استاد دانشگاه تهران گفت: برخلاف عدهاي كه معتقد به كمرنگ شدن فلسفه در جامعهاند، به نظر ميرسد گرايش به فلسفه در ايران در سالهاي اخير زياد شده است؛ شاهد اين مدعا نيز انتشار كتابهاي متعدد در اين حوزه است.-
مصحح كتاب «مفاتيح الغيب» با اشاره به ضعفهاي برخي از اين آثار گفت: البته نميخواهم بگويم كه از فضاي فلسفي كه در كشور جريان دارد نااميد شدهام. بايد تلاش كرد و فضاي بهتري را فراهم كرد تا جوانان رشد كنند. هم طلبههاي حوزه علميه قم و هم دانشجويان دانشگاهها كتابهاي بعضا قابل توجهي را مينويسند و ترجمه ميكنند كه اغلب آنها ترجمه آثار خارجياند.
وي افزود: ظهور يك فيلسوف موثر از ميان اين جوانان، امري است كه نياز به زمان دارد و بايد براي آن انتظار كشيد. تاريخ، پديدهاي عجيب است، عدهاي اوج ميگيرند اما تا اوجي ديگر بايد منتظر بود. براي مثال، مكتب تهران در دوره قاجاريه، ابهتي داشت و استادان بزرگي در آن دوران به تشريح علوم عقلي ميپرداختند اما اين مكتب با ركود مواجه شد و سپس با علامه طباطبايي و برخي از شاگردانش اندكي جان دوباره گرفت؛ اين مكتب اكنون بار ديگر دچار افول شده است.
حبيبي با بيان اين كه «به خوبي نميدانم افت و خيزهاي تاريخ بر چه اساس رخ ميدهند» عنوان كرد: گاهي اوقات متفكران در سايه يك فيلسوف بزرگ ميمانند و جرات عرض اندام ندارند. به همين دليل، پس از آنان، فضاي فلسفه تا مدتي از يك فيلسوف بزرگ خالي ميماند. براي مثال، پس از ملاهادي سبزواري، خلائي ايجاد شد تا اين كه مدتها بعد محمدباقر آشتياني ظاهر شد.
اين مصحح با اشاره به نبود فيلسوف بزرگ و موثر در زمانه حاضر گفت: تعداد افرادي مانند آيات عظام جواديآملي و مصباحيزدي بسيار محدود هستند. بايد اميدوار باشيم جواناني پس از اين انقطاع يا كاهش، به تدريج رشد كنند. فلسفه در همه جاي دنيا همين وضع را دارد. در تاريخ فلسفه اروپا نيز عدهاي فيلسوف بزرگ ظهور كردهاند و سپس عده ديگري سرگرم تفسير متون آنها شدند تا اين كه دوباره متفكران بزرگي ظهور كردند.
استاد فلسفه اسلامي دانشگاه تهران ادامه داد: فلسفه هميشه اوج و افول داشته است و اين نوسان دلايل متعددي دارد. همانطور كه اشاره كردم، به سايه رفتن متفكران كوچكتر در برابر يك فيلسوف بزرگ، يكي از دلايل افول فلسفه در برخي دورهها بوده است.
حبيبي با بيان اين كه «اكنون در دوره اوج فلسفه نيستيم» گفت: اين موضوع را هم بايد در نظر بگيريم كه زمانه ما با دورههاي گذشته فرق دارد. اكنون زمانه آدمها و فيلسوفان بزرگ گذشته است. اكنون در تمامي حوزههاي دانش، همه دانشمندان با هم كار ميكنند و به نتيجه ميرسند. براي ارايه يك نظريه نيز دهها دانشمند به موازات يكديگر تلاش ميكنند. در واقع، پيشبرد علم و فلسفه از افراد به گروهها محول شده است.
حبيبي با بيان اين كه «فلسفه يعني تفكر و تفكر هرگز نميميرد» در پايان گفت: تاكنون هميشه شاهد اوج و افول مكاتب فلسفي بودهايم و دوره فعلي نيز از دورههاي پيشين تاريخ مستثني نيست.
نظر شما