به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) آيين پانزدهمين سالگرد انتشار فصلنامه "پيمان" عصر ديروز (1 اسفند 1390) با حضور گريگور آراكليان،  سفير ارمنستان در ايران، سعيد تقوي، رييس امور اداري اقليت‌هاي مذهبي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، علي دهباشي ، سردبير مجله فرهنگي هنري بخارا، علی ططری، رییس مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی،روبرت بگلريان، نماينده مجلس شوراي اسلامي اقليت‌هاي ارامنه اصفهان و جنوب و جمعي از فرهيختگان عرصه فرهنگ و مطبوعات كشور در باشگاه آرارات ارامنه درشهر تهران برگزار شد.

در ابتداي اين مراسم روبرت بگلريان، درباره چگونگي پيدايش «پيمان» به عنوان يكي از مطرح‌ترين و معتبرترين رسانه‌ها در نشريات كشور توضيح داد: تولد پيمان مولود شرايط و دغدغه‌هايي است كه حدود 15 سال پيش آن را به عرصه ظهور رساند.

وي خاطرنشان كرد: تا قبل از انتشار «پيمان» به زبان فارسي - چه قبل و چه بعد از انقلاب اسلامي - كسب آگاهي در مورد تاريخ و فرهنگ ارمنيان تنها از طريق مطالعه كتاب‌هاي منتشر شده يا با مراجعه به مطالب چاپ شده در مصاحبه‌ها و گزارش‌هاي مطبوعاتي كه معمولاً بر حسب نياز، سليقه و سياست نشريات گوناگون از سوي ارمنيان يا درباره ارامنه منتشر مي‌شدند امكان‌پذير و ميسر بود.

وي با اشاره به پيشينه طولاني‌مدت رابطه و تعامل ملل و ملت‌ها و به ويژه بين دو فرهنگ ارمني ايراني، مسأله ارتباط‌گيري را امري ضروري قلمداد و تصريح كرد: اهميت اين مسأله براي ارامنه ايران به ويژه بعد از انقلاب اسلامي محسوس شد؛ تغيير رژيم و به دنبال آن تغيير نگاه حكومت‌گرايان نسبت به اقليت‌ها، ارامنه را بر‌آن داشت تا بيش از پيش خود را در ارتباط با رسانه‌ها، دست‌اندركاران حكومتي و اهل فرهنگ قرار دهند البته در اين ميان دو عامل جمعيتي نيز بسيار پراهميت بودند؛ نخست نسل جديدي از دست‌اندركاران سياسي به حكومت رسيده بودند و ديگري، اساساً در خود كشور شاهد تغيير جمعيتي و تغيير نسلي بوديم كه به نوبه خود نيازهاي خاص خود را مي‌طلبيد بنابراين نياز تولد چنين رسانه‌اي بيش از پيش احساس شد.

در ادامه مراسم خانم آراكليان سردبير فصلنامه «پيمان» ضمن ارايه گزارشي از سيما، سير تكاملي و مقصود از انتشار اين فصلنامه، اذعان داشت: «پيمان» تنها مجله كاملاً فارسي‌زبان ارامنه ايران است كه به صورت فصلنامه و به كوشش جمعي از پژوهشگران، نويسندگان، مترجمان و فرهيختگان علاقه‌مند ارمني و ايراني چاپ و منتشر مي‌شود و ‌اكنون پس از 15 سال، پنجاه و هفتمين شماره‌اش را زير چاپ دارد.

