خبرگزاري كتاب ايران ـ بخش انقلاب اسلامي: با وقوع انقلاب و جنگ در هر كشوري، ادبيات اولين زاده و فرزند پيشگام و جريانساز آن خواهد بود. كشورهاي مصر، الجزاير و فلسطين، پيشگامان خاورميانه در عرصه ادبيات پايداري عرب بوده و ادبيات اروپا هم در آغاز قرن بيستم و با آغاز جنگ جهاني اول، با حضور شاعران و نويسندگان اروپايي در جبهههاي جنگ و روايتهاي آنان از جنگ نضج گرفته است.
ايران هم از دوران انقلاب مشروطه و شايد كمي قبلتر شاهد اولين جوانههاي ادبيات انقلاب و پايداري بوده و در اين ميان، شعر يك سر و گردن بالاتر آمده و نامهاي شاخصي همچون «ملكالشعراي بهار»، «ميرزاده عشقي»، «اديب الممالك فراهاني»، «دهخدا» و «فرخي يزدي» در مطلع اين كارنامه ديده ميشوند.
اين شاعران را پيشگامان اشعار سياسي ايران ميدانند و مضامين آثارشان با انتقاد از مسايل سياسي ـ اجتماعي روز، تشويق مردم به وطنپرستي و مخالفت با دخالت بيگانگان در امور كشور همراه بود.
اما شعر انقلاب اسلامي كه تقريباً ميتوان آغاز آن را از سال 1342 و به خصوص قيام پانزدهم خرداد ماه آن سال دانست، به مفاهيمي مانند آرمانگرايي و عدالتطلبي و دينمداري هم تاكيد داشته و به همين دليل از زبان مردم سخن ميگويد و با آنها ارتباط برقرار ميكند و به تدريج در قالب شعارهاي خياباني خود را نشان ميدهد.
با ورود به دهه 50 و در آستانه پيروزي انقلاب شاهد رشد شعارها و اشعار مبارزهطلبانه و تقويت و تثبيت شعر انقلابي در قالب اشعار نو و كلاسيك هستيم. بخشي از اين جنبش هم به صورت خودجوش از میان مردم کوچه و بازار برخاست و به صورت زیباترین و مؤثرترین شعرها، شعارها و دیوار نوشته ها پدیدار شد.
تکبیتها یا جملاتي کوتاه كه توسط مردم در تظاهرات فریاد زده میشدند، ماهیت حماسی، احساسی و تهییجی داشتند و با تكيه بر خواستههای مردم همچون استقلال، آزادی و عدالت، مشروعیت حکومت پهلوي را متزلزل میکردند و زیر سوال میبردند و در کنار آن ارزشهای انقلاب را تبلیغ میکردند و به آن سمت و سوي خاص ميدادند و بر ادامه مبارزه تا پیروزی نهایی تاکید میکردند.
البته آغاز سرودههای جدی عصر انقلاب را باید از سال 57 دانست. اگر چه مضامين آنها شعاریاند، اما جوهره شعری دارند و با بهره گیری از این قالب اثرگذار و پر نفوذ، هیجانی خاص در حرکت های مردمی و تظاهرات خیابانی ايجاد ميكردند و در نهايت در روند پيروزي انقلاب اسلامي در روز 22 بهمن ماه 1357 موثر واقع شدند و راه خود را همچنان با شكلها و رنگهاي مختلف تاكنون ادامه دادهاند.
با وجود گذشت بيش از سه دهه از ظهور انقلاب اسلامي، شاهد پيدايش و بالندگي شعر انقلابيم. پيدايش شعر انقلاب را نميتوان به زمان مشخصي نسبت داد. زيرا انقلاب اسلامي يكي از بزرگترين حادثهها در ايران بود كه خود باعث رخدادهاي ديگر شد و حضور پرشور شاعران جوان با آثار فراوان در جشنوارههاي شعر شاهد اين مدعاست.
بهتر است كه در جشنهاي سيوسومين سالگرد پيروزي انقلاب اسلامي، راهكارهايي مناسب براي جذب و پرورش و ارتقاي سطح كيفي آثار شاعران جوان انقلاب سرلوحه قرار داده شوند. برپايي كارگاههاي ادبي با هدف استعداديابي و داشتن ارتباط مداوم با شاعران جوان حوزه انقلاب، يكي از اين روشهاست كه مستلزم همكاري متوليان حوزه ادبيات انقلاب اسلامي است. برگزاري نشستهاي تخصصي، همنشيني و تبادل نظر شاعران با يكديگر نيز باعث برانگيخته شدن احساسات و درونيات شاعران خواهد شد.
چهارشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۰ - ۰۸:۰۰
نظر شما