به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، پيام روز جهاني بهداشت و سلامت در سال 2011 ، مقاومت ضد ميكروبي «اگر اقدامي امروز صورت پذيرد، درماني براي فردا وجود نخواهد داشت» است.
 
بهداشت و سلامت يكي از مقوله‌هاي گسترده و پيچيده و نيازمند تحقيق و بررسي كارشناسان جوامع است. مردم هر جامعه‌اي مي‌بايست آگاهي و اطلاعاتي درباره بهداشت، پيشگيري و درمان بيماري‌ها داشته باشند، اما متاسفانه در اين حوزه اطلاعات عمومي اكثر افراد در ايران به صرف تماشاي تلويزيون و مطالعه مجلاتي كه گاهي پايه و اساس علمي صحيحي ندارند، محدود شده است. 

سلامت و بهداشت داراي ابعاد مختلف جسمي و روحي و ميان اقشار كودك، نوجوان، جوان، ميانسال و سالمند، متفاوت است، هر جامعه‌اي نيازمند آثار بومي و گسترده‌اي براي افزايش آگاهي اقشار مختلف است. بدين مناسبت مروري بر نظر كارشناسان حوزه بهداشت و سلامت درباره روند تاليف و ترجمه كتاب دراين حوزه خواهيم داشت:

جزوات وزارت بهداشت براي افزايش آگاهي عمومي كافي نيست

«دكتر سيد امير يزدان‌پرست»، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران و مولف حوزه سلامت و بهداشت درباره وضعيت كتا‌ب‌هاي حوزه بهداشت و سلامت مي‌گويد: بر مبناي مطالعات و تحقيقات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، تاكنون جزواتي مختصر در حوزه سلامت و بهداشت عمومي براي آحاد جامعه منتشر شده و آنها نيز به ميزان مورد نياز افراد نبوده است. بنابراين فعاليت بيشتر چنين نهادهايي و سپردن مسووليت به مولفان حوزه سلامت به ويژه در بخش بهداشت و تغذيه مي‌تواند بسياري از معضلات جامعه را حل كند.

يزدان‌پرست، بخشي از معضل تاليف كتاب در بخش سلامت را كم‌كاري مولفان و ناشران و بخشي را بي‌انگيزگي ناشي از عدم حمايت مولفان مي‌داند. او در اين باره توضيح مي‌دهد: تاليف كتاب در حوزه بيماري‌هاي شايع مردم، رژيم‌درماني، تغذيه و رعايت بهداشت عمومي نيازمند حمايت نهادها و مسوولان است.

آثار حوزه بهداشت و سلامت مبتني بر پژوهش‌هاي داخل كشور نيست

«دكتر لادن فتي»، مولف حوزه روانشناسي سلامت مي‌گويد: با توجه به پيچيدگي علم در حوزه جهاني و‌ عدم وابستگي به فرهنگ خاص و تعميم‌پذيري آن، نمي‌توان يك نسخه خاص و يك كتاب مشخص از فرهنگي با جغرافيا و پيشينه ويژه را براي مردم سرزمين ديگري پيشنهاد كرد. آثار حوزه سلامت بايد تركيبي از تجارب پژوهشي مولف و مباحثي از سرفصل‌هاي ديگر كشورها در حوزه سلامت باشد.

فتي با تاكيد بر ضعيف بودن پژوهش‌هاي داخل ايران در بخش سلامت و حوزه‌هاي علوم انساني يادآور مي‌شود:‌ به همين علت نويسندگان ترجيح مي‌دهند كه كمتر به پژوهش‌هاي داخلي استناد كنند. داشتن نهادهاي حمايتگر براي انجام فعاليت‌هاي پژوهشي و پروژه‌هاي فرهنگي و ملي يكي از موارد مورد نياز براي توجه به تاليف در حوزه بهداشت سلامت است.

كتاب‌هاي بهداشت و سلامت در جامعه معرفي شوند

«دكتر فرحناز خليقي سيگارودي»، عضو پژوهشكده گياهان دارويي جهاد دانشگاهي يادآور مي‌شود: با توجه به اينكه بُعد بهداشت و سلامت، نياز به تغذيه و خوراك سالم، آب آشاميدني سالم، روش زندگي صحيح، ورزش، استفاده از داروهاي مناسب و ... از ملزومات زندگي افراد محسوب مي‌شود،‌ حساسيت براي دانستن درباره روش‌هاي صحيح براي جلوگيري از بيماري‌ها و ديگر مسايل بايد ميان افراد زياد باشد و براي تامين اين نياز در جامعه كتاب‌هاي متعددي تاليف شود.

اين مولف كتاب‌هاي حوزه سلامت در ادامه مي‌گويد: با توجه به مطالعات بسيار در اين حوزه، تصور نمي‌كنم كه نويسندگان،‌ كارشناسان، داروسازان و پزشكان در حوزه بهداشت و سلامت كم‌كاري كرده باشند، اما شايد اين كمبود به دليل اطلاع‌رساني ناقص و عدم نشر اين كتاب‌ها ميان عموم مردم است.