وي با اشاره به پيشينه چندهزار ساله وابستگي فرهنگي و تاريخي بين دو ملت ايراني و ارمني، هدف از انتشار «پيمان» را معرفي و بررسي مشتركات تاريخي و فرهنگي بين دو قوم ارمني و ايراني با اختيار رويكردي علمي و فرهنگي و به منظور شناساندن بزرگان دانش و فرهنگ ارمني و آثار آنان درباره فرهنگ ايران زمين و نيز ارايه جنبه‌هايي از عدالت‌خواهي ارمنيان در طول تاريخ به پژوهندگان و خوانندگان علاقه‌مند دانست و افزود: امروزه «پيمان» به عنوان عضوي از خانواده مطبوعات كشور با گسترش حيطه مقالات تحليلي و علمي در مسير موفقيت قرار گرفته و به عنوان منبعي پربار و مستند مورد استفاده دانش‌پژوهان و مورخان فرهيخته قرار مي‌گيرد.

بنا به گفته آراكليان، موفقيت «پيمان» مرهون زحمات و حسن نيت اعضاي هيأت تحريريه و تمامي دست اندركاران پشت صحنه‌اي است كه بدون چشم داشت مالي و بي‌اعتنا به سختي‌ها و مشكلات روزمره همواره در جهت ارتقاي سطح مقالات و پربارتر ساختن آن گام برداشته‌اند.

وي در ادامه سخنانش افزود: روند رو به رشد فناوري در عصر حاضر مسوولان «پيمان» را بر آن داشت تا تدابيري بيانديشند كه به واسطه آن‌ها مطالب اين نشريه به صورت گيراتر و بسي آسان‌تر از معمول در دسترس خوانندگان قرار داده شوند. در همين راستا و با راه اندازي يك تارنماي تخصصي، امكان دسترسي نامحدود به محتواي آرشيو همه شماره‌هاي اين فصلنامه در سراسر جهان فراهم شد.

بنا به گفته آراكليان، نيت در معرفي مشتركات فرهنگي ايرانيان ارمني و ساير ايرانيان به طور عام و در گسترش پيوند علايق فرهنگي و اجتماعي دو قوم به طور اخص در قالب ديگري نيز جلوه‌گر شده است؛ ارتباط نزديك نمايندگان ارمني مجلس و «پيمان» از بدو انتشار اين فصلنامه را بايد استثنايي خواند. آقاي مهندس گئورگ وارطان نماينده دوره هفتم و هشتم ارامنه تهران و شمال در مجلس شوراي اسلامي قبل از انتخاب به عنوان نماينده به مدت 4 سال رابط هيأت تحريريه «پيمان» و هيأت امناي مؤسسه ترجمه و تحقيق هور و نيز نويسنده مقالاتي در فصلنامه بوده است. آقاي روبرت بگلريان عضو هيأت تحريريه «پيمان» و نماينده دوره كنوني ارامنه اصفهان و جنوب در مجلس قبل از حضور در جمع نمايندگان دوره هشتم عضو هيأت تحريريه مجله بوده و آقاي مهندس وارطان وارطانيان نماينده دوره‌هاي دوم، سوم، چهارم و پنجم مجلس شوراي اسلامي هم اينك صاحب امتياز و مديرمسوول فصلنامه است.

وي در پايان، از  سعيد تقوي رييس امور اقليت‌هاي مذهبي در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي قدرداني كرد كه در طول عمر 15 ساله فصلنامه همواره در كنار و مشوق صميمي هيأت تحريريه آن بوده‌است. آراكليان همچنين از همكاري علي ططري رئيس مركز اسناد كتابخانه ملي مجلس شوراي اسلامي در ايجاد امكان دسترسي به اسناد ملي و پربارتر كردن محتويات اين نشريه با انشاي مقالاتي در شماره‌هاي گوناگون آن سپاسگذاري كرد. وي همچنين با قدرداني از  علي ده‌باشي مديرمسوول و سردبير مجله بخاراو مؤسسه تحقيق و ترجمه «هور» ،از خليفه‌گري ارامنه تهران كه در طول اين سال ها هزينه چاپ فصلنامه را به عهده گرفته است تشكر كرد . 

سعيد تقوي ديگر سخنران اين مراسم در ابتداي سخنانش پانزدهمين سالگرد تأسيس فصلنامه «پيمان» را به همه مسوولان جامعه ارمني تبريك گفت و ابراز اميدواري كرد اين نشريه همچنان به راه خود در عرصه مطبوعاتي كشور ادامه دهد.

