به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست خبری «کنگره بین‌المللی شعر بیداری اسلامی» صبح امروز (15 بهمن) از ساعت 11 با حضور علی‌اکبر ولایتی، دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی، محسن مومنی‌شریف، رییس حوزه هنری، باسم شریعت‌مدار، دبیر کنگره و جمعی از اصحاب رسانه در حوزه هنری برگزار شد.

ولایتی: شعر گویاترین زبان است
در آغاز این جلسه ولایتی با اشاره به اجلاس‌های برگزار شده پیشین در زمینه بیداری اسلامی گفت: باتوجه به این‌که موج جدید بیداری اسلامی در کشورهای عرب بیشتر متمرکز بوده، بنابراین به‌طور طبیعی تمرکز ما نیز در برپایی این کنگره دو روزه بر جهان عرب و به‌ویژه کشورهایی است، که شاهد تحولات چشمگیری در این زمینه بوده‌اند.

وی با تاکید بر موضوع بیداری اسلامی به عنوان یک امر مهم و فرهنگی ادامه داد: بنابراین باید در حوزه فرهنگ بیشتر به این موضوع پرداخته شود و میان صاحبان فکر و اندیشه و صاحبان ذوق و هنر تبادل افکار و دیدگاه‌ها صورت بگیرد؛ چراکه زبان هنر رساترین و گویاترین زبان است.

ولایتی افزود: اگر در اشعار شاعران بزرگ دقت کنیم می‌بینیم گاه یک کتاب در قصیده‌ای خلاصه می‌شود و یک صحیفه بلند در بیتی به صورت هنرمندانه خود را نشان می‌دهد. برای مثال هر بیت از اشعار حافظ یک کتاب است و شعر گویاترین زبان است.

وی به نقش اساسی شعر در تاریخ بیداری اسلامی اشاره و تشریح کرد: بی‌شک در تاریخ بیش از 150 ساله بیداری اسلامی سروده‌های شاعران نقشی اساسی در به حرکت درآوردن افکار عمومی و عواطف مردم در انقلاب‌ها و حرکت‌های اسلامی داشته‌اند. به‌طور کلی نیز در تاریخ، نقش شاعران در پیشبرد تفکر مردمی از نخستین‌ آن‌ها چون فردوسی تا زمان معاصر فراموش نشدنی است.

دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی یادآور شد: امروز نیز نمی‌توان از این امر غفلت کرد و برای ایجاد یک همفکری و انسجام در جهت‌گیری‌های فکری جهان اسلام و به‌ویژه جهان عرب به این نوع گردهمایی‌ها نیاز داریم.

وی افزود: البته باتوجه به برنامه‌های اخیر با موضوع بیداری اسلامی در میان کشورهای جهان اسلام به جز ایران کشور دیگری نمی‌تواند این تعداد از جوانان و فعالان چنین عرصه‌ای را از اقشار، زبان و ملت‌های گوناگون گردهم آورد.

ولایتی از اشعاری که در این کنگره قرائت می‌شود به عنوان میراثی گران‌بها یاد و تصریح کرد: شاعران در این کنگره دیدگاه‌های خود را درباره بیداری اسلامی در قالب اشعاری بیان می‌کنند و این اشعار در صحیفه موج جدید بیداری اسلامی ماندگار خواهند شد.

81 شاعر از 12 کشور
در ادامه شریعت‌مدار به تعداد مهمانان این کنگره اشاره و تشریح کرد: از 150 شاعری که برای این کنگره انتخاب شده بودند در نوبت نخست حدود 90 نفر در لیست ما قرار گرفتند و پس از آن 84 شاعر این دعوت را پذیرفتند. البته در نهایت 81 شاعر از 12 کشور در این کنگره دو روزه حضور خواهند داشت. تعدادی از این شاعران وارد ایران شده‌اند و تعداد دیگری عصر امروز می‌رسند.

17 شاعر از یمن، دو شاعر از سوریه، 11 شاعر سودانی، 9 شاعر از لبنان، پنج شاعر بحرینی، هشت شاعر از تونس، هشت شاعر عراقی، 9 شاعر مصری، یک شاعر از کویت، یک شاعر از عربستان سعودی و 10 شاعر ایرانی عرب‌زبان مهمان کنگره شعر بیداری اسلامی هستند.

دبیر این همایش به مشکلاتی که در دعوت از این شاعران با آن روبه‌رو بوده‌اند اشاره‌ای داشت و توضیح داد: این کنگره در سالگرد پیروزی انقلاب برخی از کشورهای عربی برگزار می‌شود و شاعران این کشورها تمایل داشتند در آستانه چنین مناسبتی در کشورهای خود حضور داشته باشند، از سوی دیگر همزمان دو کنگره نیز در قاهره و مغرب در حال برگزاری‌ است، که مانع حضور این شاعران شد. همچنین برخی از شاعران به دلیل برخی از مشکلات در کشور خود یا ملاحظات سیاسی امکان حضور در این همایش را نداشتند.

