يكي از مولفان مجموعه سه جلدي «دفتر انشاي من» در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اظهار كرد: درس انشا مي‌تواند مرحله «تركيب» از حوزه شناختي را كه عالي‌ترين طبقه آن است، به خود اختصاص دهد. همچنين در حوزه عاطفي و مهارتي نيز به راحتي جاي پاي روشن و اثرگذار انشا را مي‌توان ديد.
وي ادامه داد: به اعتقاد من، دانش‌آموزان از همان دوره ابتدايي با يادگيري پايه‌اي نگارش، مي‌توانند خوب ببينند، بشنوند، تحليل و ارزشيابي كنند و سپس همه آموزه‌هاي خود را در يك مرحله، تركيب كنند، آن‌گونه كه در ديگر درس‌ها اتفاق مي‌افتد و از آنها انتظار داريم. بنابراين، بايد به خاطر سپرد كه انشا نيز به آموزش مفاهيم نياز دارد.
دبير زبان و ادبيات فارسي دوره‌هاي دبيرستان و راهنمايي تحصيلي افزود: وظيفه درس ادبيات تنها به پرداختن برخي اطلاعات در حوزه معني واژگان، دستور سنتي و معاصر، محل تولد فلان نويسنده يا شاعر و نام چند اثر از آنها محدود نمي‌شود، بلكه ريشه در پرورش، تقويت و پرداخت ناگفته‌ها و ناديده‌هاي دروني شاگردان دارد تا بتوانند به قول «سارتر» (نويسنده حوزه ادبيات) «جهان و به ويژه آدمي، خود را بر ديگر آدميان آشكار كنند و مسووليت خود را تماما دريابند و بر عهده بگيرند و هيچ كس از جهان، بي‌اطلاع نماند.» اين حقيقت كلاس انشاست كه بايد به واقعيت تبديل شود، اما با كمال تاسف بايد گفت كه درس انشا در سال‌هاي گذشته و در پي تغييرات مكرر كتاب‌هاي فارسي(زبان و ادبيات) دوره هاي مختلف ابتدايي، راهنمايي و دبيرستان در محاق قرار گرفته و بسيار كم‌رنگ ظاهر شده است.
حيدرنياز تصريح كرد: در دوره دبيرستان، زمان همنوايي جان‌هاي شيفته دانش‌آموزان خلاق و خوش اخلاق از دست مي‌رود و در دوره راهنمايي نيز كه مي‌توانست با اختصاص يافتن يك بخش به نام نگارش، جايگاه رسمي پيدا كند، به سرنوشتي اسفناك‌تر از دبيرستان دچار شد! اكنون نيز درس انشا و آموزش آن با ارايه چند موضوع و مضاميني پراكنده در كتاب فارسي خودنمايي مي‌كند. به همين دليل، لزوم آموزش چگونه نوشتن و تمرين‌هايي در اين باره، مولفان اين مجموعه را بر آن داشت تا اشاره‌اي هرچند كوتاه به حوزه نگارش داشته باشند.
مولف كتاب‌هاي آموزشي و كمك آموزشي وزارت آموزش و پروش عنوان كرد: به گمان اغلب نويسندگان، كودكان خوش قريحه ايراني از خلاء عميقي در آموزش نوشتن رنج مي‌برند. كلاسي ترتيب داده مي‌شود، موضوعي پاي تخته نوشته مي‌شود و آنها با توانايي‌هايي كه بسياري اوقات در خود سراغ ندارند يا به دست خودشان آن را از بين مي‌برند، چند سطري مي‌نويسند و معلم نيز با بضاعتي كه در خود سراغ دارد، به رفع اشكال‌هاي دانش‌آموزان مي‌پردازد و نظريه‌‌اي ارايه مي‌دهد و نوشتن خاتمه مي‌يابد! اين تصوير، اغلب در كلاس‌هاي انشا ديده مي‌شود و چه توانايي‌هايي كه از دست مي‌روند. از اين رو، ضرورت تهيه يك مجموعه با آموزش‌هاي پيوسته و ارايه تمرين‌هايي شايسته و مرتبط با آموزش در پايه راهنمايي براي مولفان اين حوزه آشكار شد و ما زمينه‌هاي تاليف مجموعه سه جلدي «دفتر انشاي من» را فراهم كرديم.
عضو سابق گروه‌هاي آموزشي وزارت آموزش و پرورش اظهار كرد: مولفان مجموعه سه جلدي «دفتر انشاي من» به اصول و اهداف كلي و جزيي بخش نگارش در كتاب فارسي جديد‌التاليف، توجه داشته‌اند و از اين رو، اين مجموعه را به عنوان يك مكمل آموزش، تمرين و قابل استفاده در كلاس‌هاي درس معرفي كرده‌اند.
حيدرنياز افزود: در اين مجموعه كوشيده‌ايم تا با تلفيق آموزش درس‌هاي نگارش و تمرين‌هاي مربوط به آن، كمبود اطلاعات در حوزه نوشتن در كتاب‌هاي جديد‌التاليف فارسي مقطع راهنمايي را پوشش دهيم. به همين دليل، كتاب‌هاي اين مجموعه براي تدريس در هشت ماه تحصيلي به هشت بخش تقسيم شده‌اند. هفته نخست هر ماه به آموزش يك درس نگارش و تمرين‌هاي مربوط به آن با توجه به تمرين‌هاي كتاب فارسي جديد اختصاص يافته است. البته در هفته سوم هر ماه نيز اين تمرين‌ها ادامه مي‌يابند. در هفته‌هاي دوم و چهارم، بخشي به نام «زنگ نوشتن» ارايه شده كه دانش‌آموزان با توجه به دستور ارايه شده، دو انشا با موضوع‌هاي تعيين شده و آزاد مي‌نويسند.
