به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) به نقل از مجله ادبي فرانسه، به گواه اسناد تاريخي، روز سه‌شنبه 17 اكتبر 1961 در بحبوحه زد و خوردهاي جدي جبهه ملي آزادي بخش الجزاير با نيروهاي فرانسوي، بيش از 30 هزار معترض فرانسوي و الجزايري هوادار جبهه ملي آزاديبخش در يك روز پاييزي در منطقه ژنويليه در كنار رودخانه سن در مركز پاريس به صورت غيرقانوني اما مسالمت آميز و بدون سلاح تجمع ‌كردند اما پليس پاريس هجوم ‌آورد، عده‌اي را به رودخانه ‌انداخت، عده‌اي زيادي را کتک زد، تعداد فراواني را دستگير و به ساختمان‌هاي مخفي پليس منتقل كردو در مجموع 200 تن را در يك روز به قتل ‌رساند.

دو ماه پيش از اين واقعه جبهه ملي آزاديبخش الجزاير شدت حملات بر ضد نيروهاي امنيتي فرانسوي و مبارزه مدني بر ضد الجزايري‌هاي حامي فرانسه و سازمان ملي الجزاير در فرانسه را تشديد كرده بود. گفتني است موريس پاپون رییس پليس وقت پاريس و ریيس پليس 1958 در الجزاير، دستور سركوب معترضان را صادر كرد و طبق شواهد بدون ذره‌اي ترديد حداقل جان 200 معترض بي گناه در جنايتي سازمان‌يافته توسط پليس‌هايي بدون نام، در ساختمان مركزي پليس پاريس و ديگر شعبه‌هاي آن گرفته ‌شد.

پس از 37 سال انكار اين جنايت، سال 1998 دولت فرانسه در زمان ژاك شيراك كشتار 40 نفر معترض بي گناه را تاييد ‌كرد، با اين حال شواهد از قتل‌عام حداقل 200 فرد در اين فاجعه حكايت دارند. متعاقب آن در سال 1999 مورخي فرانسوي به نام ژان-لوك آينودي پرده از اسنادي بر‌داشت كه نشان مي‌دهند موريس پاپون ریيس پليس پاريس در سال 1961 و وزير دارايي دهه 70 فرانسه در دوره زمامداري ریيس‌جمهور والري گيشارد استينگ، در جنگ جهاني دوم و در دوره سلطه آلمان نازي بر فرانسه، از چهره‌هاي امنيتي مارشال پتن در حكومت دست‌نشانده ويشي بود و در معرفي 1560 يهودي فرانسوي به پليس مخفي آلمان نازي يا همان گشتاپو نقشي اساسي داشت. در پي آن پاپون به شكايت مدعي‌العموم و شهادت آينودي در دادگاه بوردو نه به جرم دستور كشتار 200 شهروند فرانسوي در 17 اكتبر 1961 بلكه معرفي هزاران يهودي به گشتاپو به «جنايت عليه بشريت» محكوم ‌شد.

همزمان با فرارسيدن پنجاهمين سالگرد اين تراژدي غم‌انگيز آثار تازه‌اي مربوط به اين فاجعه بر پيشخان كتابفروشي‌هاي فرانسوي جاي گرفته‌اند.

هفته گذشته كتاب «17 اكتبر 1961 الجزايري‌ها» از سوي نشر دكوورت فرانسه به بازار آمد. ماجراي انتشار اين اثر در نوع خود منحصر به فرد است. مارسل و پولت په‌ژو، نويسندگان كتاب ‌بايد شواهد و خاطراتشان را سه ماه پس از اين رويداد در فوريه 1962 از سوي نشر ماسپرو به بازار عرضه مي‌كردند اما به علت سانسور رسانه‌اي هرگز كسي نتوانست يك خط از آن را طي پنج دهه اخير مطالعه كند. كتاب تازه همراه ضميمه‌اي تحت عنوان «پنهان‌كاري سه گانه يك جنايت» به قلم مورخي فرانسوي به نام ژيل مانسرون به بازار آمده است. او در مقاله‌اش به تزوير و رياكاري دست اندر كاران ماجرا در دل زمامداري وقت فرانسه، راست محافظه‌كار و عمله استبداد آنها در دستگاه امنيتي پاريس مي‌پردازد.

نشر «پتيت متن» نيز اسناد خام به جامانده آن دوره چون ابلاغيه پليس پاريس به امضاي پاپون و بيانيه‌هاي جبهه آزاديبخش ملي الجزاير را در كتابي به نام «نوشته‌هاي 17 اكتبر 1961» منتشر كرده است.

در حوزه داستان مصور نيز نشر فوتورپليس قصه «خاطره قتل‌عام» نوشته ديديه دنيكس و تصويرسازي جان پوشول را تجديد چاپ و داستاني تحت عنوان «اكتبر سياه» نوشته همین نویسنده و ماكو را با مقدمه‌اي به قلم بنيامين استورا منتشر كرده است.