به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين مجموعه تفسير آموزشي، در شش مرحله ارايه مي‌شود كه هر مرحله به بُعدي از ابعاد آيات و به روشي از روش‌هاي تفسيري مي‌پردازد. اثر حاضر تفسير جزء نخست قرآن يعني سوره «حمد» و سوره «بقره» تا آيه 141 را شامل مي‌شود. 

قرآن، تنها كتاب آسماني به شمار مي‌آيد كه از تحريف مصون مانده است، كلامي كه در اوج فصاحت و بلاغت، هدايت و رستگاري را نويد مي‌دهد. قرآن، رمز و راز مكتوم عالم را باز مي‌گويد. عالي‌ترين معارف غيب الهي را با آهنگي روح‌نواز به عالميان هديه مي‌كند.

اقتضاي جهان شمولي و جاودانگي آيات الهي قرآن اين است كه در تمامي اعصار، محور حل مشكلات و روشني‌بخش ظلمت و جهل و حيرت گمراهي باشد؛ پيشرفت و تكامل علوم از طراوت و تازگي آن نكاهد و محوريت پيام آسماني را مخدوش نسازد.

از اين‌رو، غفلت از اين منبع نوراني انسان‌ساز، ستمي نابخشودني در حق بشر به شمار مي‌رود. قرآن بايد محور درسي علوم انساني مراكز آموزشي به ويژه حوزه‌هاي علميه قرار گيرد. اين مهم آن‌گاه جامه عمل مي‌پوشد كه كتاب‌هاي آموزش تفسير قرآن كريم به گونه‌اي تدوين شود تا دانش‌پژوه را گام به گام به حقايق قرآن نزديك كند.

نمايي از مراحل تفسير آموزشي
اين تفسير آموزشي در شش مرحله و در هر مرحله به بعدي از ابعاد آيات و يا به روشي از روش‌هاي تفسيري پرداخته است.

مرحله نخست: در اين مرحله، به تناسب مخاطبان ـ‌كه آشنايي چنداني با معاني واژه‌ها و چگونگي هيئت كلمات قرآن كريم ندارند و يا از تسلط و ورزيدگي لازم برخوردار نيستند‌ـ معناي مفردات همراه با تعيين هيئت كلمات و ويژگي‌هاي آنها بيان مي‌شود.

مرحله دوم: در اين مرحله، جايگاه هركلمه در جمله و جايگاه جمله در كلام بيان مي‌شود. آموزش در اين دو مرحله، دانش‌پژوه را بر دريافت معاني آيات با توجه به مفاهيم واژه‌ها و جايگاه آنها توانمند مي‌سازد و افزون بر آن، دانش‌پژوه بر ادبيات (صرف و نحو) تسلط مي‌يابد. بديهي است كه مراحل ياد شده (تسلط بر معاني واژگان و آگاهي از هيئت كلمات) نخستين گام و اساسي‌ترين مرحله از مراحل فهم و تفسير مي‌باشد. يادآور مي‌شود افزون بر بيان معناي لغات و ساختار كلمات، ترجمه تحت‌اللفظي آيات و برخي نكات تفسيري بيان مي‌شود.

مرحله سوم: در اين مرحله، استخراج نكته‌ها و پيام‌هاي آيات با توجه به علوم بلاغي مورد توجه و اهتمام قرار گرفته است. از اين‌رو، در اين مرحله افزون بر بيان واژگان جديد كه در مراحل پيشين معاني آنها بيان نشده و بيان وجه اعرابي كلمات، كه در فهم آيات ضرورت دارد، نكاتي از آيات بيان مي‌شود كه با توجه به علوم بلاغي قابل استفاده است. دانش‌پژوه در اين مرحله مي‌آموزد كه چگونه با به كارگيري علوم بلاغي، نكته‌ها و پيام‌هاي آيات را استخراج كند.

