به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، در پي نشست مشترک داوران و برگزيدگان پنجمين دوره جايزه گام اول كه با مديرعامل موسسه خانه كتاب (موسسه متولی جایزه گام اول) برگزار شد، پيشنهادهايي درباره دوره‌هاي آينده اين جايزه مطرح شد.
در اين نشست كه با حضور علي شجاعي صايين، مديرعامل خانه كتاب، جواد محقق، دبير جشنواره جايزه گام اول و جمعي از مسوولان و برگزيدگان جايزه كتاب گام اول انجام شد، پيشنهادهايي بدين شرح ارايه شد:
1. گروه تاريخ انقلاب اسلامي همچنان در جريان داوري‌هاي گام اول قرار گيرد هرچند كه تعداد كتاب‌ها كم و محدود باشد.
2. از برگزيدگان سال‌هاي گذشته هم در مراسم دعوت شود.
3. خبرگزاري‌ها و همچنين كتاب هفته ستوني را به برگزيدگان گام اول در تمام دوره‌ها اختصاص دهند تا اخبار مربوط به اين برگزيدگان توسط خوانندگان آن پي‌گيري شود.
4. تيزر جايزه گام اول اصلاح و حوزه داوري دين و تاريخ به آن افزوده شود.
5. تعداد خبرنگار روزنامه‌ها و سايت‌ها در روز مراسم كم است از ساير خبرگزاري‌ها در مراسم گام اول دعوت شود.
6. نشست‌هاي كارگاهي جهت ارتباط ناشر با نوقلمان در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شود.
7. تعداد سكه‌هاي جوايز گام اول افزايش يابد.
8. نشست‌هاي رونمايي و نقد و بررسي براي كتاب‌هاي برگزيده نوقلمان در سراي اهل قلم با حضور نويسنده، ناشر اثر و داوران برگزار شود.
9. نام جشنواره به صلاح‌ديد دبير علمي هيات امنا كتاب، تغيير كند.
10. در روز مراسم علاوه بر كتاب‌هاي برگزيده همان دوره، كتاب‌هاي برگزيده سال‌هاي گذشته هم نمايش داده شود.
11. نشست‌هاي هم‌انديشي بين برگزيدگان هر حوزه در سراي اهل قلم خانه كتاب برگزار شود.
12. اطلاعات مربوط به داوران در كتابچه اصلاح شود.
به بهانه همين نشست، «ايبنا» با جواد محقق گفت‌و گويي انجام داده كه در ادامه مي‌آيد.
-پيشرفت‌هاي جايزه كتاب گام اول نسبت به دوره‌هاي ابتدايي آن را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
نخستین دوره اين جشنواره كه در 29 مهر سال 1386 و در اردبيل برگزار شد تنها در دو بخش شعر و داستان بود اما در سال‌هاي بعد تمايل بر اين بود كه از لحاظ موضوعي اين جشنواره گسترش يابد و اگر چه از نظر سني هم به دو گروه كودک و نوجوان و بزرگسال تقسيم شد اما با مشورت‌های انجام شده تصمیم به گسترش موضوعی گرفته شد.
-این گسترش تا چه اندازه بوده و در آینده چگونه خواهد بود؟
هم اکنون این جایزه در حوزه دین هم فعالیت می‌کند که به دلیل تعداد نشر فراوان این حوزه به زیرگروه‌هایی با عنوان قرآنی و روایی، عقاید و کلام، عرفان و اخلاق، سیره معصومین و زندگینامه بزرگان دین تقسیم شد. ما قصد داریم سایر حوزه‌ها را در سال‌های آینده اگر به حدنصاب کمٌی برسند به این جشنواره اضافه کنیم.
-منظور از حدنصاب کمی چیست؟
حدنصاب کمی به این معنی است که، چون تعداد کتاب اولی‌ها در حوزه نویسندگی و نشر، گاه در بعضی موضوعات اندک است به همین خاطر باید به یک تعداد حداقلی برسد و بعد وارد مرحله داوری شود.
-حد نصاب شما برای مرحله اول داوری چه تعداد است؟
حدود 60 تا 70 کتاب تازه به چاپ رسیده توسط نویسندگانی که نخستین اثر خود را خلق می‌کنند.
-با توجه به این که در هر دوره یک برگزیده یا تقدیری انتخاب می‌شود بهتر نیست به صورت رتبه‌ای نفرات اول تا سوم یا نفرات اول تا پنجم مشخص شوند؟
من هم با این نظر موافقم چون به نوعی در حق نفر دوم اجحاف می‌شود؛ اما ما برپایه اساسنامه عمل می‌کنیم. اگرچه این موضوع را که در هر سال هم برگزیده داشته باشیم و هم تقدیری در نظر داریم، به این گونه که به نفر دوم جایزه شایسته تقدیر اهدا کنیم.
-اما بهتر نیست با توجه به امتیازاتی که داوران به نفرات راه یافته به دور پایانی می‌دهند، حتی اگر جایزه‌ای هم تعلق نمی‌گیرد ترتیب راه یافته‌ها را اعلام کنند که دست کم اسمی از آن‌ها آورده شود؟
این قضیه نیاز به پی گیری و قاعده‌مند کردن دارد، شاید در همه زمینه‌ها نیاز به این کار نباشد اما به عنوان مثال در زمینه شعر انتخاب یک نفر امری بسیار دشوار است؛ چون مثلا امسال ما از بین 900 اثر در زمینه شعر اثر برگزیده را معرفی کردیم و این امر به سادگی صورت نگرفت.
