60 سال است کیفیت آموزشی تغییری نکرده
در ابتدای این میزگرد، سیدمرتضی خلخالی، به‌عنوان پیشکسوت حوزه برنامه‌ریزی درسی عنوان کرد: نزدیک به 60 سال است که در چنین نشست‌هایی حضور دارم و این موضوعات و مباحث نیز بارها و بارها تکرار شده، اما کیفیت آموزشی کشور تغییری پیدا نمی‌کند. تنها تفاوت این است که دانش‌آموزان 20 سال پیش به دنبال درک محتوای کتاب بودند اما حالا کتابفروشی‌ها از کتاب‌های آمادگی آزمون کنکور پر است. وضعیت حاضر نشان از روند نزولی توجه به کیفیت کتاب‌ها است.
شهداد شعبانی، مدیر سنجش اول، نیز درباره عنوان میزگرد گفت: واژگان بار معنایی دارند و با مقاصد مثبت یا منفی، از واژگان متفاوتی استفاده می‌شود. اگر منظور از عنوان نشست، کسب‌وکار باشد، یک بحث است و اگر منظور از کاسبی، سودجویی است، یک بحث دیگر است. بنابراین روشن شدن این موضوع به پیشبرد مباحث میزگرد کمک می‌کند.
با عنوان نشست مشکل داشتم
مهرداد فتحی، معاون پژوهشی مدرسان شریف در ادامه در اینباره بیان کرد: در حقیقت با عنوان نشست مشکل داشتم. به‌نظر می‌رسد می‌توانستیم عنوان بهتر و قشنگ‌تری برای این نشست انتخاب کنیم. البته عنوان «کتاب‌های کمک‌آموزشی، کمک یا کاسبی؟» این ظرفیت را داشت تا به‌عنوان یکی از محور‌های بحث ارایه شود. به اعتقاد من عنوان انتخاب شده، زیبنده این نشست نیست.
وی افزود: فعالان حوزه نشر می‌دانند اگر زمان و سرمایه مالی که در این بخش صرف می‌شود، در حرفه‌ای دیگر سرمایه‌گذاری می‌شد، منفعت بسیار بیشتری برای آن‌ها به بار می‌آورد. به‌طور قطع، فعالان این حوزه دغدغه آموزش هم دارند. شاید انتخاب این عنوان چیزی جز دیدن نیمه خالی لیوان نباشد.
نیاز مخاطب، ما را در ادامه راه مصمم می‌کند
فتحی با اشاره به عملکرد موسسه آموزش عالی مدرسان شریف اظهار کرد: مدرسان شریف، یک موسسه خصوصی است و همه سعی متولیان این موسسه این است که یک عملکرد اصولی داشته باشند. مدرسان شریف از جمله ناشرانی است که بدون هیچ درنگی مشکلات احتمالی منابع را حتی با تعویض فیلم و زینک برطرف می‌کند. ناشران محترم مطلعند که تعویض فیلم و زینک هزینه‌های بسیار سنگینی برای ناشر به همراه دارد.
معاون پژوهشی مدرسان شریف با طرح این پرسش که چرا منابع کمک‌آموزشی پرفروش‌اند؟ ادامه داد: برای پاسخ به این پرسش باید یک بحث کلی را مطرح کرد. مدرسان شریف تلاش دارد کتاب باکیفیت به بازار ارایه دهد. آنچه ما را در ادامه راه مصمم می‌کند، نیاز مخاطب به این منابع است.
این فعال حوزه نشر تصریح کرد: شاید مدرسان شریف از بابت فروش برخی منابع خود سود چندانی را کسب نکند، اما به دلیل وجود نیاز در جامعه مخاطب، به ارایه این دسته از آثار نیز اقدام می‌کند.
نباید در مقابل عنوان نشست موضع گرفت
در ادامه نشست، مسعود پایدار، مدیر نشر کتاب دانشگاهی، درباره عنوان میزگرد گفت: هرچند ممکن است عنوان «کتاب‌های کمک آموزشی، کمک یا کاسبی؟» با یک سری پیشداوری‌ها انتخاب شده باشد، اما نباید در مقابل آن موضع گرفت.
وی ادامه داد: به‌نظر می‌رسد ترکیب «کمک یا کاسبی» مناسب نیست، بلکه با توجه به ضرورت‌های نظام آموزشی فعلی، منابع کمک آموزشی می‌تواند کمک باشد و در عین‌حال می‌تواند مقدمات کاسبی و سودجویی را فراهم کند؛ بنابراین مایلم این عنوان را با عنوان «کتاب‌های کمک آموزشی فرصت یا تهدید؟ اصلاح کنم. به اعتقاد من تمرکز بر انتشار چندین هزار عنوان کتاب در طی چند سال، مبنای درستی برای ورود به بحث نیست.
مقایسه ضرورت تولید منابع کمک آموزشی با برپایی نمایشگاه کتاب
مدیر نشر کتاب دانشگاهی افزود: با توجه به نظام آموزشی موجود که قابل اصلاح است و باید هم اصلاح شود، وجود سازمان‌ها و موسسات تولیدکننده منابع کمک آموزشی ناشی از ضرورت اصلاح نظام آموزشی است.
پایدار در ادامه با مقایسه ضرورت وجود منابع کمک آموزشی با ضرورت برپایی نمایشگاه کتاب، اظهار کرد: بررسی ضرورت وجود منابع کمک آموزشی، مانند پاسخ به این پرسش است که آیا با برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران که مانند یک فروشگاه است، موافق هستید یا نه؟ هرچند که شکل برپایی نشان از وجود نقص بنیادین است اما، نمایشگاه کتاب با توجه به ضرورت‌های فضای نشر کشورمان ایرانیزه شده است. بنابراین انتشار منابع کمک آموزشی با هدف ارایه آثاری برای حل مسایل و پاسخ آزمون کاردانی و کارشناسی می‌تواند مقدمه‌ای برای ارتقاء نظام آموزشی باشد.
بخش‌های دیگری از میزگرد تخصصی «کتاب‌های کمک آموزشی، کمک یا کاسبی؟» در گزارش‌های بعدی منتشر خواهد شد.
نظر شما