«فاروق صفيزاده» در چهار جلد تازه از دانشنامهي «داستان باستان براي كودكان و نوجوانان» زمان از ديد مردم باستان را در قالب كتابهاي «زن باستان»، «قهرمانان باستان»، «پهلوانان باستان» و «ايزدبانوان باستان» بررسي كرده است.
«زن باستان» با طرح مباحثي مانند پادشاهزني، ايوك زني، چاكرزني و زن در گاهان به موقعيت زن در فرهنگ ايران باستان و دين زرتشت پرداخته است. در مقدمهي اين كتاب آمده است:
«در ايران باستان براي زن به خاطر مقام والاي مادري، ارزش بسيار ويژهاي قايل بودهاند. به گونهاي كه حتي آهورامزدا و خداوند در اديان باستاني مادينه (مونث) است.»
در سرودههاي زرتشت نگاه ويژه اي به زن شده است. زرتشت از دو ديدگاه مكمل به زن نگاه كرده است. يكي به عنوان كسي كه اين دين را انتخاب كرده و ديگر به عنوان فردي از جنس بشر.
در بخش از اين كتاب درباره اين دو نقش ميخوانيم:
«پيامبر زن را فراميخواند تا بينديشد و خود دين خويش را برگزيند. در دومين نظرگاه، وي يكي از افراد گروه اجتماعي است و نقش خاص خود را بايد چونان دختر و همسر و مادر، در خانواده ايفا كند.»
«ايزدبانوان باستان» به نوعي در ادامهي كتاب «زن باستان» قرار ميگيرد. مولف در كتاب «زن باستان» با تاكيد بر تقدس زن در دينهاي ايران باستان و اهميت نقش مادري، به پرستش زن در قالب ايزدبانوان اشاره كرده بود.
در «ايزد بانوان باستان» برخي از زنان اساطيري ايران باستان، آناهيتا، استويداد، امرداد، پارند و چيستا معرفي شدهاند. در مقدمهي اين كتاب آمده است:
«در منابع بر جا مانده از دوران كهن، به اسطورههاي زن فراوان برخورد ميكنيم كه گاه نقشي ايزدي و مينوي بازي ميكنند و زماني ديگر به ياري اهريمن ميشتابند.»
«قهرمانان باستان» همچون آرتميس، ماردون، مهشتيه، بغبوخش پارسي، كاووس هخامنشي، سورنا و ... از جملهي افرادي هستند كه در اين جلد از دانشنامهي باستان معرفي شدهاند و شرح مختصري از زندگيشان بيان شده است. بيشتر اين قهرمانان در جنگ ايران و ساير كشورها نقشي فعال داشته و كشور را از دستبرد بيگانگان در امان نگاه داشتهاند.
بخشي از اين كتاب نيز به زدودن پردههاي خرافات از چهرهي برخي از نامآوران تاريخ باستان همچون اسكندر اختصاص يافته است. مولف اين اثر در بخشي با نام «اسكندر مقدوني بزرگترين دروغ تاريخ»، تهاجم مقدونيان به ايران را تكذيب كرده و اسكندر را از پارتيان و سكاهاي مهرپرست معرفي كرده كه بر پارسيان هرمزد پرست پيروز شدهاند.
«پهلوانان باستان» عنوان جلد ديگري از دانشنامهي «داستان باستان براي نوجوانان» است كه بر خلاف «قهرمانان باستان» بيشتر به معرفي چهرههاي مردمي تاريخ ايران باستان پرداخته است. البته برخي از اين چهرهها مانند رستم تنها در افسانههاي قديمي معرفي شدهاند اما به دليل شهرت در ميان مردم شناخته شدهاند.
روايات ملي و داستانهاي حماسي در ادبيات پهلوي، داستان بهرام چوبين، كارنامهي اردشير بابكان و داستان رستم و اسفنديار از جملهي بخشهاي اين كتاب است.
«زن باستان» به بهاي 1500 تومان، «قهرمانان باستان»، به قيمت 2400 تومان و «پهلوانان باستان» به قيمت 3300 تومان و «ايزدبانوان باستان» به بهاي 3 هزار تومان روانهي بازار كتاب شدهاند.
نظر شما