نگاه عميق كارشناسان به شعارهاي سازمان جهاني بهداشت

«دكتر فرشاد بهاري»، مولف و مترجم حوزه روانشناسي سلامت و كارشناس ترك اعتياد با اشاره به اهميت توجه كارشناسان به شعارهاي هر ساله سازمان جهاني بهداشت و بسط و گسترش آنها در جامعه مي‌افزايد: كارشناسان بايد نگاه عميق‌تري به اين شعارها داشته باشند، زيرا اين مباحث نمايشگر معضلات و مشكلات جهاني است كه دير يا زود گريبان همه ملل را مي‌گيرد.

وي در ادامه توضيح مي‌دهد: آثار حوزه پزشكي و بهداشتي نظير سلامت پزشكي، بهداشت جسماني و تغذيه مورد نياز همه اقشار جامعه است. مطالعه اين قبيل كتاب‌ها باعث رعايت كردن استانداردهاي الگوي مصرف ميان جامعه است و اين امر، كمك بزرگ و تشويقي براي ناشران و مولفان اين‌حوزه براي توليد آثار بيشتر خواهد بود. روانشناسي و بهداشت روان و فكر نيز يكي از ابعاد مهم مباحث بهداشت و سلامت محسوب مي‌شود كه در اين حوزه بايد كار بيشتري صورت گيرد.

ساده‌نويسي در حوزه سلامت نياز جامعه ايراني است

«دكتر سيدابوالحسن شاهزاده ‌فاضلي»، رييس جهاد دانشگاهي واحد علوم پزشكي ايران مي‌گويد: بخشي از كتاب‌هاي حوزه سلامت كودكان به صورت تخصصي و دانشگاهي براي استادان و دانشجويان تاليف مي‌شود كه اين كتاب‌ها نياز عمومي مردم را رفع نمي‌كنند، اما بخشي از كتاب‌هايي كه در راستاي آگاهي‌بخشي عمومي و علمي مردم تاليف شده‌اند، متاسفانه بسيار محدود و بسياري از آنها بدون دستورالعمل‌هاي علمي منتشر مي‌شوند. بنابراين انتشار سخنراني‌هاي كنگره‌ها و همايش‌ها در حوزه سلامت به زبان ساده و قابل درك، يكي از راهكارهايي است كه مردم را با حوزه‌هاي مورد نيازشان آشنا مي‌كند.

توجه همزمان به سلامت جسمي و روحي جامعه

«دكتر احمد علي‌پور»، استاد روانشناسي دانشگاه پيام‌نور يادآور مي‌شود: روز جهاني سلامت و هفته سلامت در ايران، يكي از زمان‌هايي مفيد براي آگاهي بخشي عمومي است. در ايران نيز از ديرباز توجه به يكپارچگي تن و روان با اهميت بوده و بنابراين كتاب‌هاي اين حوزه نيز مي‌بايست به هر دو مبحث جسماني و روحي توجه نشان دهند، زيرا بسياري از مشكلات جسمي ريشه در مسايل روانشناختي دارند. در حال حاضر روانشناسي سلامت در كشور از جايگاه مناسبي برخوردار است و در دانشگاه‌ها نيز فعاليت‌هاي مفيدي در اين حوزه صورت گرفته است.

مروري بر برخي از آثار منتشر شده حوزه بهداشت و سلامت در ايران

ـ بهداشت/ فاطمه شعباني و مريم اكراد/انتشارات برف 
ـ بهداشت/ مژگان محمديان (ترجمه)/ دنياي نور  
ـ شيرمادر و تغذيه شيرخوار/ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي 
ـ آنچه بايد در مورد بيماري‌هاي آميزشي از جمله ايدز بدانيد/ سعيد پوردولتي/ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، معاونت سلامت
ـ بهداشت كار/ پريوش حلم‌سرشت، اسماعيل دل‌پيشه/ چهر 
ـ بهداشت سلامت/ سعيد شاملو/ رشد
ـ بهداشت پرتوها/ سيدمحمد مسعود شوشتريان/ اشراقيه
ـ بهداشت رواني/ بهروز ميلاني‌فر/قومس
ـ بهداشت مدارس/ پريوش حلم‌سرشت، اسماعيل دل‌پيشه/چهر 
ـ بهداشت جنسي/ افشين تاج‌ديني، عارف راد/سخن توس 
ـ بهداشت روان/ حمزه گنجي/ارسباران 
ـ آموزش بهداشت/ ترجمه فروغ شفيعي، اذن الله آذرگشسب/دانشگاه تهران
ـ بهداشت خواب/ داود عزیزی، خدیجه مظاهری/ اباصالح، پاك‌سمن 
ـ بهداشت بانوان/ ماهرخ گلچین، مرضیه گلچین/ كتاب همراه
ـ بهداشت رواني/ قهرمان محمودی، جبار حیدری/جامعه‌نگر
ـ فيزيك بهداشت/ سید محمد مسعود شوشتریان/اشراقيه 
ـ بهداشت محيط/ حمیدرضا ناصحی‌نیا/ ديباگران تهران
ـ بهداشت رواني/ اندرو ساپینگتون/ حمیدرضا حسین شاهی برواتی (مترجم)/  روان
ـ بهداشت مسجد/ محمدمهدی اصفهانی/ نشر نماز ستاد مرکزی اقامه نماز 
ـ بهداشت خانواده/ منصوره سعیدالذاکرین/ جامعه‌نگر 
ـ بهداشت رواني/ اسپنسرای، راتوس، جفری اس نوید/ یحیی سیدمحمدی (مترجم)/ ارسباران 
ـ بهداشت باروري/ نشر علم و حركت 
ـ بهداشت كودك/ كاظم كياني/ زر قلم 
ـ آموزش بهداشت/ تیمور آقاملایی، امیرمحسن رضاپور (ویراستار)/همگامان چاپ 
ـ بهداشت سالمندي/ نشر شفق 
ـ بهداشت باروري/ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی -درمانی استان سمنان 
ـ بهداشت گوشت/ دیوید کالینز، جوزف گریسی، روبرت هیوی، حمید خانقاهی ابیانه (مترجم)، علی فضل آرا (مترجم)، نوردهر رکنی (مترجم)، محمدجواد قراگزلو (مترجم)، جمیله سالار آملی (مترجم)، یوسف قراچه داغی (مترجم)، نگین نوری (مترجم)/ دانشگاه تهران 

