به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از روابط عمومي مركز سعدي‌شناسي، در این برنامه، کوروش کمالی سروستانی، مدیر مرکز سعدی‌شناسی، دکتر منصور رستگار فسایی، استاد مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خارجی، دکتر محمد نورالدین عبدالمالک، استاد دانشگاه الازهر، دکتر طلعت محمد اسماعیل ابوفرحه و چند تن دیگر از استادان مصری درباره تشابهات فرهنگی دو کشور و نقش سعدي شيرازي در میان اهالی ادب و فرهنگ مصر سخن گفتند.
مدیر مرکز سعدی‌شناسی با اشاره به مصرعی از غزل سعدی که «كارواني شكر از مصر به شيراز آيد» گفت: سرزمين‌هاي كهنسال و پهناور مصر و ايران از دوران ايران و مصر باستان و تا روزگار مصر و ايران اسلامي و نيز در روزگار معاصر پيوندهاي ارزشمند تاريخي و فرهنگي و هنري با يكديگر داشته‌اند.
وی افزود: روايت اسطوره‌اي و تاريخي اين دو سرزمين از روزگاران كهن تا دوران هخامنشيان و ساسانيان و دوران اسلامي و معاصر، بيانگر اهميت فرهنگ هر دو كشور براي ديگري است. بزرگان، انديشمندان، هنرمندان، نويسندگان و شاعران اين دو سرزمين ، نقش بي‌بديل و موثری در تاريخ و فرهنگ جهان داشته‌اند و عالمان، فيلسوفان، عارفان و فقيهان ايراني و مصري در تعالي و ترويج و تبيين انديشه اسلامي آثار ارزشمندي آفريده‌اند.
کمالی سروستانی ادامه داد: حوزه‌هاي علميه ايران و كانون‌هاي مذهبي و دانشگاهي مصر به ويژه دانشگاه الازهر از مهم‌ترين مراكز علمي – مذهبي جهان اسلام محسوب مي‌شوند. زبان عربي براي ايرانيان، زبان دين و قرآن كريم است و زبان دوم اين سرزمين و زبان فارسي براي مصريان نماد و گنجينه‌اي است از دانش و شعر و داستان و حماسه و عشق. واژه‌ها و ضرب‌المثل‌ها در زبان مصريانِ امروز، نشانه‌اي از پيوند فرهنگي اين دو سرزمين است.
وی با اشاره به سابقه آموزش زبان فارسي در مصر گفت: اكنون بيش از دويست استاد زبان فارسي در دانشگاه‌هاي مختلف مصر از جمله الازهر، منوفيه، قاهره، منصوره، سوهاج، حلوان، اسكندريه و ... به تدريس زبان فارسي مي‌پردازند.
این سعدی‌پژوه ادامه داد: يكي از شاعران شناخته شده براي اهل ادب و فرهنگ مصر، سعدي شيرازي است و بسياري از آثار او به ويژه گلستان و بوستان به زبان عربي ترجمه شده است. او احياگر زبان فارسي در دوران خود است، نثرش بي‌مانند و نظمش بي‌همتاست و جايگاهش در زبان و ادب فارسي به گونه‌اي است كه مي‌توان ادبيات فارسي را به پيش و پس از سعدي تقسيم كرد.
وی گفت: سعدي مصر را گرامي مي‌دارد. مصر سعدي متكي بر يافته‌هاي او از قصص پيامبران، قرآن كريم، تاريخ و روايت روزگارش و نيز سفر او به آن سرزمين است.
کمالی سروستانی مصر را پُربسامدترين واژه جغرافيايي در كليات سعدي خواند و توضیح داد: سعدی 42 بار از واژه مصر با تركيبات گوناگون استفاده كرده است كه اين بسامد نه تنها از بسامد واژگان هند به میزان 15 و چين 23 مرتبه و دمشق و بغداد فراوان‌تر است بلکه از واژه شيراز هم با 38 بار تکرار، پربسامدتر است. او در بيتي شيراز و مصر را با هم مي‌سنجد و می‌گوید؛ هر متاعى ز معدنى خيزد/ شكر از مصر و سعدى از شيراز.
وی افزود: بيشترین تكرار واژه مصر به ترتيب در گلستان، غزليات، بوستان و قصايد است. «قند مصري»، «شكر مصري» ، «بازرگان مصري»، «قصب مصري»، «عزيز مصر»، «بانوي مصر»،«كاروان مصري»،«زر مصري»،«خاك مصر» و «دختران مصر» برخي از تركيبات در كليات سعدي‌اند.
مدیر مرکز سعدی‌شناسی ادامه داد: سعدی به داستان يوسف پيامبر(ع) و حاكمان روزگار او بارها در كليات پرداخته است. همچنین قند و شكر مصري براي سعدي حلاوتي ماندگار دارد؛ به گونه‌اي كه سخن خود را در آغاز بوستان به آن مي‌سنجد. يكي از شخصيت‌هاي مصري مورد علاقه سعدي، عارف قرن سوم هجري، ذوالنون مصري است كه چند حكايت در گلستان و بوستان از او روايت شده است.
