به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، به نقل از ستاد خبري سراي اهل قلم بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران، این نشست با حضور آیت‌الله محمد قائم‌ مقامی، استاد حوزه و دانشگاه و حجت‌الاسلام مهدی حسین‌زاده، مدیر موسسه علامه عسکری در سراي اهل قلم بيست و پنجمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد. 

قائم مقامی در سخنانی به بیان تفاوت دفاع عالمانه و دفاع عامیانه از دین پرداخت و گفت: دين یک پدیده نازل شده از آسمان و عالم غیب است و با بیان کلام از سوی خداوند در جهان شکل می‌گیرد، بنابراین دین یک پدیده مُنزِل و حاوی حقایق بی‌شمار، متون بی‌نهایت و علم بی‌نهایت است.

وی ادامه داد: دین در ذات و ماهیت خود سراپا علمی بوده و حقیقتی است که انسان به آن واکنش نشان می‌دهد. نخستین واکنش انسان به دین نیز واکنش تفسیری است، بنابراین دین شامل دو بخش تنزیل و تاویل است و برای اجرا شدن نازل شده بنا بر اين باید فهمیده شود که به این فهم و تفسیر، فرآیند تاویل می‌گویند. تاویل همان جریان فهم است و از نظر علمی، تاویل کردن یعنی معنا کردن. بنابراین دین شامل دو بخش تاویل و تنزیل است؛ یعنی کلام‌الله که حقیقت مُنزِل است و فهمی که قرار است از این کلام به وجود آید.

این استاد حوزه افزود: تاویل و تفسیر دین نیز می‌تواند هم به صورت عالمانه و هم به صورت عامیانه صورت گیرد، یعنی متنی که علم عینی و علم مجسم است در مقام تفسیر و معنی ممکن است عامیانه یا عالمانه تفسیر شود و متاسفانه در طول تاریخ انسان‌ها بیشتر تمایل داشته‌اند که کلام‌الله را عامیانه بفهمند و تفسیر کنند.

قائم مقامی در تعریف دین عالمانه گفت: دین عالمانه بر خلاف دین عامیانه است. در این تفسیر، ‌تعبیر انسان از کلام‌ الله از جنس کلام الله خواهد بود، یعنی همان‌گونه که کلام، علم نازل شده از عالم غیب است فهم آن نیز مُنزِل است، زیرا خدایی که کلام را نازل کرده معنا را نیز نازل می‌کند. بنابراین تفسیر عامیانه دو رکن دارد، یک رکن آن علم و رکن دیگر آن عقیده شخصی است، اما دین عالمانه دارای دو رکن است که یکی متن و دیگری فهم است. 

اين  استاد حوزه، مکتب اهل بیت(ع) را مکتب حق بر روی زمین دانست و افزود: این مکتب تنها مکتبی است که این افتخار را دارد که دو رکن اعتقادی آن حق است، یعنی هم متن آن که قرآن است حق است و هم تفسیر آن شخصی نیست. فقاهت نیز همین است، یعنی فهم ضابطه‌مند دین و به دور از سلیقه. این فهم در صحنه جهان انقلاب و دگرگونی ایجاد کرده، انسان‌ها را بیدار می‌کند و بیانگر این نکته است که عصر بی‌دینی تمام شده و انسان‌ها باید عالمانه دین را بفهمند. 

قائم مقامی با اشاره به تلاش‌های علامه عسکری در دفاع عالمانه از دین و مکتب تشیع گفت: در عرصه دفاع از مکتب اهل بیت(ع) در جهان اسلام بزرگانی از جمله علامه امینی و علامه شرف‌الدین بوده‌اند که به صورت عالمانه به دفاع از مکتب اهل بیت(ع) پرداخته‌اند که علامه عسکری را شاید بتوان خاتم این سلسله تا دوران حاضر دانست. وی وابستگی محض به مکتب اهل بیت(ع) داشت و فهم خود از این مکتب را بر اساس وقار، متانت، ادب و استدلال بیان می‌کرد که لازمه این کار شناخت دقیق مکتب و دانستن جزئیات آن است.

در ادامه این نشست حجت‌الاسلام حسین‌زاده درباره فعالیت‌های موسسه علامه عسکری در راستای حفظ و اشاعه آثار و افکار این عالم بزرگوار سخن گفت. 

وی اظهار داشت: یکی از کارهای مهم علامه عسکری اثبات افسانه بودن شخصیت تاریخی «عبد الله ابن سبا» بود. او کار بزرگی را در این مساله انجام داد و همچنین بسیاری از مسایل جعلی دیگر در طول تاریخ اسلام را افشا کرد.

حسین‌زاده ادامه داد: علامه عسکری را مسلمانان کشورهای دیگر از جمله مصرو تونس بهتراز ایرانیان می‌شناسند و متاسفانه در ایران مهجور مانده است. 

وی این نشست را نخستین جلسه از سلسله نشست‌های «اندیشه روشن» عنوان کرد که با هدف برگزاری همایش بین‌المللی علامه عسکری در سال جاری برگزار می‌شود.