ـ روانشناسي سلامت/ آنتونی جیمز کرتیس، علی فتحی آشتیانی (مترجم)، هادی عظیمی آشتیانی (مترجم)/ بعثت
ـ‌اقتصاد سلامت/ محسن مهرآراء/ دانشگاه تهران 
ـ سفره سلامت/ آنتونی جی کورتیس، شهناز محمدی (مترجم)/ اكنون 
ـ سلامت كودكان/ محمد جعفریان تهرانی/فكرت
ـ سلامت زنان/ رضا ماسوله شادمان، زهرا بستانی خالصی، عفت صوفی/ جامعه‌نگر
ـ اولويت‌هاي سلامت/ نرگس رستمی گوران (مترجم)، عبدالرحیم افخم زاده (مترجم)، نادر اسماعیل نسب (مترجم)/شاسوسا
ـ آموزش سلامت/ مریم خزایی پول، داود رجب‌زاده/عبادي‌فر
ـ گنج سلامت/ سیدابوالقاسم هاشمی ارسنجانی/ مهدي‌يار 
ـ سلامت جنين/ دونالد گیب، نرمین براهنی (مترجم)/ مركز نشر دانشگاهي 
ـ ارتقا سلامت/ تونی گراس، میترا لبافی (مترجم)/ راه‌تندرستي
ـ سلامت تن در سلامت روح/ لوئیز هی، میترا میرشکارسیاهکل (مترجم)/ علم 
ـ از آموزش سلامت تا سلامت/ شهرام رفیعی‌فر/ تنديس 
ـ راه‌هاي روش‌هاي پيشگيري از بيماري‌هاي قابل انتقال در مراكز دندان‌پزشكي/ وزارت بهداشت 

ـ روانشناسي سلامت/ ادوارد سارافینو، غلامرضا گرمارودی (مترجم)، ابوالحسن ندیم (مترجم)، سیدمهدی نورایی (مترجم)، الهه میرزایی (مترجم)، حسن افتخار اردبیلی (مترجم)، فروغ شفیعی (مترجم)، ابوالقاسم جزایری (مترجم)، پریوش قوامیان (مترجم)، سیدعلی احمدی ابهری (مترجم)، علی منتظری مقدم (مترجم)/ رشد 

ـ كتاب جامع سلامت خانواده/اسکات لیتین، دنیس کورتیس، جرج بارتلی، هاگ اسمیت، ویکتور تراستک، علیرضا عزیزآهاری (مترجم)، مهدی نصراصفهانی (مترجم)، آزاده بستانی (مترجم)، محمد رضائیان (مترجم)/ تيمورزاده و طبيب 
ـ سلامت عاطفي فرزند شما/ مرتضی خواجوی (مترجم)/ ارتقاي سلامت ايرانيان 
ـ سالمندي و سلامت/ سازمان جهاني بهداشت 
ـ آب آشاميدني و سلامت؛ مصطفی لیلی (مترجم)، مهسا جهانگیری راد (مترجم)/شهراب 
ـ مولفه‌هاي اجتماعي سلامت/ ریچارد ویلکینسون، مایکل مارموت/ علی منتظری (مترجم)/جهاد دانشگاه 
ـ بررسي وضعيت سلامت/ مهین بدخش، حسین شهدادی، مژگان رهنما، نصرت الله مسینائی نژاد، عصمت بندانی/جامعه‌نگر، دانشگاه علوم پزشكي زابل 
ـ سلامت باشي آقاجون/ انتشارات انديشه عالم
ـ پيام‌هاي سلامت/ سیدمحمد هاشمی، لیدوش مختاری نژاد، سیدسعید موسویون، حسین اکبرپورطلوتی/ شيوه