کمالی سروستانی همچنين ابراز امیدواری کرد با پيوند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مركز سعدي‌شناسي و بخش‌هاي زبان و ادبيات فارسي دانشگاه‌هاي مصر، آثار و تاثير سعدي در این حوزه بررسي شوند.
«نیل» فرهنگی میان دو ملت همیشه جاری بوده است
دکتر منصور رستگار فسایی، استاد زبان و ادبیات فارسی هم در این نشست گفت: از زماني که داریوش به مصر رفت، رابطه مصریان و ایرانیان عمیق و این سرزمین پذیرنده بسیاری از دانشمندان و فرهنگ‌وران ایرانی شد. آن هنگام که زبان ایران به هند و چین می‌رفت همین واقعه در مصر هم اتفاق افتاد و شاعران ما، در ادبیات عرب شاید زلال‌ترین آبشخور خود را از نیل گرفته‌اند و نیل فرهنگی میان دو ملت همیشه جاری بوده است.
وی ادامه داد: ترجمه بزرگ شاهنامه توسط پرفسور «عزام» آغاز راه تحقیقات نوین ادبی میان ایران و مصر بوده است. در دوره معاصر این تعامل ادبی حفظ شده و بزرگان مصری کتاب های ما را به زبان خود ترجمه کرده‌اند.
رستگار فسایی خطاب به استادان مصری افزود: ما این نزدیکی را با آمدن شما به آرامگاه سعدی احساس می‌کنیم و شما نه میهمانان فرهنگی که همکاران فرهنگی مايید و هر جا که زبان و ادبیات فارسی را تدریس کنید، دروازه‌های فرهنگی میان کشورها را گسترده‌تر کرده‌اید.
این مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور ادامه داد: وقتی می‌بینیم با وجود بي‌رونقي روابط سیاسی استادان زیادی در مصر عمر خود را برای زبان و ادبیات فارسی صرف کرده‌اند، به نشانه‌های تفاهم فرهنگی پی‌می‌بریم.
دکتر محمد نورالدین عبدالمالک، استاد دانشگاه الازهر مصر هم در این نشست گفت: من در مقاله‌ای درباره مردم ایران گفته‌ام که مردم این کشور دو دسته‌اند؛ آن ها که شعر می‌گویند و آن‌ها که شعر می‌خوانند.
وی افزود: شیراز شهری است که حافظ و سعدی را در خود پرورش داده و ما عاشق این دو شاعریم. مردم مصر هم به ادبیات فارسی علاقه دارند و بعضی از شاعران این سرزمین مانند «حسین مجیب المصری» تحت تاثر زبان و ادبیات فارسی شعر گفته‌اند.
مدیر مرکز سعدی‌شناسی با اشاره به مصرعی از غزل سعدی که «كارواني شكر از مصر به شيراز آيد» گفت: سرزمين‌هاي كهنسال و پهناور مصر و ايران از دوران ايران و مصر باستان و تا روزگار مصر و ايران اسلامي و نيز در روزگار معاصر پيوندهاي ارزشمند تاريخي و فرهنگي و هنري با يكديگر داشته‌اند.
وی افزود: روايت اسطوره‌اي و تاريخي اين دو سرزمين از روزگاران كهن تا دوران هخامنشيان و ساسانيان و دوران اسلامي و معاصر، بيانگر اهميت فرهنگ هر دو كشور براي ديگري است. بزرگان، انديشمندان، هنرمندان، نويسندگان و شاعران اين دو سرزمين ، نقش بي‌بديل و موثری در تاريخ و فرهنگ جهان داشته‌اند و عالمان، فيلسوفان، عارفان و فقيهان ايراني و مصري در تعالي و ترويج و تبيين انديشه اسلامي آثار ارزشمندي آفريده‌اند.
کمالی سروستانی ادامه داد: حوزه‌هاي علميه ايران و كانون‌هاي مذهبي و دانشگاهي مصر به ويژه دانشگاه الازهر از مهم‌ترين مراكز علمي – مذهبي جهان اسلام محسوب مي‌شوند. زبان عربي براي ايرانيان، زبان دين و قرآن كريم است و زبان دوم اين سرزمين و زبان فارسي براي مصريان نماد و گنجينه‌اي است از دانش و شعر و داستان و حماسه و عشق. واژه‌ها و ضرب‌المثل‌ها در زبان مصريانِ امروز، نشانه‌اي از پيوند فرهنگي اين دو سرزمين است.
وی با اشاره به سابقه آموزش زبان فارسي در مصر گفت: اكنون بيش از دويست استاد زبان فارسي در دانشگاه‌هاي مختلف مصر از جمله الازهر، منوفيه، قاهره، منصوره، سوهاج، حلوان، اسكندريه و ... به تدريس زبان فارسي مي‌پردازند.