مراحل چهارم و پنجم: با توجه به روش‌هاي متعددي كه در تفسير قرآن كريم وجود دارد در اين دو مرحله، تفسير قرآن به قرآن و تفسير ماثور، كه از اساسي‌ترين روش‌هاي تفسيري مي‌باشند، به صورت عملي آموزش داده مي‌شود. مرحله چهارم به روش تفسير قرآن به قرآن (تفسير آيه‌اي با توجه و استناد به ديگر آيات) اختصاص يافته است و در مرحله پنجم، روش تفسير ماثور به كار گرفته مي‌شود. دانش‌پژوه با آموزش مرحله چهارم، شيوه تفسير قرآن به قرآن را فرا مي‌گيرد، و با آموزش مرحله پنجم، شيوه تفسير قرآن به سنت را مي‌آموزد.

مرحله ششم: در اين مرحله، مباحث مراحل پيشين به كار برده مي‌شود، ولي رويكرد در اين مرحله، اهتمام و توجه به مباحث اجتماعي ـ تربيتي قرآن كريم است. در هر مرحله از مراحل پنجگانه، دو جزء قرآن كريم تفسير مي‌شود و هرجزء در يك مجلد تدوين و منتشر مي‌شود. هرمجلد در 16 درس تنظيم شده و هردرس هشت تا 11 سطر قرآن را دربرمي‌گيرد. در مرحله ششم، چهار جزء از قرآن كريم تفسير مي‌شود كه در چهار مجلد ارائه خواهد شد.

ويژگي‌هاي اين مجموعه تفسيري
در اين اثر تلاش شده است تا همه مطالب بازگو شده به الفاظ قرآن و ساختار جملات آيات مستند باشد و از تاويل آيات و توجيه آنها برخلاف ظاهرشان پرهيز شود. بديهي است كه قراين روشن درون قرآني اعم از پيوسته و ناپيوسته كه هر متكلمي مي‌تواند به اتكاي آنها، مراد خويش را بنماياند، نبايد مورد غفلت قرار گيرد كه در حقيقت آن‌گونه قرآين خود شكل‌دهنده ظواهر هستند. توجه و رعايت اين روش تفسيري فراگيران قرآن را از فرو افتادن به ورطه تفسير به‌راي باز مي‌دارد و نيز موجب مي‌شود تفسيرهايي را كه بر اساس آراي شخصي شكل گرفته و نظريات شخصي مفسر در آنها نقش داشته است باز شناسد.

مستندات اين تفسير در لغت و ساير مسائل ادبي منابع، اصيل و معتبر است. و در بخش‌هايي از اين مجموعه تفسيري ـ‌به تناسب مخاطبان‌ـ مستندات بازگو شده تا دانش‌پژوه بياموزد كه در بحث‌هاي لغوي و مانند آن بايد از متخصصان هر فن بهره گرفت و از استناد به منابعي كه صاحبان آنها در فن مربوطه از اساتيد آن فن نيستند پرهيز كرد.

اين مجموعه بر آن است كه دانش‌پژوه قرآني در فرايند آموزش، خود به اتكاي ابزار تفسير، مفاهيم آيات را دريابد و اساتيد تنها او را در مسير دريافت مفاهيم و معارف قرآني راهنمايي مي‌كنند.

اين اثر تفسيري متناسب با سطح علمي دانش‌پژوهان قرآني تدوين يافته است و در هر مرحله، همگام با ارتقاي علمي آنان، متن تفسيري نيز ارتقا مي‌يابد تا مطالب ارائه شده نه فراتر از سطح علمي مخاطب باشد و نه فروتر از سطح آنها.

مرحله نخست اين مجموعه علاوه بر تفهيم آيات به فراخور سطح علمي، دانش‌پژوه را بر علوم ادبي (صرف، نحو، معاني و بيان) تسلط مي‌بخشد.

آشنايي با متون تفسيري، از نيازهاي دانش‌پژوه قرآني است. براي تامين اين نياز، به فراخور سطح علمي مخاطبان، بخش‌هايي از متون تفسيري مختلف در اين مجموعه گرده آمده است تا همراه با فراگيري مفاهيم قرآن، با متون تفسيري نيز آشنا شوند.

چاپ نخست كتاب «تفسير آموزشي قرآن كريم (معاني واژه‌ها و ساختارها)» (جلد اول)، در شمارگان 1200 نسخه، 320 صفحه و بهاي 58000 ريال راهي بازار نشر شد.