وي با بيان اينكه پانزدهمين سالگرد تأسيس پيمان مصادف با پانزدهمين سال ورودش به وزارت فرهنگ وارشاد به عنوان رئيس امور اقليت‌هاي ديني است، يادآور شد: «پيمان» به عنوان فصلنامه‌اي كه به صورت كتاب چاپ مي‌شود همواره مورد استقبال هموطنان ايراني قرار گرفته و از اين جهت كه نشريه‌اي تخصصي در حوزه آداب و رسوم و فرهنگ ارامنه است و نيز به لحاظ اينكه به موضوع هاي تاريخي چون قتل عام ارامنه يا مطالبي مربوط به كليساها، هنرمندان و نقاشان ارمني مي‌پردازد، منبعي پربار براي دانشجويان رشته جامعه‌شناسي و تاريخ‌نگاران قلمداد مي‌شود.

علي دهباشي ديگر سخنران اين مراسم نيز گفت: تداوم انتشار «پيمان» و كار علمي و پژوهشي آن امروزه جايگاه اين نشريه را در عرصه مطبوعاتي كشور تبيين مي‌كند؛ «پيمان» از نهالي كوچك روييد و امروزه به درختي 15 ساله تبديل شده كه بر سر اطرافيانش سايه افكنده است.

مديرمسوول و سردبير مجله بخارا با اشاره به اينكه مشتركات فرهنگي ارامنه و ايرانيان در سخنراني‌ها، همايش‌ها و كتاب هاي گوناگون همواره مورد بررسي قرار گرفته، يادآور شد: آنچه «پيمان» را از ديگر نشريات متمايز مي‌سازد تخصصي بودن و چند بعدي بودن آن است چرا كه به عرصه‌هاي گوناگوني چون ادبيات، معماري، موسيقي و تاريخ‌نگاري وارد مي‌شود و مقاله‌هاي ارزنده و سطح بالايي كه ارايه مي دهداز جديت دست‌اندركاران تحريريه باسواد و منظم آن نشان  دارد.

وي تصريح كرد: مطالبي كه در شماره‌هاي گوناگون «پيمان» قابل دسترسي انددر هيچ كتاب يا منبع ديگري يافت نمي‌شوند. همچنان كه ويژه‌نامه‌هاي «چاپ» و «تئاتر» مطالب بكري را در مورد تاريخچه چاپ و تئاتر و سير تكاملي آن دو را در ايران ارايه مي‌دهند يا ويژه‌نامه « ملیک اصلانیان » كه به اين موسيقيدان ملي و جهاني پرداخته است.

وي در پايان سخنانش خاطرنشان كرد: «پيمان» در هر كتابخانه‌اي در جهان جايگاه مشخصي دارد و در حقيقت كاري كه اين فصلنامه به ثمر مي‌رساند، تاريخ مصرف نداشته و در كتابخانه‌هاي دانشگاهي ايران‌شناسي، مورد ارجاع دانشجويان و پژوهشگران قرار مي‌گيرد. 

علي ططري، رييس مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي درباره چگونگي آشناي خود با «پيمان» توضيح داد: از سال 1377 يا 1378 به عنوان مراجعه‌كننده در كتابخانه مجلس با اين فصلنامه آشنا شده و از سال 1382 زماني كه در اين مركز مشغول به كار شدم تصميم گرفتم با اين فصلنامه همكاري كنم  چرا كه در آن زمان در حوزه تاريخ‌نگاري مجلس هيچ كار جدي اي انجام نشده بود و تأليفاتي هم كه صورت گرفته بودند، جنبه علمي نداشتند.

