوان كرد و افزود: مرتب كردن نتایج بازیابی بر مبنای ویژگی‌های گوناگون و موردنظر کاربر، امکان دسترسی به منابع کتابخانه از راه دور (در صورت تحت وب بودن نرم‌افزار) و آگاهی از منابع موجود، تمدید منابع در دست امانت، درخواست رزرو منبع و حتی مطالعه منابع بدون محدودیت زمانی و مکانی است. 

پازوكي تاكيد كرد: همچنين پيدايش نسخه‌هاي تحت وب اين نرم‌افزارها بر جذابيت استفاده از آن‌ها افزوده است و امروزه كاربران مي‌توانند به راحتي از طريق وب سايت كتابخانه‌‌ها به موجودي و حتي تصويري از منابع كتابخانه‌اي دسترسي پيدا كنند. 

اين كارشناس ارشد كتابداري در ارزيابي خود از وضعيت فعلي نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در ايران گفت: نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای که به شکل بسته نرم‌افزاری در اختیار کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی قرار می‌گیرند دارای ویژگی‌های مهمی هستند که تسهیلات لازم برای ذخیره و بازیابی اطلاعات را برای کاربران فراهم می‌آورند.
 
وي اضافه كرد: همان‌طور که گفتم بهره‌گیری از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در ایران به قدری گسترش و پیشرفت داشته است که تصور کتابخانه بدون نرم‌افزار کتابخانه‌ای را غیرممکن و یا حداقل بسیار سخت می‌کند.
 
وي این امر را ناشی از گسترش همه‌جانبه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای دانست و ادامه داد: این‌که این نرم‌افزارها تا چه اندازه وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهند جای تامل بیشتری دارد.
 
عضو انجمن كتابداري شاخه خراسان با بيان اين‌كه نرم‌افزارها رشد کمی نسبتا قابل قبول داشته‌اند، گفت: رشد کیفی جز در چند نرم‌افزار با سابقه و بازخوردمدار، چندان رضایت‌بخش نیست. به نظر مي‌رسد كه با وجود رشد كمي، هنوز زمينه رقابت كيفي ميان شركت‌هاي نرم‌افزاري كتابخانه‌اي در سطح وسيع به جز دو سه مورد معدود پديد نيامده است و از اين رو، تلاش جدي براي ارتقاي كيفي اين نرم‌افزارها به صورت گسترده مشاهده نمي‌شود. 

پازوكي در بخش ديگري از سخنانش در پاسخ به اين پرسش كه در زمينه توليد نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در ايران با چه چالش‌ها و آسيب‌هايي مواجهيم، توضيحاتي را ارايه كرد و افزود: شاید بتوان مهم‌ترین چالش پیش روی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در ایران را توجه نكردن به نرم‌افزارنویسان و شرکت‌های نرم‌افزاری به نیازهای واقعی و مسايل مهم در کتابخانه‌ها دانست که به سادگی قابل مشاهده نیستند. 

وي عنوان كرد: تهیه یک نرم‌افزار کتابخانه‌ای کاری سهل و ممتنع است؛ چراکه این امر جزییات و بخش‌های متفاوتی دارد و فعالیت‌ها و استانداردهای حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی دائماً در حال روزآمد شدن است. زمانی که برنامه‌نویسان برای تهیه یک نرم‌افزار کتابخانه‌اي داوطلب می‌شوند آن را کاری ساده می‌پندارند و با طراحی چند فیلد ساده و اتصال به پایگاه داده اولیه کار را شروع می‌کنند، اما مشکل از آن‌جایی بروز می‌‌كند که اطلاعات وارد نرم‌افزار مي‌شود و حجم مراودات کاری با آن بالا مي‌رود.
 
اين كارشناس نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي اضافه كرد: آن موقع ایرادهای بنیادی نرم‌افزار خودنمایی می‌کند و مشخص می‌شود که کار به آن سادگی‌ها که گمان می‌شد، نبوده است. نمایه (ایندکس) داده‌ها، راهبردهای جست‌وجو، تبادل داده‌ها با دیگر نرم‌افزارها در قالب استانداردهای گوناگون، دریافت اطلاعات از پایگاه‌های کتابشناختی دیگر و ریزه‌کاری‌هایی که در کار کتابداری و مدیریت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی وجود دارد نرم‌افزارنویسان را در میانه راه با انبوهی از مشکلات مواجه می‌کند و آن زمان است که اگر پیش‌بینی‌های لازم انجام نشده باشد با چالش‌های بزرگی روبه‌رو می‌شوند.
 
وي يادآور شد: جدا از هزینه‌های گزافی که تهیه یک نرم‌افزار جدید به سازمان مادر تحمیل می‌کند، مشکلات زیادی نيز در پی خود دارد. تجربه‌های تلخ بسیار از این دست حتی در نهادهای بزرگ متولی و دست اندرکار کتابداری در ایران وجود دارد که متاسفانه همچنان نیز تکرار می‌شود.

پازوكي همچنين درباره اين‌كه آيا نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي در ايران به استانداردهاي جهاني نزديك هستند يا خير، گفت: نمی‌توان به طور قطعی و کلی در این مورد نظر داد؛ چرا که تعداد بسیار زیادی نرم‌افزار در کشورمان تولید شده و استفاده می‌شود. طبق اطلاعاتی که در کتاب «نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در ایران» آورده‌ایم، بیش از 40 نرم‌افزار کتابخانه‌ای در ایران تولید شده‌اند. 

