محمدرضا حاتمی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، به حضور حداکثری مردم در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اشاره کرد و با تبريك به ریيس جمهوری منتخب ملت، اظهار کرد: متاسفانه مشخص نیست در حوزه فرهنگ چه سازمان، نهاد یا شورایی تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت نشر کشور را به عهده دارد و به همین دلیل آسیب‌های زیادی در این بخش می‌بینیم.

وی درباره اهمیت این موضوع گفت: کتاب مانند هر کالای تولیدی دیگری نیازمند تثبیت بازار برای تهيه مواد اولیه است زیرا کتاب کالایی دیربازده به شمار می‌آید. همچنین کتاب بیش از هر کالای دیگری نیازمند تثبیت قیمت مواد اولیه آن است، زیرا اگر امروز کتابی چاپ شد حدود دو یا سه سال زمان لازم است تا به فروش برسد. 

حاتمی با بیان این‌که هر کالایی که تولید می‌شود باید قیمت داشته باشد، یادآور شد: اگر امروز کتابی تولید و روانه بازار نشر شود، بهای آن را چگونه باید با نرخ تورم تنظیم كرد، به همین دلیل معتقدم یکی از مواردی که در کوتاه مدت باید به آن پرداخته شود، تامین مواد اولیه نشر به ويژه كاغذ با قيمتي مناسب است.

مدیرمسوول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی در بخش دیگر سخنان خود با بیان این‌که کارخانه‌های کاغذسازی داخلی نمی‌توانند نیاز صنعت نشر را تامین کنند: این کارخانه‌ها فقط می‌توانند 25 درصد کاغذ مورد نیاز کشور را تامین کنند و 75 درصد دیگر کاغذهای وارداتی است.

حاتمی ادامه داد: اگر بحث تولید کاغذ توسط کارخانه‌های داخلی در قالب تاسیس کارخانه‌های جدید و به روز کردن کارخانه‌های قبلی و از کار افتاده جدی شود، از یک سو موجب کارآفرینی برای جوانان کشور می‌شود و از سوی دیگر موجب بهبود وضعیت کاغذ در داخل می‌شود.

وی اهمیت تشکل‌های نشر را یکی دیگر از مطالبات فعالان این حوزه دانست و یادآور شد: این موضوع در سال‌های اخیر وضعیت بهتری پیدا کرده اما هنوز محدود است و می‌تواند گستره وسیع‌تری را در برگیرد، به عنوان مثال برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران می‌تواند به صورت کلی به تشکل‌های فعال در حوزه نشر واگذار شود، اکنون اتحادیه‌ها و انجمن‌های مختلفی در این بخش فعالند که ظرفیت بسیار خوبی برای کارهای اجرایی دارند.

به گفته حاتمی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند مراحل مختلف این نمایشگاه را از بخش سیاستگذاری تا اجرا را به تشکل‌ها واگذار کند و خود به عنوان پشتيبان مادي و معنوي باشد.

مدیرمسوول انجمن فرهنگی ناشران دانشگاهی همچنین با اشاره به مبحث مالیات از آن به عنوان یکی دیگر از دغدغه‌های فعالان حوزه نشر نام برد و گفت: قانون کنونی در این حوزه دارای نواقص مختلفی است، زیرا از یک سو می‌گوید ناشر از پرداخت مالیات معاف است اما این معافیت را منوط به نگارش و تنظیم دفاتر مالیاتی کرده است. از سوی دیگر گاهی پیش می‌آید که این دفاتر مالیاتی تنظیم می‌شوند ولی ممیز مالیاتی آن را نمی‌پذیرند و عملا قانون زیر سوال می‌رود.

حاتمی یادآور شد: از دولت جدید و قانونگذاران می‌خواهیم مباحث موجود در این بخش را شفاف‌سازی کنند، یعنی لایحه‌ای به مجلس ببرند که ناشران و كتابفروشان برای معافیت مالیاتی نیازمند دفاتر ثبت نباشند.

وی با بیان این‌که فعالان حوزه کتاب و کتابفروشی قدرت رقابت با هیچ شغل دیگری را ندارند، گفت: در حوزه کتاب ظرفیت خوب و مناسبی برای سرمایه‌گذاری با قوانين فعلي وجود ندارد.

حاتمی خریداری یک باب مغازه تجاری را برای کتابفروشان تقریبا غیرممکن دانست و گفت: یک کتابفروش نمی‌تواند هزینه بالایی برای خرید مغازه در یک مجتمع تجاری بدهد پس لازم است طرح کاربری فرهنگی از سوي دولت به مجلس ارایه شود تا در كنار كاربری‌هاي تجاري، طرح كاربري فرهنگي موجب تاسیس کتابفروشی‌های جدید شود، زیرا اکنون تاسيس كتابفروشي كه نسبت به شغل‌هاي ديگر فضاي بيشتري نياز و فروش كمتری دارد با كاربري تجاري توجيه اقتصادي ندارد.

به گفته وی، تنظیم بازار و مشکلات موجود در این بخش نیازمند کارهای فرهنگی زیربنایی در کشور است، به عنوان مثال می‌توان در ساخت مجتمع تجاری مکانی برای فروش کتاب اختصاص داد، اين فضا از برخی معافیت‌های نوسازي و مالیاتی برخوردار شود يا دولت و شهرداري‌ها در ساختمان‌هاي مسكوني و شهرک‌ها فضايي را به عنوان كتابخانه و سالن مطالعه اختصاص دهد و با درنظر گرفتن مشوق‌هايي از این دست می‌تواند مجمتمع‌ها را به ساخت كتابخانه تشويق کند.

حاتمی ایجاد انگیزه و تشویق را عامل اصلی هدایت مردم به سوی این فعالیت‌ها دانست و یادآور شد: دولت می‌تواند پیش‌بینی کند هر شهرک جدید یا مجتمعی که ساخته می‌شود باید از سالن مطالعه یا کتابخانه برخوردار باشد و این برخورداری می‌تواند موجب تسهیل برخی موارد مالی شود.

حاتمي در پايان ابراز اميدواري كرد که با روی کار آمدن دولت جديد تفكر جديدي هم در حوزه فعاليت‌هاي فرهنگي حاكم شود تا به نويسندگان و ناشران اعتماد بيشتري کنیم و همچنین بحث مميزي كتاب به اولويت اول يا دوم فرهنگي تبديل نشود تا نويسنده و ناشر دغدغه كمتري در این زمینه داشته باشد و زمينه خلاقيت در بستر آزادي‌هاي انديشه و فكر فراهم شود.