اين داستان اصلي كتاب «گربه‌ي با كلاه» نوشته‌ي «تئودور زئوس گايزل» معروف به «دكتر زئوس» است كه كتاب‌هاي كلاسيك مهمي براي كودكان نوشته و برخي او را پدر ادبیات نوین کودک و نوجوان مي‌دانند.
«گربه‌ي با كلاه» يكي از آثار شاخص اين نويسنده است كه مدتي پيش توسط «رضي هيرمندي» به فارسي ترجمه و منتشر شد.
انتشارات گل‌آقا به‌تازگي نسخه‌ي منظوم اين كتاب را به قلم «عمران صلاحي» منتشر كرده است.
هيرمندي درباره‌ي علت تصميمش براي به نظم درآوردن «گربه با كلاه» گفت: «در پيشگفتار «گربه‌ي با كلاه» ماجرا را شرح داده‌ام. آن‌جا گفته‌ام كه ترجمه‌ي كتاب به نثر آن‌طور كه بايد به دلم نمي‌نشست. شايد بشود گفت كه گربه‌ي باكلاه نماد ادبيات مدرن آمريكاست. هرچند نخستين كتاب خط شكن و خلاقانه‌ي دكتر زئوس، «فكرش را بكن اين چيزها را در خيابان مالبري ديدم» است. خب، من فكر كردم گربه‌ي باكلاه بايد تا جايي كه ممكن است با زباني شاعرانه و طنزآميز به فارسي برگردانده شود. به همين دليل سراغ عمران رفتم. عمران هم ضربتي و به معناي واقعي كار را تمام كرد.»
او دليل انتخاب «عمران صلاحي» را هم اين‌گونه توضيح مي‌دهد: «عمران، هم شاعر بود، هم طنزپرداز، هم زبان قديم را مي شناخت، هم زبان امروزي را. بعد معلوم شد كه يواشكي كاريكاتور هم مي‌كشد. ضمناً اهل سَمبَل كاري(!) هم نبود. همين چند قلم خصوصيت كافي بود تا او بهترين گزينه‌ام باشد.»
كساني كه آثار دكتر زئوس را خوانده‌اند، حتماً با داستان‌ها و تصاوير كارهاي او آشنا هستند؛ اما اگر «گربه‌ي با كلاه» رضي هيرمندي و عمران صلاحي را بخوانند ممكن است كمي تعجب كنند؛ چرا كه از نظر متن و تصوير با كتاب اصلي متفاوت است. اما هيرمندي وجه اشتراك ميان دكتر زئوس و آفرينندگان كتاب «گربه‌ي با كلاه » را طنز مي‌داند كه همه‌ي آن‌ها را به هم نزديك مي‌كند: «وجه مشترك دكتر زئوس، عمران صلاحي، ياشار صلاحي و گل‌آقا طنز است، يعني همه‌شان طنازند! من با آن‌ها وجه مشتركي ندارم. فقط اين هست كه مي‌خواهم از اهالي طنز باشم. اين هم براي خود وجه مشتركي است. حالا بايد ديد محصول مشترك اين جماعت چه معجوني از كار درآمده!»
«ياشار صلاحي» پسر طنزپرداز معاصر «عمران صلاحي»، تصويرسازي جديد و متفاوتي را براي كتاب «گربه‌ي با كلاه» انجام داده است.
او درباره كار مشترك با پدرش گفت: «راستش درباره‌ي این کتاب باید بگویم خیلی دوست داشتم کار مشترکی با پدرم داشته باشم و خوب، این کتاب فرصت مناسبی بود تا این تجربه را تجربه کنم! درباره‌ي تصویرسازی کتاب هم تلاش کردم که تصویرها هم مانند ترجمه‌ي کتاب، روایتی سرراست، صادقانه، بدون ادا و ادّعا باشند.»
او براي تصويرسازي اين كتاب خيلي با خودش كلنجار رفته است: «تصویرسازی برای کتابی که پیش از این تصویرسازی شده، جداً مکافات است، مخصوصاً اگر تصویرها کار دکتر زئوس باشد که برای خودش کسی است. راستش را بخواهید واقعاً نمی‌دانستم باید تصویرها را با کمی ایرانیزه(ايراني) کردن! از روی کتاب اصلی دوباره اجرا کنم، یا این‌که کتاب اصلی را کلاً بی‌خیال شوم و کار خودم را بکنم!؟ خلاصه پس ازدرگیری بسیار با خودم به این نتیجه رسیدم که شاید بهتر باشد به همان شیوه‌ای که پدرم شعر کتاب را دوباره شعر کرده عمل کنم؛ یعنی تصویری تولید کنم در همان مایه‌های کتاب اصلی و البته بی‌ربط به آن!»
درباره‌ي تصويرسازي براي بچه‌ها، بعضی‌ها عقیده دارند که بچه‌ها جذب تصویرسازی‌های رنگی و با خطوط نرم می‌شوند؛ اما كار «ياشار صلاحي» در اين كتاب متفاوت است. او دراين باره هم گفت: «درباره‌ي رنگ قبول دارم، البته باید بگویم که در ابتدا این کتاب هم قرار بود رنگی کار شود که متأسفانه به علت‌های ریالی میسر نشد! اما درباره‌ي خط، خود من که این‌طور نبودم یعنی تا آن‌جایی که یادم می‌آید از خطوط نرم همیشه بدم می‌آمده و هنوز هم می‌آید! درباره‌ي بچه‌های امروز نمی‌دانم، اما بعید می‌دانم این بچه‌ها هم با این همه فیلم و بازی‌های رایانه‌اي خشنی که می‌بینند با خطوط نرم میانه‌ي خوبی داشته باشند!»
درباره‌ي «عمران صلاحي»، طنزپردازي كه بخشي از «گربه‌ي با كلاه» را به شعر ترجمه كرده هم بايد گفت اين هنرمند در سال 1325 در تهران متولد شد. او نخستين شعر خود را در مجله‌ي «اطلاعات كودكان» و در سال 1340 منتشر كرد. او در برخي مجله‌ها به طور مرتب مطالبي با عنوان ثابت «حالا حكايت ماست» را مي‌نوشت و بر اساس همان نوشته‌هاي «آقاي حكايتي» لقب گرفت.
صلاحي علاوه بر شعرهاي طنز، در حوزه‌ي پژوهش در طنز و شعر جدي هم فعاليت داشت. عمران صلاحي 11 مهر 1385 درگذشت.
كتاب «گربه‌ي با كلاه» را انتشارات «گل‌آقا» با قيمت 2 هزار تومان منتشر كرده است.
نظر شما