به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، بي‌گمان بخش بزرگي از ميراث علمي و فرهنگي امروز ما، ميوه شيرين برگردان متون عربي به فارسي در گذشته‌هاي دور و نزديك است. از اين‌رو، اين انتظار بيجا نيست كه از ديرباز آثار پرشماري براي آموزش روش ترجمه از عربي به فارسي تأليف شده باشد اما با كندوكاو در تاريخ نگارش فارسي مي‌توان رد پاي اين آثار را در دوران معاصر ـ آن هم در همين سي چهل سال اخير ـ پيدا كرد.
بستر تاريخي پرداختن به اين كوشش‌هاي علمي، آنگاه فراهم شد كه هسته اصلي مراكز دانشگاهي در ايران شكل گرفت؛ علوم حوزوي به ضرورت به كلاس‌هاي مدرن راه يافت و به زبان عربي به عنوان زباني زنده كه در زندگي روزمره نيز كارايي دارد، نگريسته شد. در اين ميان، نگرش گروهي از استادان دانشگاه كه در اثر آشنايي با حوزه تمدني جديد، بر ترجمه ساختارگرايانه متون عربي و سازگار با زبان معيار فارسي پافشاري مي‌كردند، اثر بسزايي داشت.
بر اساس طرح‌نامه تدوين كتاب، مؤلف با هدف سامان دادن به برداشتي درست از ترجمه در ذهن نوآموزان، در سه درس اول به بيان كلياتي درباره ترجمه و برخي مسايل نظري آن پرداخت؛ آنگاه در درس‌هاي چهارم تا ششم درباره چگونگي معادل‌يابي تك‌واژه‌ها و انواع تركيب‌ها سخن گفت؛ در ادامه، طي درس‌هاي هفتم تا دهم ابتدا از ترجمه جمله‌هاي اسميه و فعليه در زبان عربي و سپس از روش برگردان انواع جمله از نظر زمان گفت‌وگو كرد.
سپس در درس‌هاي يازدهم و دوازدهم روش ترجمه برخي از مفاهيم فعـلي عـربـي را ـ كه در قياس با زبان فارسي بيش‌وكم با ساير افعال متفاوت‌اند ـ نشان داد و در پايان، در درس‌هاي سيزدهم تا پانزدهم موضوع بحث را به معرفي ساختارهاي خاص عربي و نحوه برگردان فارسي آنها اختصاص داد؛ ساختارهايي كه در عربي معاصر، فراوان به كار مي‌روند و شناخت آنها در درك مفاهيم متون جديد نقش بزرگي بر عهده دارد.
افزون بر اين، از آنجا كه انگيزه اصلي تأليف اين كتاب وارد كردن دانشجويان به عرصه عملي ترجمه متون عربي است، از درس چهارم به بعد، در پايان هر درس، قطعه‌اي از متون كهن يا معاصر، همراه با توضيح نكته‌هاي ترجمه‌اي آمده است؛ چنان‌كه در متن دروس نيز بارها به نمونه‌هاي متعدد در لابه‌لاي متون ادبي استناد شده و از اين رهگذر، كوشش شده است فضاي كلاس ترجمه در عمل بازسازي شود. چنان كه در بخش پيوست‌ها متوني براي برگردان از عربي به فارسي و فارسي به عربي ذكر شده‌اند كه ترجمه آنها نوآموزان ترجمه را گامي بلند به جلو مي‌برد و آنان را از نزديك با شيوه برگردان متون جديد آشنا مي‌كند.
نكته ديگر آنكه كتاب كارگاه روش ترجمه در اصل به منزله كتاب درسي (ترجمه از عربي به فارسي) و منطبق با سرفصل‌هاي آموزشي آن در دوره كارشناسي علوم حديث تهيه و تدوين شده؛ اما اكنون پس از بازنگري و افزودن بخش پيوست‌ها به آن، به خوبي جوابگوي نيازهاي علمي و آموزشي دروسِ «ترجمه از عربي به فارسي (1) و (2)» در دوره كارشناسي رشته‌هاي مجموعه الهيات (مجموعا به ارزش 4 واحد درسي) است.
چاپ نخست كتاب «كارگاه روش ترجمه»، اثر تأليفي دكتر عبدالهادي فقهي‌زاده، در 252 صفحه و بهاي 26500 ريال به كوشش سازمان مطالعه و تدوين كتاب‌هاي علوم انساني دانشگاه‌ها (سمت) منتشر شد و در اختيار دانشجويان و علاقه‌مندان قرار گرفت.
پنجشنبه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۱۰:۴۰
نظر شما