-هدف شما از این که این جشنواره را در استان‌هایی به‌جز تهران برگزار می‌کنید چیست؟ آیا پیش برنامه‌هایی را برای آن استان‌ها در نظر گرفته‌اید؟
اکثر جوایز مرکزنشین هستند و با توجه به این که ما می‌خواهیم به شهرستان‌ها توجه ویژه داشته باشیم و این احتمال این نیز وجود دارد که نویسندگان بعضا جوان ما، بیشتر در شهرستان‌ها باشند و البته برای افزایش انگیزه آن‌ها این جشنواره را در شهرستان‌ها برگزار می‌کنیم. این امر سختی‌هایی نیز همراه خود دارد، از جمله نبود فضای مناسب برای جشنواره، مشکلات حمل و نقل و هزینه‌های برگزاری جشنواره به صورت گردشی.
برگزاری این جشنواره در استان‌ها فقط شکلی نمادین دارد یا برنامه‌های ویژه و مزیت‌هایی هم برای آن استان به همراه می‌آورد؟
در هر دوره از این جشنواره و همزمان با آن به گام اولی‌های آن استان جوایزی تعلق می‌گیرد و امکانات و تسهیلات ویژه‌ای برای نویسندگان آن استان پدید می‌آید.
با توجه به این‌که هر استان برای نخستين بار این جشنواره را تجربه می‌کند اقدامات موثر برای بهتر برگزار شدن این جشنواره در استان‌ها چیست؟
ما پیش از برگزاری جشنواره از مدیرکل اداره فرهنک و ارشاد اسلامی آن استان که قرار است جایزه گام اول در آن‌جا برگزار شود دعوت می‌کنیم که در تهران تجربیاتی درباره هرچه بهتر برگزار شدن مراسم کسب کند و ما هم در فراهم کردن مقدمات برگزاری هرچه بهتر مراسم با آن‌ها همکاری می‌کنیم.
-ملاک‌های انتخاب آثار چیست و نحوه داوری به چه صورت است؟
علاوه بر این‌که بعد از فراخوان تعدادی از آثار گام اولی به دبیرخانه این جشنواره فرستاده می‌شود، خود موسسه خانه کتاب هم فهرستی از کتاب‌های تازه منتشر شده را در اختیار دبیرخانه قرار می‌دهد تا عنوانی از قلم نیافتد؛ تقریبا 95 درصد آثار منتشر شده نویسندگانی که برای نخستین بار اثری از آن‌ها چاپ شده در این جشنواره حضور دارند. مرحله اول با حضور سه داور ریزش اولیه صورت مي‌گیرد. این مرحله به گونه‌ای است که با دو رای رد می‌شود و با یک رای از سوی داوران، کتاب به مرحله بالاتر می‌رسد. در مرحله دوم کمی گزینش تغییر می‌کند و یک عنوان کتاب با دو رای بالا می‌آید. آثار رسیده به مرحله سوم بر اساس فرم امتیاز گذاری دسته‌بندی می‌شوند و در مرحله نهایی داوران با ارایه امتیازات و در حضور دبیر علمی رای‌های نهایی را صادر می‌کنند.
-حمایت شما از برگزیدگان گام اول به چه شکلی است آیا در دوره‌های بعد از آن‌ها اسمی به میان می‌آید؟
داوران ما از برگزیدگان دوره‌های قبل هستند، این باعث می‌شود از برگزيدگان دوره‌هاي پيشين ياد شود. ضمن این‌که ما از کتاب‌های برگزیده چندین مجلد خریداری می‌کنیم و برای کتابخانه‌های استان‌ها می‌فرستیم. همچنین به برگزیدگان کارت اهل قلم اهدا می‌شود و اگر بیمه نباشند آن‌ها را بیمه می‌کنیم و نیز می‌توانند عضو صندوق وام اهل قلم شوند و تعدادی از شركت‌كنندگان در دوره‌هاي قبل را براي جشنواره‌های بعدی هم دعوت مي‌كنيم.
-میزبان دوره بعدی این جشنواره کدام استان است؟
یکی از استان‌های مازندران یا گلستان
-و سخن آخر؟
ما در این جشنواره از ناشران کتاب برگزیده هم دعوت می‌کنیم و این حرکت جدیدی است که باعث انگیزه برای ناشران و تعامل بهتر میان آن‌ها و نویسندگان می‌شود. ما همچنین یک لوح تقدیر جداگانه به ناشران کتاب‌های برگزیده اهدا می‌کنیم. در ضمن اين نكته را هم بگويم كه بهتر است واژه نوقلم را براي اين عزيزان كه براي اولين بار كتابي از آن‌ها چاپ شده است، استفاده نكنيم؛ چون گاهي بعضي از اين نويسندگان سال‌ها در عرصه مطبوعات فعاليت كرده‌اند و شايد مناسب نباشد به آن‌ها نوقلم گفته شود.
سه‌شنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۰ - ۱۱:۰۹
نظر شما