ططري تاريخ اقليت‌هاي مذهبي را از شاخه‌هاي فرعي حايز اهميت تاريخ‌نگاري قلمداد كرد و يادآور شد: چند شماره از «پيمان» با همكاري خانم مانوكيان به تأليفاتي در حوزه نقش ارامنه در مشروطيت و شكل‌گيري مجلس اختصاص يافت و پس از آن نيز شماره‌هاي 48 و 54 اين نشريه با همكاري خانم آراكليان به ترتيب به نقش نمايندگان ارامنه در مجالس قبل و بعد از انقلاب اسلامي اختصاص داده شدند.

آلبرت اجميان بنيانگذار «پيمان» و صاحب‌ امتياز و مديرمسوول روزنامه «آليك» ضمن بزرگداشت ياد مرحوم دكتر لئون داويديان - نمایندۀ ارمنیان تهران و شمال در دورۀ ششم مجلس شورای اسلامی و صاحب امتیاز و مدیر مسوول فصلنامۀ فرهنگی پیمان - اظهار كرد: «پيمان» با پانزده سال تجربه و انتشار 56 شماره با چشم‌اندازهايي نوين و با ارايه مقالات سطح‌بالا و تدوين‌هاي صوتي و تصويري و همچنين به سبب حضور در نمايشگاه‌هاي كتاب و مطبوعات، اعتبار ويژه‌اي در ميان پژوهشگران فرهنگي و ادبي به دست آورده است.

در ادامه مراسم، گريگور آراكليان سفير جمهوري ارمنستان در ايران تأكيد كرد: نشريات را مي‌بايست در قالب كلمه و سخن تعريف كرد؛ «پيمان» به مانند پيك سخن 15 سال پيش به قافله نشريات كشور پيوسته و توفيق آن را پس از 5/1 دهه تبريك مي‌گوييم.

وي ادامه داد: «پيمان» كه واژه‌‌اي مشترك براي هر دو زبان ارمني و فارسي است عنوان اين فصلنامه شد تا پيماني ناگسستني بين ارامنه و ايرانيان را بوجود آورد و دريچه‌اي باشد به سوي دنياي ارامنه تا از طريق آن علاقه‌مندان پي به غناي فرهنگ ارمني ببرند كه البته در طول تاريخ دستخوش تغييرات و متحمل صدمات بسياري شده است.

وي رسالت «پيمان» را درخور ستايش و تقدير دانست و گفت: «پيمان» به حفظ هويت قوم ارمني كمك مي‌كند. اگرچه نشريات مختلفي به زبان ارمني در دنيا چاپ مي‌شوند ولي «پيمان» نقش متفاوتي را به خود اختصاص مي‌دهد به طوري كه مطالب آن حس كنجكاوي فرهنگ دوستان ايراني را برانگيخته و در طول 15 سال دوستان زيادي را دور خود گردآورده است. 

وارتان وارتانيان صاحب امتياز كنوني «پيمان» و نماينده ارامنه تهران در دوره‌هاي دوم، سوم، چهارم و پنجم مجلس شوراي اسلامي نيز اين فصلنامه را از آن جهت حايز اهميت دانست كه مطالب را به زبان فارسي ارايه مي‌كند چرا كه تا قبل از انتشار آن،تمامي منابع در دسترس به زبان ارمني بوده‌اند و اينك علاقه‌مندان فارسي‌زبان هم مي‌توانند از مطالب با ارزش آن بهره‌مند شوند.

وي افزود: از آنجا كه «پيمان» به مسايل مربوط به ارامنه در تمامي زمينه‌ها مي‌پردازد نه تنها منتقل كننده است بلكه نوعي فرهنگ‌ساز نيز محسوب مي‌شود و در سراسر جهان و به ويژه در ارمنستان پشتيبان و خواننده دارد.

مراسم پانزدهمين سالگرد انتشار فصلنامه تخصصي فارسي زبان ارامنه "پيمان" با اهداي لوح تقدير به دست‌اندركاران اين نشريه تخصصي، اجراي قطعات موسيقي و پذيرايي پايان يافت.