این سعدی‌پژوه ادامه داد: يكي از شاعران شناخته شده براي اهل ادب و فرهنگ مصر، سعدي شيرازي است و بسياري از آثار او به ويژه گلستان و بوستان به زبان عربي ترجمه شده است. او احياگر زبان فارسي در دوران خود است، نثرش بي‌مانند و نظمش بي‌همتاست و جايگاهش در زبان و ادب فارسي به گونه‌اي است كه مي‌توان ادبيات فارسي را به پيش و پس از سعدي تقسيم كرد.
وی گفت: سعدي مصر را گرامي مي‌دارد. مصر سعدي متكي بر يافته‌هاي او از قصص پيامبران، قرآن كريم، تاريخ و روايت روزگارش و نيز سفر او به آن سرزمين است.
کمالی سروستانی مصر را پُربسامدترين واژه جغرافيايي در كليات سعدي خواند و توضیح داد: سعدی 42 بار از واژه مصر با تركيبات گوناگون استفاده كرده است كه اين بسامد نه تنها از بسامد واژگان هند به میزان 15 و چين 23 مرتبه و دمشق و بغداد فراوان‌تر است بلکه از واژه شيراز هم با 38 بار تکرار، پربسامدتر است. او در بيتي شيراز و مصر را با هم مي‌سنجد و می‌گوید؛ هر متاعى ز معدنى خيزد/ شكر از مصر و سعدى از شيراز.
وی افزود: بيشترین تكرار واژه مصر به ترتيب در گلستان، غزليات، بوستان و قصايد است. «قند مصري»، «شكر مصري» ، «بازرگان مصري»، «قصب مصري»، «عزيز مصر»، «بانوي مصر»،«كاروان مصري»،«زر مصري»،«خاك مصر» و «دختران مصر» برخي از تركيبات در كليات سعدي‌اند.
مدیر مرکز سعدی‌شناسی ادامه داد: سعدی به داستان يوسف پيامبر(ع) و حاكمان روزگار او بارها در كليات پرداخته است. همچنین قند و شكر مصري براي سعدي حلاوتي ماندگار دارد؛ به گونه‌اي كه سخن خود را در آغاز بوستان به آن مي‌سنجد. يكي از شخصيت‌هاي مصري مورد علاقه سعدي، عارف قرن سوم هجري، ذوالنون مصري است كه چند حكايت در گلستان و بوستان از او روايت شده است.
کمالی سروستانی همچنين ابراز امیدواری کرد با پيوند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مركز سعدي‌شناسي و بخش‌هاي زبان و ادبيات فارسي دانشگاه‌هاي مصر، آثار و تاثير سعدي در این حوزه بررسي شوند.
«نیل» فرهنگی میان دو ملت همیشه جاری بوده است
دکتر منصور رستگار فسایی، استاد زبان و ادبیات فارسی هم در این نشست گفت: از زماني که داریوش به مصر رفت، رابطه مصریان و ایرانیان عمیق و این سرزمین پذیرنده بسیاری از دانشمندان و فرهنگ‌وران ایرانی شد. آن هنگام که زبان ایران به هند و چین می‌رفت همین واقعه در مصر هم اتفاق افتاد و شاعران ما، در ادبیات عرب شاید زلال‌ترین آبشخور خود را از نیل گرفته‌اند و نیل فرهنگی میان دو ملت همیشه جاری بوده است.
وی ادامه داد: ترجمه بزرگ شاهنامه توسط پرفسور «عزام» آغاز راه تحقیقات نوین ادبی میان ایران و مصر بوده است. در دوره معاصر این تعامل ادبی حفظ شده و بزرگان مصری کتاب های ما را به زبان خود ترجمه کرده‌اند.
رستگار فسایی خطاب به استادان مصری افزود: ما این نزدیکی را با آمدن شما به آرامگاه سعدی احساس می‌کنیم و شما نه میهمانان فرهنگی که همکاران فرهنگی مايید و هر جا که زبان و ادبیات فارسی را تدریس کنید، دروازه‌های فرهنگی میان کشورها را گسترده‌تر کرده‌اید.
این مدرس زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور ادامه داد: وقتی می‌بینیم با وجود بي‌رونقي روابط سیاسی استادان زیادی در مصر عمر خود را برای زبان و ادبیات فارسی صرف کرده‌اند، به نشانه‌های تفاهم فرهنگی پی‌می‌بریم.
دکتر محمد نورالدین عبدالمالک، استاد دانشگاه الازهر مصر هم در این نشست گفت: من در مقاله‌ای درباره مردم ایران گفته‌ام که مردم این کشور دو دسته‌اند؛ آن ها که شعر می‌گویند و آن‌ها که شعر می‌خوانند.
وی افزود: شیراز شهری است که حافظ و سعدی را در خود پرورش داده و ما عاشق این دو شاعریم. مردم مصر هم به ادبیات فارسی علاقه دارند و بعضی از شاعران این سرزمین مانند «حسین مجیب المصری» تحت تاثر زبان و ادبیات فارسی شعر گفته‌اند.
نظر شما