یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ - ۱۵:۱۳
چند ترجمه از يك اثر آسیبی جدی برای این عرصه است

احسان عباسلو در نشست «بررسی وضعیت ترجمه در ایران» با مرور دوره‌هاي مختلف ترجمه در ايران گفت: متاسفانه اين روزها مترجمانی هستند كه يك اثر را همزمان بدون اطلاع از کار یکدیگر ترجمه مي‌كنند. در این باره حتی نگاه بازاري هم آسيبي جدی در عرصه ترجمه خواهد بود. حجت‌الاسلام بهمن اکبری نیز تاکید کرد که مترجم بايد متن را براساس ذهن، ذائقه و فرهنگ مخاطب شكل بدهد./

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، به نقل از ستاد خبری سرای اهل قلم بیست و پنجمین نمایشگاه بين المللي کتاب تهران، عباسلو در نشست «وضعيت ترجمه در ايران»، كه عصر شنبه، 16 ارديبهشت، در سراي اهل قلم برگزار شد، با مرور وضعيت كلي ترجمه در دهه‌های اخير، گفت: پس از رشد بسترهاي ترجمه در دو دهه اخير و تاسيس رشته‌هاي مترجمي زبان در مقاطع كارشناسي و کارشناسي ارشد، ترجمه به عنوان شغل دوم نيز مطرح شد و این مساله آسيب‌هايي را در اين عرصه به وجود آورد.
 
وي به لزوم زمينه‌هاي نقد ترجمه اشاره كرد و افزود: مادامي كه نقد وجود ندارد، به نظر مي‌رسد هر اثر ترجمه‌ای خوب است، در حالی که با يك سنگ محك ضعف‌هاي اين حوزه آشكار خواهند شد. در جشنواره‌ها، حتی در آثار برخي از دوستان صاحب‌نام نیز وقتي يك متن ترجمه شده با متن اصلي تطبيق داده مي‌شود، کاستي‌ها و جاافتادگي‌ها مشخص مي شود و در مواردي واضح است كه حتي سبك و نگاه نويسنده در متن ترجمه شده تا چه حد تغيير كرده است.

اين مترجم در ادامه گفت: نقد ترجمه به اندازه خود ترجمه بايد مهم باشد؛ البته وقتي مترجم كار خود را درست انجام ندهد، كار نقد نيز وارد بازي بيهوده‌اي شده و نمي‌توان نقد درستي از ترجمه ارايه كرد. نگاه بازاري به ترجمه مي‌تواند سرعت را بالا ببرد و دقت را كم كند؛ مثلا وقتي رماني برگزيده مي‌شود، همه مي‌خواهند آن را به سرعت ترجمه كنند؛ و اين نگاه بازاري از آفت‌هاي ترجمه خواهد بود.

عباسلو در ادامه گفت: بهتر است دوستاني كه مبادرت به اين كار مي‌كنند، از قبل اطلاع‌رسانی کنند و با رجوع به مركز سامانه ترجمه، از اخبار اين حوزه آگاهي داشته باشند. به اعتقاد من بهتر است در سالن‌هاي ارضي محلی مانند نمایشگاه کتاب نیز سالن ترجمه ايجاد كنيم تا با علاقمندان جهت معرفي آثار خوب مشاوره صورت گيرد. 

اين شاعر در ادامه با اشاره به اينكه مجلات تخصصي ترجمه مي‌توانند در اين امر راهگشا باشند، توضيح داد: اگر ادبیات داخلي از نظر بعضي افراد پيشرفت نكرده، به دليل قالب‌هاي غلط ترجمه و وام گرفتن سرسپرده‌وار مترجمان از نظريه‌ها و الگوهاي غربي است. اين مساله تاثير خود را در ورود فرهنگ بيگانه و از دست رفتن زبان بر جاي مي‌گذارد.

در ادامه اين برنامه حجت‌الاسلام بهمن اكبري، رییس مرکز ساماندهی ترجمه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی كه منتقد بررسي وضعيت ترجمه از زبان فارسي به زبان‌هاي ديگر بود، مباحثي چون «چيستي ترجمه»، «دلایل رخ دادن ترجمه »، «چگونگي ترجمه»، «الزامات ترجمه» و «سياستگزاري در امر ترجمه» را، از مهم‌ترين محورهاي سخنراني‌اش برشمرد و گفت: ترجمه از زبان فارسي به زبان‌هاي ديگر، حمايت از سرمايه و توليد ملي است و سرمايه ملي، سرمايه فرهنگي و غناي ادبي ما است. 

وي با اشاره به اينكه سلمان فارسي نخستين مترجم قرآن از زبان عربي به زبان فارسي بود، ترجمه را از اين منظر امري مجاز و مطلوب دانست و گفت: هيچ متني نمي‌تواند در زبان مقصد فهميده شود، مگر آنكه ويراستار فرهنگي داشته باشد. مترجم بايد متن را بازنويسي و بازنمايي كند و آن را براساس ذهن، ذائقه و فرهنگ مخاطب شكل دهد. بنابراين چگونگي ترجمه، معطوف به دريافت فرهنگي است و مترجم بايد با كانتكس فرهنگي آن كشور آشنا باشد و آن‌ها را با متن ترجمه عجين كند؛ به همين دليل ما كانون‌هاي زبان و فرهنگ را در كشورهاي همسايه پيش‌بيني كرديم. 

وي با اشاره به اين مساله كه تبادل نظر، مساله جهان امروز است، گفت: ما چه جهان فعلي را يك دهكده كوچك ببينيم و چه نبينيم، محتاج به تبادل نظر هستيم و اين مساله هم از الزامات ترجمه است. 

اين منتقد همچنين با اشاره به رويكرد مركز ساماندهي ترجمه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي توضيح داد: مركز ساماندهي ترجمه وظيفه دارد در ترجمه معكوس، سياست‌هاي نظارتي و هدايتي را به انجام برساند و اين سياستگذاري متشكل از هر دو  وجه آسيب‌ها و چالش‌هاي اين عرصه است. ما بايد سياست‌هاي راهبردي را در ترجمه تشريح كنيم؛ آينده ترجمه را ببينيم و با مطالعه به سمت طراحي آينده پيش برويم. مركز ساماندهي ترجمه درصدد است تا سياست‌هاي راهبردي و نظارتي را كنترل كند. هم اكنون نيز غرفه مركز ساماندهي ترجمه در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي در نمايشگاه كتاب مستقر است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها