گفتوگوي هابرماس و ماركوزه درباره جنبش مي 1968در كتاب «سياست و نظريه» ترجمه نادر فتورهچي از سوي انتشارات رشد آموزش منتشر شد.*
به گفته اين مترجم، در مناظره هابرماس و ماركوزه، هانس لوباش و اشپينگلر، دو تن از شاگردان آنها نيز حضور داشتند.
فتورهچي اين گفتوگو را شامل پنج بخش عنوان كرد و گفت: نخستين گفتوگو، بيشترين نسبت را با مقوله سياست و نظريه دارد. هابرماس درباره پيوند خوردن ايده و سياست در انديشه و رفتار ماركوزه ميپرسد و به تحليلهاي موثر ماركوزه درباره جنبش مي 68 اشاره ميكند.
وي افزود: تئوري هابرماس درباره انسان نوين كه به زعم او، ريشه عقلاني غريضه است، در گفتوگوي دوم مورد بحث قرار ميگيرد. پيوند ديدگاههاي هگل، ماركس و فرويد در كنار هايدگر، انسان نوين هابرماس را ميسازند.
فتورهچي ادامه داد: هابرماس و ماركوزه در بخش پنجم اين گفتوگو، رابطه ديالكتيكي ميان تئوري و عمل در عرصه نظريه سياسي را بررسي ميكنند. دو گفتوگوي مياني نيز به موضوع سياستورزي و نظريهورزي ميپردازند.
وي درباره چگونگي شكلگيري اين گفتوگو گفت: اين گفتوگو از سوي مجله تلوس ترتيب داده نشد، بلكه تنها در آن منتشر شد. هابرماس به همراه هانس لوباش و اشپينگلر ديداري با ماركوزه در روز تولدش داشتند. در اين ديدار، گفتوگوي عميقي ميان اين دو فيلسوف شكل گرفت و ضبط شد.
فتورهچي ادامه داد: اين گفتوگو براي انتشار در اختيار مجله تلوس قرار گرفت. تلوس، مهمترين نشريه تئوريك در دهههاي 70 و 80 ميلادي بود و نقش بزرگي در انتشار عقايد در آن دوران داشت.
وي يادآور شد: گفتوگوي اين كتاب در دهه هفتاد انجام شد، زماني كه شكست جنبش ماه «مي» 68 و بيمايه شدن منطق آن بر همه آشكار شده بود. هابرماس، مخالف اين جنبش بود و دانشجويان شورشي را فاشيست چپگرا ميناميد، در حالي كه ماركوزه از نظريهپردزان آن بود.
فتورهچي ادامه داد: ماركوزه به عنوان هوادار و نظريهپرداز اين جنبش، ضمن اعتراف به شكست آن، از آرمانهاي جنبش دفاع ميكند. به اعتقاد او، اين جنبش ظرفيتهاي كنش سياسي دانشجويان را در اروپا نشان داد.
كتاب «مناظره هابرماس و ماركوزه، سياست و نظريه» از سوي انتشارات رشد آموزش منتشر شده است.
نظر شما