خبرگزاري كتاب ايران ـ به گزارش ستاد خبري سراهاي اهل قلم نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران،‌ نشست نقد و بررسي كتاب «درآمدي بر نجوم و كيهان‌شناسي»، اثر برگزيده جايزه كتاب فصل با حضور غلامرضا شاه‌علي، مترجم كتاب، پويان شهيدي، يونس كرامتي و منيژه رهبر در غرفه ديدار نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران برگزار شد. 

غلامرضا شاه‌علي، مترجم كتاب «درآمدي بر نجوم و كيهان‌شناسي»‌ اظهار داشت: ترجمه اين كتاب را به دليل كمبود اطلاعات در سطح دانش عمومي حوزه كيهان‌شناسي و علاقه باطني‌ به ترجمه انجام داده ام. از ديگر دلايل انتخاب اين كتاب براي ترجمه نيز كسوت «موريسون»، مولف كتاب با 40 سال پيشينه در حوزه نجوم و سادگي متن كتاب است.

وي با تاكيد بر اينكه مباحثي بيش از مطالب نويسنده كتاب در پاورقي افزوده شده، گفت:‌ توضيحاتي اضافه به متن كتاب نيز در بخش‌هاي مورد نياز افزوده شده است. يكي از ويژگي‌هاي متن كتاب اشراف نويسنده به كل مطالب و به روز بودن آن است. اين كتاب برمبناي متن 2008 لاتين ترجمه شده و بنابراين با توجه به اينكه تمام علوم نيازمند اطلاعات و دانسته‌هاي به روز براي انتقال به عمومند، ضرورت ترجمه اين اثر به عنوان كتابي كه تحولات عظيم حوزه نجوم را منعكس كرده، وجود داشت.

شاه‌علي با اشاره به اينكه «مورسين» ذهن شكوفايي در ارايه مباحث حوزه كيهان‌شناسي داشته، به اين معنا كه در ارايه مباحث به زبان ساده مسلط بوده است، بيان كرد: اين كتاب، منبع درسي سال نخست دانشگاه منچستر محسوب مي‌شود. كتاب در هر حوزه‌اي بايد براي مخاطب انگيزه مطالعات بعدي را ايجاد كند،‌ بنابراين نياز مخاطب براي تحقيق و مطالعه كتاب‌هاي بيشتر در اين حوزه از نقاط ضعف ناشي نمي‌شود.

دكتر منيژه رهبر، استاد رشته فيزيك با تاييد بر به‌روز و جديد بودن مباحث كلي اين كتاب، گفت: جنبه‌هاي مختلف علم نجوم در اين كتاب مورد توجه قرار گرفته است. البته مشخص نيست كه مباحث ويژه دانشجويان يا براي عموم نگاشته شده؛ زيرا فصل‌بندي كتاب كمتر مورد توجه دانشجويان قرار مي‌گيرد.

وي با تقدير از كوشش و علاقه‌مندي مترجم كتاب در ارايه مباحث نوين حوزه كيهان‌شناسي، تصريح كرد:‌ با توجه به اينكه نجوم و كيهان‌شناسي تمام شاخه‌هاي رشته فيزيك را دربر دارد، ‌بهتر اين بود كه ويراستاري كتاب از سوي فردي غير از مترجم صورت مي‌گرفت، براين اساس كه هدف مترجم كتاب ارايه يك اثر مناسب به عموم مردم بوده، تسلط مترجم بر تمام مباحث بايد آشكار مي‌شد.

رهبر با اشاره به اينكه «مورسين» ابتداي كتاب را جذاب آغاز نكرده و اين موضوع قابليت پرداختن به مقدمه و مبحث آغازين جالب‌تري داشت، توضيح داد: اينكه بطلميوس چه مشكلاتي براي ابزارهاي دست و پاگير آزمايشي خود داشته،‌ كپرنيك زمين را مركز عالم دانسته و گاليله به دليل اظهارات و دستاوردهايش در دنياي نجوم دچار مشكلاتي شده، براي مخاطب جذاب نخواهد بود.

وي درباره واژه‌هاي فني كتاب، توضيح داد: اسامي افرادي چون «آيزاك نيوتن» نبايد در ترجمه فارسي به اسحاق تبديل شود، اين اسامي خاص است و بايد با همان عنوان خاص ارايه شود. بيشتر غلط‌هاي متني كتاب نشان دهنده اين است كه خود نويسنده نيز از برخي مباحث كم اطلاع بوده است.

سپس پويان شهيدي، كارشناس حوزه فيزيك يكي از مزاياي اين اثر را جامع و كامل بودن سرفصل‌ها دانست و گفت: بيشتر مباحث حوزه نجوم در اين كتاب تحت پوشش قرار گرفته و براي مخاطبان دانشجو در اوايل دوره كارشناسي و دانش آموزان اواخر دبيرستان و همچنين آماتورهاي علاقه‌مند به نجوم مورد استفاده خواهد بود.

وي، ماهيت اين كتاب را توصيفي دانست و اظهار داشت: بخش‌هاي رياضي كتاب نيز نيازمند دانش رياضي پيشرفته نيست، به لحاظ جامع بودن به طور مثال مباحثي چون بخش فراخورشيدي كه در ديگر كتاب‌ها به صورت جزئي آمده، در اين كتاب به صورت يك فصل جداگانه تشريح شده. اما يكي از ايرادات كتاب اين است كه اگرچه هدف نويسنده اين بوده كه مباحث را به صورت خلاصه بياورد، اما در برخي بخش‌ها مشاهده شده كه ابهاماتي وجود دارد. به طور مثال ابرگازي در حال دوران و حركات زمين به خوبي روشن نشده است.

شهيدي با تاكيد بر اينكه ترتيب فصول كتاب عمق محتوايي مباحث را كاهش داده است، نام‌هاي خاص لاتين و معادل‌هاي انگليسي گاهي در پرانتز آمده و گاهي در پاورقي، بيان كرد: بهتر اين بود كه يكدستي در ارايه اسامي خاص حفظ مي‌شد، اسامي خاص ستارگان نيز در واژه‌نامه و متن يكدست بيان نشده و همچنين وب سايت موريسون، معرفي ويدئوهاي تدريس وي،‌اسلايدها و يادداشت‌هاي وب سايت نويسنده و پيوست نمايه نيز در اين كتاب حذف شده است.

شاه‌علي با پذيرفتن برخي از اشتباهات در ترجمه به دليل غلط بودن متن اصلي كتاب و ايرادات ويرايشي گفت:‌ اين كتاب، نخستين ترجمه‌اي بود كه به صورت كامل و به تنهايي ويراستاري، ‌ترجمه،‌ عكس و كارهاي فتوشاپي را انجام دادم و اشكالات مطرح شده نيز در ويرايش بعدي كتاب لحاظ خواهد شد.

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشت در مصلاي امام خميني (ره) داير است.