به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين كتاب چند مطالعه كه به‌صورت مستقل اما مرتبط با يكديگر درباره رديف موسيقي دستگاهي ايران و مسايل مربوط به آن تهيه شده‌اند، در كنار هم گنجانده شده است.

اين كتاب شامل ۱۰ فصل در قالب سه بخش اصلي «رديف‌ها و رديف»، «سه دستگاه» و «رديف در فرهنگ ايراني» است. از عناوين اين ۱۰ فصل مي‌توان منابع، پژوهش‌ها، اسامي»، «ساختار دستگاه در رديف»، «چهارگاه، از رديف تا بداهه‌نوازي»، «دستگاه ماهور در چهار رديف جديد»، «روابط دروني ميان اجزاء دستگاه شور» و «مقايسه چهارگاه، ماهور و شور، نكته‌ها و نتايج» را نام برد.

«رديف، نگرش ها، داوري‌ها و جايگاه آن در تهران-1348»، «رديف در قطعات آهنگسازي شده و اشكال غير كلاسيك موسيقي ايران»، «زمينه‌هاي فرهنگي» و «موسيقي ايراني، نمادها و ارزش‌ها» ديگر عناوين اين فصل‌ها هستند.

فصل اول در مورد تاريخچه رديف، منابع موجود براي مطالعه آن، نسخه‌هاي مختلف موجود از آن و برخي اصطلاحات استفاده شده براي قسمت‌هاي مختلف آن است و فصل دوم به صورت عميق‌تر به ماهيت مهم‌ترين قسمت‌هاي رديف يعني دستگاه‌ها و گوشه‌ها پرداخته است و رابطه دروني ميان آن‌ها، نقش‌هاي مختلفي كه مي‌توانند بگيرند و همچنين درجه اهميتشان در اين فصل بررسي شده‌اند.

فصل سوم مطالعه‌اي درباره دستگاه چهارگاه است. در اين فصل بر مقدمه(دستگاه چهارگاه) و درآمدهاي آن و نيز وارياسيون‌هاي مختلف آن درآمدها تمركز شده است. همچنين چگونگي حضور واحدهاي كوچكي از موسيقي (رديف) در اجراهاي بداهه مورد مطالعه قرار گرفته است.

فصل چهارم به دستگاه ماهور اختصاص دارد. در اين فصل رابطه ميان چهار نسخه جديد از دستگاه ماهور بررسي شده و روشي براي توصيف و تفسير حركات ريتميك در بخش‌هاي غير متريك ارايه شده است.

فصل پنجم درباره دستگاه شور است. رابطه ميان بخش‌هاي تشكيل دهنده اين دستگاه در هجده منبع از رديف دستگاه شور در اين فصل مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنين چگونگي توزيع موتيف‌هاي موسيقايي در بخش درآمدهاي شور و نيز مجموعه‌اي از چند اجراي بداهه از اين دستگاه، بررسي شده است.

در فصل ششم سه دستگاه چهارگاه، ماهور و شور در كنار يكديگر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند و رابطه ميان آن‌ها و اجراهاي موجود، بررسي و برخي قواعد مشخص شده است. همچنين به مواردي كه در آن‌ها رديف و اجرا از هم فاصله مي‌گيرند نيز تا حدي توجه شده است.

در فصل چهارم، پنجم و ششم در سه نمونه بررسي انجام گرفته بر روي رديف، پيچيدگي موجود در در رديف و نوعي از موسيقي كه خاستگاه آن رديف است، نشان داده شده است.

در بخش سوم، رديف در فرهنگ ايراني كه شامل فصل‌هاي هفتم، هشتم، نهم و دهم است، مجموعه‌اي از بررسي‌ها و رويكردها مطرح شده است كه با مباحث مطرح شده در بررسي دستگاه‌ها نيز به‌صورت مقايسه‌اي و تطبيقي در ارتباط قرار دارد.

در فصل هفتم گرايش‌ها و نظرات تهراني‌ها نسبت به موسيقي كلاسيك ايراني توصيف شده است. در فصل هشتم به رابطه ميان اجراهاي بداهه از موسيقي ايراني، قطعات از پيش ساخته شده از رپرتوار موسيقي كلاسيك ايران، موسيقي عوام‌پسند و موسيقي محلي و نواحي مختلف ايران پرداخته شده است.

در فصل نهم پاره‌اي از زمينه‌هاي فرهنگي موجود در طول قرن بيستم، كه رديف بر بستر آن‌ها به حيات خود ادامه داده است، بررسي شده‌اند. در اين فصل تاثير تغيير و تحولات فرهنگي و فرآيندهاي غربي شدن و شهرنشيني بر تاريخ معاصر رديف مورد مطالعه قرار گرفته است. 

در اين فصل همچنين فرآيندهاي مدرن شدن و غربي شدن همراه مقايسه‌اي ميان تهران و مدرس بررسي شده است. نقش رديف در زندگي نورعلي برومند، موسيقي‌دان ايراني، چگومنگي تداوم موسيقي ايراني در خارج از ايران و در ميان جمعيت يهوديان مهاجر و امريكائيان ايراني تبار از ديگر موضوعات طرح شده در فصل نهم هستند.

در فصل دهم نيز رابطه ميان جامعه و فرهنگ ايران با مشخصه‌هاي موجود در موسيقي ايراني تبيين شده است. اين كه رديف محوري‌ترين ارزش‌هاي فرهنگي جامعه ايران را در خود به صورت نمادين دارد و نشان‌دهنده آن ارزشهاي فرهنگي است، موضوع مورد بحث اين فصل است.

به‌طور كلي اين كتاب منبع مطالعه جامع درباره رديف محسوب نمي‌شود و بيشترين توجه و تاكيد در اين كتاب بر روي موسيقي سازي است. رابطه ميان شعر و موسيقي ايراني بررسي نشده و به ريشه‌هاي ريتم در موسيقي ايراني كه با شعر پيوند دارد نيز اشاره‌اي نشده است. همچنين مجموعه تحقيقات گردآمده در اين كتاب به نقش تصوف در فرهنگ موسيقي كلاسيك ايران نيز اشاره چنداني ندارند.

نويسنده كتاب برونو تنل، يكي از پيشكسوتان علم اتنوموزيكولژي از دهه ۱۹۶۰ ميلادي تحقيقات خود را در ارتباط با موسيقي دستگاهي ايران آغاز كرده است. وي در سال‌هاي ۱۹۶۷تا ۱۹۷۰ميلادي نزد نورعلي برومند در دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران به بررسي در زمينه موسيقي دستگاهي پرداخته و پس از آن مقالات و كتاب‌هاي بسياري در اين ارتباط تاليف و منتشر كرده است.

اين كتاب علاوه بر ۱۰ فصل ذكر شده شامل بخش‌هاي «مقدمه نويسنده»، «سپاسگزاري»، «مقدمه نويسنده بر ترجمه فارسي»، «مقدمه مترجم»، «نمايه» و «منابع» است.

كتاب «رديف موسيقي دستگاهي ايران» نوشته برونو نتل با ترجمه علي شادكام در بهار ۸۸ توسط انتشارات سوره مهر و مركز موسيقي حوزه هنري در  ۳۲۸ صفحه در قطع وزيري در شمارگان ۲۵۰۰ نسخه چاپ و به‌تازگي با قيمت ۴۹۰۰ تومان منتشر شده است.