به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) میزگرد تخصصی نقش ایران در تاریخ علم با عنوان «تاریخ علم، ایران و جهان اسلام» عصر دوشنبه چهارم آبان‌ماه، با سخنرانی پروفسور جُرج صلیبا، استاد علوم اسلامی و عربی دانشگاه کلمبیا و با حضور دکتر حسین معصومی همدانی،‌ عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، فرید قاسملو، عضو هیان علمی بنیاد دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، ایرج نیک‌سرشت، عضو پیوسته پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران و عضو پیوسته انجمن فلسفه علم فرانسه، افشین داور‌پناه،‌ معاون فرهنگی مؤسسه خانه کتاب و جمعی از کارشناسان و پژوهشگران حوزه تاریخ علم برگزار شد.
 
پروفسور جُرج صلیبا در این نشست با ابراز تأسف از مسلط نبودن به زبان فارسی گفت:  فارسی را از بین دست‌نوشته‌های نجومی فرا گرفته‌ام، چراکه 70 درصد از آثار این حوزه به عربی و فارسی نوشته شده است.  من در این نشست در سه محور سخنرانی خواهم کرد؛ نخست به رابطه علم هیئت عربی ـ اسلامی، کلاسیک و یونانی می‌پردازم. واژه‌ای که بر هیئت دلالت کند، در زبان یونانی وجود ندارد و این اصطلاح ساخته تمدن اسلامی است و با این هدف ساخته‌ شده که هیئت را از نجوم جدا کنند.
 
وی افزود: وقتی به متون عربی ـ اسلامی در حوزه علم هیئت مراجعه می‌کنیم، بیشتر شاهد رد سنت یونان هستیم تا تأیید آن و می‌توان گفت گسستی کامل بین علم نجوم کامل و هیئت اسلامی وجود دارد. پس مهم‌ترین پرسش در این زمینه، چگونگی شکل‌گیری علم هیئت در عالم اسلام است. در پاسخ به این پرسش توجهم به این مسأله جلب شد که چرا در قرن نهم میلادی یا دوم هجری، نیاز اساسی در زمینه علم هیئت دیده شد.
 
صلیبا در ادامه در بیان محور دوم گفته‌هایش اظهار کرد: بعد از رد مقادیر پایه، علمای مسلمان و البته غیرمسلمان چه کاری برای انجام دادن داشتند؟ سؤال از مبانی نظری و ساخت مبانی نظری کیهان مطرح شد. یک تعارض بین عالم اسلامی و سنت یونانی وجود دارد و به‌عبارت‌ دیگر در سنت یونانی بر این نکته تأکید شده که لزومی ندارد بین هر نوع مشاهده‌ای با هر مبنای نظری سازگاری باشد. 
 
این اندیشمند لبنانی‌‌الاصل دانشگاه کلمبیا در تشریح محور سوم سخنرانی خود گفت: درباره تأثیر علم جدید بر اروپای دوران قرون وسطی و رنسانس باید بگویم که در دوره قرون میانه بیشتر فعالیت علمی شامل ترجمه آثار علمی از عربی به لاتین بود.

گزارش تکمیلی متعاقبا منتشر می‌شود.