وي ادامه داد: تعداد محدودی از این نرم‌افزارها استانداردهای جهانی را مد نظر قرار داده و در سطح قابل قبولی فعالیت می‌کنند اما دیگر نرم‌افزارها کم و بیش به استانداردها پایبند هستند و برخی حتی سطح اولیه‌ای از استانداردها را هم مد نظر قرار نداده‌اند.

اين كارشناس ارشد كتابداري درباره تاثير سطح سواد رسانه‌اي كاربران در استفاده از نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي نيز اظهار كرد: اگر نرم‌افزار کتابخانه‌ای را ساز و کاری برای دستیابی به اطلاعات بدانیم، چگونگی بهره‌گیری از آن و آشنایی با مفاهیم و استانداردهای به کار رفته در این حوزه می‌تواند سودمند باشد به شرط آن‌که استفاده‌کنندگان خود را در مقابل نرم‌افزار مورد استفاده مسوول و ارايه بازخورد به تهیه‌کنندگان نرم‌افزار را وظیفه خود بدانند. 

وي تاكيد كرد: البته این امر بیشتر برای کتابداران و متخصصان موضوعی اهمیت پیدا می‌کند که بیشتر با مقوله‌های تخصصی مطرح در این زمینه آشنایی دارند. کتابداران و مهندسان علوم رایانه با تعامل دو سویه می‌توانند زمینه ارتقاي هرچه بیشتر نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای را فراهم كنند. 

پازوكي براي افزايش سطح كيفي نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي راهكارهايي را يپيشنهاد كرد و افزود: تهيه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای حاصل فعالیت مشترک و تعامل دو سویه مهندسان علوم رایانه و کتابداران است. البته حلقه واسط کابران نیز در این میان وجود دارد که نیازهای آن‌ها معمولاً از طریق کتابداران در اختیار شرکت‌های نرم‌افزاری قرار می‌گیرد؛ بنابراین انجام فعالیت‌های تخصصی در حوزه‌های یاد شده می‌تواند به ارتقاي سطح کیفی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای منجر شود. 

به گفته پازوكي، افزایش سطح تعاملات بین کتابداران و نرم‌افزارنویسان از طریق برگزاری جلسات مدون و مستمر و دریافت نقطه نظرات آن‌ها، انجام پژوهش‌های کاربردی در زمینه قابلیت‌ها و چالش‌های نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در سطح دانشگاه‌ها و نگاه کاربردی و عملیاتی به آن‌ها و بهره‌گیری از نتایج پژوهش‌های متعدد انجام شده از سوی پژوهشگران رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی در زمینه‌های مرتبط با نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای به منظور رفع نقایص موجود مي‌تواند به افزايش سطح كيفي نرم‌افزارها بينجامد.

وي همچنين گفت: تشکیل کارگروه تخصصی نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای در نهادهای علمی و تخصصی زیربط مانند انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران و ارزیابی و کنترل مستمر نرم‌افزارهای موجود و ارايه بازخورد به شرکت‌های نرم‌افزاری و اهمیت دادن به نقطه نظرات کاربران فهرست‌های رایانه‌ای و نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از نظرات آن‌ها در راه بهبود نرم‌افزارها، افزایش دانش و نگاه تخصصی و انتقادی کتابداران و استفاده‌کنندگان از نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای و ارايه بازخورد مستمر به شرکت‌های نرم‌افزاری از ديگر راهكارهايي است كه مي‌توان به آن اشاره كرد.

اين كارشناس نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي اضافه كرد: ارايه مشاوره‌های تخصصی به مدیران و دست اندرکاران تهیه نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای براي انتخاب صحیح و پژوهش‌بنیان نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای مي‌تواند سبب جلوگیری از دوباره‌کاری و هدر رفتن فرصت، انرژی و منابع مالی سازمان‌ها ‌شود. 

وي در بخش پاياني سخنان خود نيز در پاسخ به اين پرسش كه آيا قادريم نرم‌افزارهاي كتابخانه‌اي را در ايران بومي كنيم، گفت: اگر منظور شما از بومی بودن، هماهنگ کردن امکانات نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای با کاربران و نیازهایشان باشد، باید به پژوهش‌های بسیار زیاد داخلی در این زمینه توجه کنیم. 

وي ادامه داد: پژوهشگران زیادی در کشورمان، نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای موجود را از نظر شیوه‌های دسترسی و رابط کاربر مورد بررسی قرار داده و نقاط ضعف و قوت آن‌ها را برشمرده‌اند اما اگر منظور هماهنگ ساختن نرم‌افزارهای موجود با توجه به ویژگی‌های خاص منابع ایرانی و اسلامی است، این امر مستلزم انجام مطالعات گسترده و تعیین ملزومات بومی سازی استانداردهای مورداستفاده در نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای است.
 
پازوكي تاكيد كرد: باید توجه داشت که نرم‌افزارهای کتابخانه‌ای بر مبنای اصول و استانداردهای پذیرفته شده بین‌المللی طراحی می‌شوند و پیش از هرگونه تغییر، باید در استانداردهای مربوطه لحاظ و پس از تایید، در سطح ملی و به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرند تا یکدستی و یکپارچگی لازم حفظ شود.