به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، محمدزاده در اين اثر با مقايسه متوني چون «اوستا»، «يادگار زريران»، «بندهش»، «غرر‌الاخبار‌الملوك‌الفرس و سيرهم» و «تاريخ سيستان» و برخي كتاب‌هاي كهن ديگر با شاهنامه، به تحليل شخصيت و سرشت اسفنديار و صفات او پرداخته است.
در فصل‌هاي مختلف اين كتاب، مراحل نبرد رستم و اسفنديار به زباني داستاني نوشته شده است. ضمن آنكه مولف سعي داشته تا در برخي موقعيت‌ها به فراخور نگاهش به وجوه متفاوت داستان، جنبه‌هاي خاص آن را با ديدگاه‌هاي تاريخي و تا حدودي روانكاوانه، بيان كند.
محمدزاده، در پاسخ به اين سوال كه «چه وجوهي از شخصيت اسفنديار در شاهنامه و متون ديگر سبب شد، پژوهش‌تان را بر محور شخصيت اين پهلوان اسطوره‌اي قرار دهيد؟» گفت: موضوع پايان‌نامه من در سال 84 مقايسه «غرر ثعالبي» با شاهنامه بود. آنجا كار وسيعي درباره شاهنامه شكل گرفت و طبعا بخشي از اين پژوهش، موضوع اسفنديار بود. از سوي ديگر اين شخصيت شاهنامه آن‌طور كه بايد شناخته شود، مطرح نيست و تعارضاتي در شخصيت وي وجود دارد كه در بخش پاياني اين كتاب بدان پرداختم.
وي با اشاره به ظرفيت‌هاي فراوان شاهنامه در پرداختن به شخصيت‌هاي مختلف پهلوانان گفت: در شاهنامه اين ظرفيت وجود دارد كه روي شخصيت‌هاي ديگر آن نيز كار كنيم و هر كدام از اين شخصيت‌ها مي‌توانند از زواياي ديد متفاوت در شاهنامه و كتب ديگر بررسي شوند.
اين پژوهشگر درباره مساله فرزندكشي گشتاسب و ديدگاه‌هاي مطرح شده در اين‌باره توضيح داد: بحث كلي اين است كه گشتاسب كشنده اسفنديار معرفي شده به جهت آنكه تاج و تخت را به او نسپارد. در جنگ‌هاي متعدد از جمله نبرد رستم با اسفنديار نيز به موقعيت‌هاي مختلف اين موضوع پرداخته شده است.
وي افزود: دراين باره برخي كلي‌گويي‌ها در كتاب‌هاي مختلف، سبب شده كه ادامه تحقيقات نيز بدان منوال قرار گيرد و من در اين باره استدلال‌هاي خود را براساس منابع مختلف در بخش پاياني كتاب آورده‌ام. البته نخواستم محور اصلي را به اين موضوع معطوف كنم و دغدغه اصلي‌ام در اين كتاب، شخصيت اسفنديار و بازنويسي و سره‌نويسي داستان رستم و اسفنديار است كه مي‌تواند مرجع آساني براي علاقمند به دانستن وجوه خاص اين داستان باشد.
در مقدمه كتاب آمده است: «در اين روايت كوشش شده است تا سرشت مردمي، آييني، و پهلواني اسفنديار و اسطوره رويين‌تني وي رمزگشايي شود. همچنين اسطوره هفت خوان اسفنديار كه در برابر آوازه هفت خوان رستم كمتر گوش آشناست، بازكاوي و شرح داده شده است. سپس نبرد رستم و اسفنديار با آهنگي داستاني و در قالب نثري سره باز گفته شده و در فرجام، پژوهشي درباره كشنده راستين اسفنديار با بررسي فشرده‌اي از ديدگاه‌هاي پژوهندگان هم‌روزگار صورت يافته است. آنچه از سرشت و سرنوشت اسفنديار در خلال داستان فردوسي فرا چنگ مي‌آيد، بن‌مايه‌هاي فرهنگي در درازناي تاريخ و تمدن ايران زمين خواهد بود؛ همچنان كه انديشه و ديدگاهي از سراينده سترگ شاهنامه را نيز در بر خواهد داشت. به هر روي و به هر تقدير، تصوير حكيم توس از اسفنديار از ديرين‌ترين، فراگيرترين و همه‌سويه‌ترين شگردها و ترفندهاي داستاني اوست.»
«اسفنديار در متون كهن»، «رويين تني اسفنديار»، «اسفنديار؛ قهرمان مردمي و پهلوان آييني»، «اسفنديار در شاهنامه»، «آغاز جنگ‌هاي ايرانيان و تورانيان»، «دربند كردن اسفنديار»، «اسفنديار و جنگ دوم ايرانيان و تورانيان»، «آغاز هفت خوان اسفنديار»، «گشايش رويين دژ»، «فرمان گشتاسب براي نبرد با رستم»، «لشگر‌كشي به زابل»، «نام در شاهنامه»، «آغاز نبرد»، «راز چند‌گانگي در بازگفت داستان گشتاسب» و «اسفنديار كشته تقدير»، نام برخي از بخش‌هاي مختلف اين كتابند.
«اسفنديارنامه» (سيماي پهلوان ايراني در سرگذشت‌نامه‌هاي كهن)، تابستان امسال(90)، به شمارگان هزار و پانصد نسخه از سوي نشر «امرود» منتشر شد و طرح روي جلد آن اثر ساعد مشكي است.
اين كتاب 98 صفحه و قيمت آن دو هزار و 500 تومان است.
«تك بيتي‌هاي حافظ»، «در فراسوي زمان با امام علي(ع)»، «از منزل كفر تا به دين» و «روزهاي انتخاب»، نام ديگر كتاب‌هاي منتشر شده از اين مولف‌‌اند.
«گفتار حكيم»( نگاهي به آثار و انديشه‌هاي غلامحسين ديناني، همراه با گزيده كتاب هستي و مستي)، نيز نام تازه‌ترين كتاب محمدزاده است كه امسال (90) از سوي انتشارات اطلاعات راهي بازار كتاب شده است.
دوشنبه ۷ شهریور ۱۳۹۰ - ۱۵:۴۷
نظر شما