سه‌شنبه ۷ دی ۱۴۰۰ - ۰۸:۳۷
از اقتصاد تا آزادی

فریدمن در این اثربه پیوند ناگسستنی میان اقتصاد و سیاست تاکید می‌ورزد و می‌گوید محدود کردن آزادی اقتصادی مردم با محدود کردن آزادی سیاسی آن‌ها نسبت دارد و در یک اقتصاد محدود، آزادی سیاسی به دست نخواهد آمد.

به گزارش خبرگزای کتاب ایران(ایبنا) اقتصاد آزاد از جمله مفاهیمی است که می‌توان ردپای آن را در حوزه‌های مختلف علوم انسانی همچون اقتصاد، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی دنبال کرد. مانند سایر نظریه‌ها در این عرصه، اقتصاد آزاد نیز هموراه مخالفان و موافقان خود را داشته است. اما پیش از قبول یا رد هر نظریه‌ای آگاهی از مبانی و نحوه مواجهه بنیان‌های معرفت‌شناسانه آن با زیست انسانی یک نیاز جدی است. «آزادی انتخاب» نوشته میلتن فریدمن (برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1976) که با همراهی همسر و دستیارش رز فریدمن تالیف شده است، را می‌توان از جمله کتاب‌های مفید  برای آشنایی با مباحث اقتصاد آزاد دانست. این کتاب که مهم‌ترین کتاب نظری فریدمن محسوب می‌شود با زبانی ساده به تبیین مبانی نظری اقتصاد آزاد و در عین حال دفاع از آن دست می‌زند و سعی در بیان این نکته دارد که چرا این شکل از اقتصاد به سایر اشکال آن ارجحیت دارد. فریدمن در این اثر همچنین به پیوند ناگسستنی میان اقتصاد و سیاست برقرار است تاکید می‌ورزد و می‌گوید محدود کردن آزادی اقتصادی مردم با محدود کردن آزادی سیاسی آن‌ها نسبت دارد و آزادی سیاسی در اقتصاد محدود به دست نخواهد آمد.

یکی از نکات قابل توجه در مورد این کتاب این است که متن اصلی آن نخستین بار در سال 1980  منتشر شد؛ یعنی در دوره‌ای که نظام شوروی هنوز بر سر قدرت بود. به این ترتیب فریدمن‌ها در این کتاب، ضمن برشمردن مواهب اقتصاد آزاد، سعی دارند نشان دهند که سیستم اقتصادی مبتنی بر نفع شخصی در عمل بیش از سیستم جمع‌گرای اقتصاد کمونیستی به سود منافع همگانی و از جمله منافع طبقات محروم جامعه است. علاوه بر این، مطالب کتاب پیش از انتشار به صورت نسخه کاغذی به صورت گفتارهایی تلویزیونی ارائه شده بود که بعدها به این شکل تالیف شد. نویسندگان در این کتاب از راه بررسی نتایج حاصل از تمرکز قدرت و دخالت دولت در امور اقتصادی و نیز جست و جوی گروه‌هایی که از رهگذر سخن‌های انسانی و زیبا به امتیازاتی می‌رسند، به تجزیه و تحلیل مطالب مورد نظر خود می‌پردازند و نشان می‌دهند که در همه موارد بازندگان واقعی همانان اکثریت عظیم مردم هستند یعنی همان‌هایی که سخنرانی‌های زیبا و رویایی در طرفداری از آن‎‌‌ها ابراز شده است. یکی از تاکیدات فریدمن‌ها در این کتاب این است که علم اقتصاد در واقع در صحنه‌ای می‌گذرد که بازیگران آن انسان‌ها هستند و عمل و عکس‌العمل‌های تک تک این انسان‌هاست که سرنوشت اقتصاد جامعه را تعیین می‌کند.

کتاب «آزادیِ انتخاب» از پیشگفتار، مقدمه، ده فصل و دو ضمیمه تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان «قدرت بازار» نویسندگان با تاکید بر نقش قیمت، وظیفه‌ای که این مقوله در تعادل بازارا ایجاد می‌کند را بررسی می‌کنند. فصل دوم کتاب «بیداد نظارت» نام دارد که به مصیبت‌های ناشی از نظارت‌های دولتی در تجارت خارجی و داخلی تمرکز کرده و گروه‌های ذی نفوذ در این محدودیت‌ها را مورد توجه قرار می‌دهد.

«کالبد شکافی بحران» عنوان فصل سوم کتاب است با نگاهی موشکافانه به بررسی بحران اقتصادی سال 1929 در آمریکا می‌پردازد و بیان می‌کند که چگونه گناهان دولت در  مورد این پدیده به غلط به گردن اقتصاد آزاد انداخته شده است.

در فصل چهارم با عنوان «از گهواره تا گور» نویسندگان به سراغ مقررات رفاه اجتماعی رفته و تاثیر آن در انگیزه‌های شخصی و در ادامه فساد و تباهی خود آن مقررات را بررسی می‌کنند. فصل پنجم با عنوان «خلقت برابر» یکی از چالشی‌ترین موضوعات اقتصاد آزاد را بررسی کرده است؛ برابری، و در فصل ششم با عنوان«مدارس ما چه کم دارند؟» نویسندگان با نگاهی انتقادی به بیان مشکلات آموزش و پرورش رایگان می‌پردازند که چگونه در نهایت مستمندان قربانی آن می‌شوند. در فصل هفتم با عنوان«حامیان مصرف کننده کیانند؟» نویسندگان بیان می‌کنند که بهترین راه حمایت از مصرف کنندگان ایجاد رقابت و بازار آزاد است نه قانون و مقرارات و اداره شورا چرا که به اعتقاد آ‌ن‌ها تنها کسانی که از به راه انداختن بازی حمایت از مصرف کننده سود می‌برند انبوه دیوان سالاران هستند. فریدمن‌ها در فصل هشتم به سراغ یکی دیگر از موضوعات چالشی در اقتصاد آزاد و غیر آزاد رفته‌اند، کارگران؛ آن‌ها در این فصل با عنوان «چه کسی از کارگران حمایت می‌کند؟» ابتدا ثابت می‌کنند که بهبودی که در وضع زندگی کارگزان پیدا شده ناشی از سندیکاهای کارگری نیست و سپس به ارزیابی جدی سندیکاهای کارگری موفق دست می‌زنند و سعی می‌کنند تصویری بی نقاب از آن‌ها به دست دهند و بر این موضوع تاکید می‌کنند که تلاش‌های این جنبش‌ها بیش از همه به نفع روسای آنان بوده است.

 فصل نهم با عنوان «علاج تورم» همان مبحثی است که جایزه نوبل را برای میلتن فریدمن به ارمغان آورده است؛ در این فصل خواننده به روشنی درمی‌یابد که تورم در واقع مالیاتی است پنهانی و بی مجوز که دولت از مردم می‌گیرد، فریدمن برای ترقیب به ذهن در اینجا تورم را به افراط در باده‌نوشی تشبیه می‌کند که ابتدای آن سرمستی و نشاط ظاهری و پایان آن خماری و سردردهای کشنده و بالاخره مصیبت‌های بی‌شمار است. در نهایت فصل دهم و پایانی کتاب با عنوان «طوفان فرو می‌نشیند» به تغییر روند فکری مردم و میل آن‌ها به سمت بازار آزاد توجه کرده و دلایل این اقبال را شرح می‌دهد.

«آزادی انتخاب» نوشته میلتن و رُز فریدمن با ترجمه حسین حکیم‌زاده جهرمی در 460 صفحه، شمارگان 600 نسخه و قیمت 100 هزار تومان به همت  انتشارات فرزان در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها