«هنر نوگراي ايران» نوشتهي «توكا ملكي» يكي از كتابهاي برگزيدهي نهمين جشنوارهي كتابهاي آموزشي رشد است. ملكي در اين كتاب نوجوانان را با هنرهاي تجسمي ايران در دوران معاصر آشنا ميكند.
خانم «ملكي» متولد 1352 و كارشناس ارشد پژوهش هنر است. او نوشتن را در دههي 70 و با فعاليت مطبوعاتي در روزنامهها و مجلات هنري آغاز كرده و مدتي هم با واحد پژوهش و تاليف كتاب موزهي هنرهاي معاصر هم همكاري داشته است.
نخستين كتاب اين نويسنده و مترجم كه چند سال پيش منتشر شد، «نور در هنر» نام داشت كه دربارهي عناصر بصري در هنر بود.
«از سير تا پياز هنر» ديگر اثر ملكي، دانشنامهي هنر براي كودكان است كه علاوه بر ترجمه، بخشهايي راجع به هنر ايران را هم به آن اضافه كرده است.
«هنر نوگراي ايران» آخرين اثر از اين نويسنده در جشنوارهي رشد به عنوان يكي از كتابهاي برگزيده معرفي شد.
او دربارهي هدف از نوشتن اين كتاب گفت: «با اينكه 70 – 80 سال از آغاز دوران هنر معاصر ايران ميگذرد، ما هنوز منبع مشخص و كاملي در اين حوزه نداريم. گرچه در مقالات و بخشهايي از برخي كتابها به اين موضوع پرداخته شده است اما منابع جامعي نيستند. از طرف ديگر، چند سالي است كه بچهها در كتابهاي هنرشان با دورههاي مختلف هنر ايران آشنايي پيدا ميكنند. اگر دانشآموزي نسبت به دورهي معاصر هنر ايران كنجكاو باشد و يا معلم هنر اين حساسيت را در او ايجاد كرده باشد، بايد براي مطالعه، يك منبع مناسب در اين زمينه داشته باشد.»
اين مترجم و نويسنده در ادامه گفت: «بسياري از كتابهاي ما در حوزهي هنر به آموزش عملي هنر ميپردازند مثل آموزش نقاشي يا عكاسي و كمتر به معرفي هنر به صورت نظري و تئوري پرداخته شده است. همهي اين دلايل در كنار هم باعث شد تا داستان هنر معاصر ايران را با زباني سادهتر براي نوجوانان بنويسم. شايد اين كتاب نخستين قدم براي تاليف كتاب در اين حوزه باشد.»
ملكي در اين كتاب به هنرهاي تجسمي يعني نقاشي، مجسمهسازي، گرافيك، تصويرسازي، عكاسي، هنرهاي جديد و نقد هنر در دوران معاصر پرداخته است. او در اينباره توضيح داد: «در ابتداي اين كتاب بهطور خلاصه و در دو فصل به تاريخ ايران از آغاز تا دوران قاجار كه نخستين زمينههاي آشنايي ايرانيان با پديدهي مدرنيسم و هنر مدرن است پرداختهام. در واقع به طور جدي از دههي 20 و با فارغالتحصيلي تعدادي از دانشجويان هنر از دانشكدهي هنرهاي زيبا و دانشگاههاي خارج از كشور، هنرمندان ايراني با جريانهاي هنر مدرن آشنا شدند. تمركز من در كتاب «هنر نوگراي ايران» بر اين دورهي تاريخي است.»
اين نويسنده در «هنر نوگراي ايران» هم به جريانهاي هنري در اين دورهي زماني و هم به برخي هنرمندان پرداخته است. او دربارهي اين موضوع هم گفت: «تلاش من بر اين بود كه به جريانهاي هنري و دورهبندي آنها بپردازم اما در هر بخش يكي از هنرمندان شاخص آن را معرفي كردهام. براي انتخاب اين هنرمندان هم تاثيرگذاري و نقش آنها در توسعهي شاخهي هنريشان، معرفي هنر ايران و همينطور شهرت بينالملليشان را مدنظر قرار دادم.»
ملكي به اين ترتيب به معرفي «پرويز تناولي» در حوزهي مجسمهسازي، «مرتضي مميز» در گرافيك، «پرويز كلانتري» در تصويرسازي كتابهاي كودك و نوجوان، «سهراب سپهري» در نقاشي از طبيعت، «آيدين آغداشلو» در نقد هنر، «بهجت صدر» در هنرهاي انتزاعي و «عباس كيارستمي» در زمينهي هنرهاي جديد پرداخته است.
كتاب «هنر نوگرای ايران»، برگزيدهي نهمين جشنوارهي كتابهاي آموزشي رشد، سال گذشته توسط انتشارات نظر راهي كتابفروشيها شده است.
نظر شما