درخلال نيمه دوم قرن بيستم، اين تصور در بين بسياري از انسانها به وجود آمد كه پيشرفت سريع و گسترده تكنولوژي رسانهاي و ارتباطات جديد، كتابخانه (البته شكل سنتي آن) را از بين ميبرد و از اهميت و ارزش آن خواهد كاست، فارغ از آن كه اين فضايي كه همواره درگاه حقيقي ورود به جهان دانش بوده است اهميت خود را از دست نداده و قدرت خود را از طريق سازگاري با تحولات اجتماعي، فرهنگي و تكنولوژي تثبيت كرده است./
در آغاز؛ مخزن عمومي كتابها و اسناد
ايده احداث مخزن عمومي كتابها و اسناد در مراكش به سال 1912 بازميگردد اما تحقق اين امر در سال 1920 صورت گرفت.
در سال 1926 مخزن عمومي مراكش به نهادي عمومي تبديل و وظيفه آن جمعآوري اسناد مرتبط با اين كشور و در اختيار گذاشتن آن براي كساني كه به اطلاع از آنها علاقمندند و همچنين جمعآوري و حفظ اسناد اداري، معين شد.
همچنين در آغاز استقلال مراكش مجموعههايي از نسخههاي خطي از مخازن مساجد و برخي مخازن خصوصي به "مخزن عمومي" انتقال يافتند.
ساختمان جديد و فضاهاي گوناگون
بعد از گذشت سالها از تأسيس اين مخزن عمومي، اسم آن تغيير كرد و مكاني جديد براي آن درنظر گرفته شد. "محمد ششم، پادشاه مراكش" در سال 2008 "كتابخانه ملي كشور پادشاهي مغرب" را در فضايي به مساحت 20 هزار و 832 متر مربع در مركز شهر "رباط" (پايتخت مراكش) و در نزديكي دانشكدهها و مراكز دانشگاهي آن رونمايي كرد.
"كتابخانه ملي كشور پادشاهي مغرب" كه امتداد "مخزن عمومي كتابها و اسناد" به حساب ميآيد، از بخشهايي تشكيل شده كه خدمات مختلفي را به پژوهشگران ارائه ميدهد.
اين ساختمان جديد يك سالن پذيرش عمومي دارد كه اطلاعات گوناگون و مورد نياز مراجعه كنندگان را درباره بخشهاي ديگر اين مركز كه شامل ثبت نام و عضويت، سالن كنفرانسها و فعاليتهاي فرهنگي با گنجايش بيش از 300 صندلي، سالن نمايشگاههاي هنري و سالن دوستان كتابخانه ملي است، در اختيار آنان قرار ميدهد.
اين كتابخانه همچنين شامل بخشهايي براي فصلنامهها، ماهنامهها و هفتهنامهها، پوسترها و نقشهها و كارت پستالهاي قديمي، ابزارهاي ديداري ـ شنيداري، ديجيتالي، ميكروفيلم، مطبوعات، نسخههاي خطي وكتابها و اسناد كمياب و همچنين فضايي ويژه پژوهشگران و مخزنهايي براي محافظت از ميراث مستند و فرهنگي است.
درهاي دانش به روي معلولان هم باز است
علاوه بر بخشهاي مذكور، كتابخانه ملي مراكش فضاي ويژهاي را براي معلولان و مراجعهكنندگاني كه داراي نقص عضوند در نظر گرفته است. اين بخش مجهز به امكانات و تكنولوژيهاي پيشرفتهاي است كه شرايط را براي ورود اين قشر از جامعه مراكش به دنياي دانش و بهرهمندي از كتابخانه فراهم ميكند.
در همين زمينه، فاطمه، دانشجوي نابيناي مغربي، ضمن ابراز خشنودي خود از ايجاد چنين فضاي مناسبي براي معلولان، اين امكانات را عامل مهمي براي تشويق همگان به مطالعه و پژوهش و آفريدن افقهاي علمي جديد در پيش ديدگانشان دانست.
وي كه با خبرنگار خبرگزاري مراكش گفتوگو ميكرد، ضمن اشاره به اين كه مراجعان معلول از پرداخت هزينه عضويت معاف اند و ميتوانند رايگان از امكانات اين كتابخانه استفاده كنند، ابراز داشت فضاي ويژهاي كه براي نابينايان و كمبينايان در نظر گرفته شده و استفاده از تكنولوژيهاي خاص براي به دست آوردن كتابها و اسناد مد نظر، افقهاي تازهاي را پيش روي اين قشر از جامعه قرار ميدهد كه به صورت سريعتر و آسانتري به اطلاعات دسترسي پيدا كنند.
كتابخانه و محيط ملي و بينالمللي
"كتابخانه ملي كشور پادشاهي مغرب" از زمان تأسيس آن تا كنون ميزبان چندين نشست و ديدار علمي و فعاليت فرهنگي و هنري در عرصه ملي و بينالمللي بوده است. اين ديدارها در قالب سمينارها، محافل ادبي، جلسات گفت وگو، ميزگردها، نمايشگاهها، جلسات رونمايي از كتاب و تقدير از نوآوران بوده است.
اين نشستها و برنامهها فرصتي را براي مردم مراكش به منظور ديدار با نويسندگان، شاعران، اديبان، هنرمندان و اصحاب فرهنگ و اطلاع از آخرين دستاوردها و آثار ادبيشان فراهم كرده است.
"كتابخانه ملي مغرب" همچنين به ايجاد كانالهای ارتباطي با نهادهاي فرهنگي گوناگون با هدف سازماندهي فعاليتهاي مختلف به موازات "مطالعه" اقدام كرده است تا بتواند نقش خود را در عمومي كردن دانش و گشايش درهاي آن براي مردم مراكش به درستي ايفا كند.
نظر شما