وی ادامه داد: این شاعران از میان گرایش‌های مختلف سیاسی و مذهبی انتخاب و دعوت شده‌اند و در میان آن‌ها شاعران شیعه، سنی و مسیحی عرب نیز دیده می‌شود. شیخ عبدالقادر یوسف، جوزف الهاشم، احمد فوادنجم و جابر الجباری برخی از چهره‌های برجسته حاضر در این همایش هستند.

شریعت‌مدار درباره شاعران ایرانی حاضر در این کنگره گفت: سیدمحمد علی حسینی، استاد دانشگاه، قیس آل قیس، رییس دپارتمان عرب پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و نادر ناظم تهرانی، استاد دانشگاه علامه از جمله شاعران ایرانی عرب‌سرای حاضر در این کنگره هستند.

وی در حاشیه این نشست و در گفت‌و‌گو با «ایبنا» گفت: پیش‌تر فراخوانی برای این شاعران منتشر شده و در نهایت آثار پیرامون موضوع بیداری اسلامی برای ارایه در کنگره انتخاب شد. همچنین در نظر داریم پس از پایان همایش اشعاری را که طی این دو روز قرائت می‌شونددر قالب کتابی منتشر کنیم.

مومنی‌شریف: شاعران هم‌صدای مردم هستند
مومنی‌شریف نیز در بخش دیگر این نشست به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: شاید نام برخی از این مهمانان برای اهالی شعر و ادب آشنا نباشد، اما این مساله به دلیل مهم یا مشهور نبودن این شاعران نیست. بلکه به دلیل جدایی میان دنیای ما و دنیای معاصر عرب است.

وی ادامه داد: شعر جایگاه بالایی دارد و شاعران هم‌دوش و هم‌صدای مردم هستند و نقش مهمی در مسایل و حرکت‌های اجتماعی دارند. شاعران عرب در اتفاقات اخیر کشورهای عربی همواره در میدان بوده و حضور فعالی داشته‌اند.

رییس حوزه هنری در بخش دیگر از سخنانش به هم‌صدایی شاعران با مظلومان اشاره و تصریح کرد: برای مثال محمود درویش برای سرخ‌پوستان یا قربانیان جنگ ویتنام شعر سروده است. همچنین بسیاری از شاعران عرب برای انقلاب اسلامی ایران یا کودتای 28 مرداد شعر دارند.

وی در ادامه از کنگره شعر بیداری اسلامی به عنوان فرصتی برای آشنایی شاعران با یکدیگر یاد کرد و گفت: میان شاعران کشورهای اسلامی و به‌ویژه کشورهای عربی با شاعران ایرانی مرزهای مشترک جغرافیایی، تاریخی و برادری وجود دارد.

مومنی‌شریف در پایان از ترجمه شعر 50 شاعر ایرانی به زبان عربی خبر داد و گفت: برای معرفی شعر شاعران فارسی‌سرای ایرانی در این همایش، شعر 50 شاعر به زبان عربی از سوی موسی بیدج ترجمه شده است.

وی در حاشیه این نشست و در گفت‌و‌گو با «ایبنا» توضیح داد: این اشعار در برگیرنده سروده‌های 50 تن از شاعران معاصر ایران است، که در قالب کتابی منتشر می‌شود و در دو روز برپایی همایش ارایه خواهد شد.

بخش پایانی این جلسه به پرسش و پاسخ اختصاص یافت.

ولایتی در پاسخ به پرسشی مبنی بر ارزیابی بازخورد این کنگره اظهار کرد: همان‌طور که انتظار می‌رود این کنگره در کشورهای شرکت‌کننده تاثیر سازنده‌ای خواهد داشت؛ چراکه نوعی سازماندهی میان ما و مهمانان همایش با عنوان انجمن‌های غیردولتی که مرکز آن در ایران است، شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: این انجمن‌ها زیر این چتر و با شاعر بیداری اسلامی ارتباطاتی میان کشورهای اسلامی برقرار می‌کنند. درخواست تاسیس دبیرخانه این مجمع نیز از اقدامات بنیادین این حوزه بوده و اثرات چنین کنگره‌ها و اجلاس‌هایی را مستمر می‌کند.

دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این‌که آیا این کنگره با بخش بیداری اسلامی ششمین جشنواره شعر فجر تداخلی دارد توضیح داد: در جشنواره شعر فجر شاعران فارسی‌سرا حضور دارند و آثار خود در این حوزه را به زبان فارسی ارایه می‌کنند، اما در این کنگره تنها شاعران عرب‌زبان و آثار به زبان عربی ارایه می‌شود؛ چراکه پرچم‌دار موج جدید بیداری اسلامی کشورهای عربی هستند. 

اين كنگره در قالب سه شعرخواني برگزار مي‌شود. نخستين شعرخواني‌ها يكشنبه 16 بهمن از ساعت 9 و 30 دقيقه، و بعدازظهر از ساعت 18 تا 21 برپا مي‌شود. دوشنبه 17 بهمن از ساعت 9 و 30 تا 12 سومين نشست شعرخواني برگزار خواهد شد.

نشست خبری «کنگره بین‌المللی شعر بیداری اسلامی» صبح امروز (15 بهمن) از ساعت 11 تا 12 در حوزه هنری برگزار شد.