دبير زبان و ادبيات فارسي دوره‌هاي دبيرستان و راهنمايي تحصيلي بيان كرد: در هر هفته بخش‌هايي با عنوان «نكته‌هاي نوشتاري» و «به ياد مي‌سپارم» گنجانده شده‌اند كه موارد مهم «نوشتن» را يادآوري مي‌كنند و در پايان هر هفته نيز بخشي فراهم آمده تا دانش‌آموزان خوش ذوق و علاقه‌مند، جمله يا مفهوم زيبايي را يادداشت كنند. در پايان هريك از بخش‌هاي هشت‌گانه، يك متن زيبا كه با موضوع‌هاي نگارشي و تمرين‌هاي آن هماهنگي دارد، ارايه شده است تا ضمن لذت بردن ادبي از نوشته‌هاي ديگران، بهانه‌اي براي آشنايي با انواع نوشته‌ها و ديدگاه‌ها فراهم شود.
داور كتاب هاي آموزشي و كمك آموزشي دوره راهنمايي جشنواره رشد ادامه داد: اين كتاب مي‌كوشد تا مهارت‌هاي كتبي زبان(انشا و نگارش) و مهارت‌هاي فرازباني(تفكر، نقد و تحليل) را پرورش دهد. به همين دليل، تمرين‌هاي اين مجموعه با درس‌هاي آموزش نگارش و انشا، توصيه‌ها، پيشنهادها و تمرين‌هاي كتاب فارسي جديد‌التاليف دوره راهنمايي هم‌سويي دارند و ويژگي‌هاي ساختاري و محتوايي بخش انشا و نگارش كتاب فارسي جديد‌التاليف دوره راهنمايي در اين مجموعه اعمال شده است.
وي تصريح كرد: مخاطبان اين مجموعه را نه تنها دانش‌آموزان علاقه‌مند و نوجوان تشكيل مي‌دهند، بلكه اوليا و دبيران دانش‌آموزان نيز مي‌توانند هم‌پاي آنها براي يادگيري و تمرين محتواي كتاب سهيم باشند. همچنين در اين مجموعه در پايان نوبت‌هاي نخست و دوم سال تحصيلي، دو برگه خودارزيابي وجود دارد كه مي‌تواند به صورت مشاركتي با دبير مربوطه يا با اولياي دانش‌آموزان كامل شود.
حيدرنياز با اشاره به تلفيقي و درهم تنيدگي درس زبان فارسي و ادبيات فارسي افزود: در اين مجموعه بيش از همه كوشيده‌ايم تا با هدف تقويت توانايي‌هاي ذهني دانش‌آموزان، درك و فهم، تجزيه و تحليل و تركيب، بازسازي، نقد و داوري، ابراز وجود و بيان احساسات و افزايش قدرت خلاقيت آنان، از رويكرد تلفيقي استفاده كنيم. اين رويكرد را مي‌توان در حوزه‌هاي تلفيق مهارت‌هاي زبان به ويژه در سطح نگارش و انشا، تلفيق مفاهيم فرهنگي، اجتماعي، ديني و ملي در محتوا، تلفيق اطلاعات و دانش‌هاي زباني و ادبي و تلفيق زبان و ادبيات فارسي با ساير دروس پيدا كرد.
مولف كتاب‌هاي آموزشي و كمك آموزشي وزارت آموزش و پروش بيان كرد: در اين مجموعه همچنين از رويكرد ارتباطي براي برقراري روايط اجتماعي ميان افراد و امكان تماس دانش‌آموزان با زبان و ادبيات واقعي و كاربردي در جامعه، تعامل ميان آنها با ديگر افراد خانواده و همكلاسي‌ها استفاده شده است. علاوه بر آن، در اين مجموعه از رويكرد فعاليت‌محوري با توجه به نوع فعاليت‌ها و تمرين‌هاي ارايه شده در كتاب جديد‌التاليف فارسي مقطع راهنمايي استفاده شده است.
وي در پايان گفت: تشابه رويكردهاي اين مجموعه با كتاب فارسي جديد‌التاليف مقطع راهنمايي از آن جهت است كه مولفان آن كوشيده‌اند كتابي را فراهم كنند تا به بهترين شيوه، تمرين‌هاي كتاب فارسي جديد‌التاليف مقطع راهنمايي را با رعايت رويكردها، اصول و اهداف دربرگيرد.
چاپ نخست هر يك از مجلدهاي مجموعه سه جلدي «دفتر انشاي من» ويژه دانش‌آموزان مقطع راهنمايي اثر مشترك فاطمه حيدرنياز، جعفر خرازي و فتح‌الله فروغي با شمارگان 3000 نسخه و هر يك با بهاي 40 هزار ريال به تازگي از سوي انتشارات شورا منتشر و راهي بازار نشر شده است.
چهارشنبه ۲۳ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۰:۳۰
نظر شما