-
نقدی بر نمایش «گردبادک» اثر رحیم رشیدیتبار؛
مین، زمین و اسطوره؛ سفری حماسی در دل طنز تلخ «گردبادک»
رشیدیتبار در این اثر از «درخت آسوریک»، یکی از قدیمیترین متنهای نمایشی-گفتوگویی ایران؛ که جدال میان درخت خرما و بز دربارهی برتری خود است، نیز مدد میگیرد. این متن، یک نمونه کلاسیک از «مناظرهی اسطورهای» میان دو نیروی متقابل است.
-
تحلیلی بر «تخیل» اثر ژانپل سارتر به بهانه چاپ دوباره؛
مانیفست آزادی در آگاهی
«تخیل» بیش از آنکه روانشناسی تصویری باشد، یک مانیفست پدیدارشناسانه درباره ماهیت آزادی در آگاهی است. سارتر با تفکیک دقیق تخیل از ادراک و حافظه، تخیل را از قید نظریههای تصویر-بهمثابه-کپی بیرون میآورد و آن را به کنش خودآگاه و آزاد بدل میسازد.
-
زندگی و زمانه دکتر ابراهیم اسرافیلیان؛
استاد ریاضی که فقه و فلسفه میدانست
ابراهیم اسرافیلیان نماینده دوره دوم مجلس شورای اسلامی و رئیس سابق دانشگاههای علم و صنعت ایران و دانشگاه تربیت معلم تهران بود. او از دوستان و همفکران حسن آیت و از پایهگذاران انقلاب فرهنگی ایران به شمار میآید. او در سالهای 97 و 98 میلادی به عنوان مرد علمی جهان در رشته ریاضی برگزیده شد. در این گزارش زندگی و زمانه او را مرور کردهایم.
-
نگاهی به «یادداشتهای روزانه جلال آلاحمد»؛
اولترا روشنفکر آخوندزاده
توصیفهای تند و کوبنده جلال خواندنی است و خواننده را میکشد، به خصوص که سخت بیپرده و صریح و گاه بیرحمانه است. در آنها میتوان نه فقط چهره بدون بزک و دوزک یک روشنفکر ایرانی را دید، بلکه خویشتن خویش را به نظاره نشست
-
یادداشت؛
همراهی اسطوره و ادبیات در «همانجا بالای کوه»
اصفهان- طیبه صابری، نویسنده اصفهانی در اثر نوجوانانهاش داستانی تازه و بومی خلق کرده که رنگوبویی جادویی همراه با کهنالگوها را با خود دارد.
-
نگاهی به روزنوشتهای فخرالدین شادمان به ویراستاری عباس میلانی؛
وقتی کلاه پهلوی جای عمامه را گرفت
روزنوشتهای شادمان حاوی نکات جالبی از نحوه سلوک سیاسی و اجتماعی او در دوره جوانی است. نشستن پای نطق تدین و مصدق، پرسه زدن در حوالی موسسات وزارت عدلیه و مالیه، متنخوانی در انجمن نظارت، حضور در سخنرانیهای انجمن ایران جوان، حضور در دارالفنون و شرکت در کنفرانس سعید نفیسی درباره کنت دوگوبینو، حضور در خانه فروغی برای مجلس ختم شوهرخواهرش و نیز حضور در مجلس رسمی تشییع ناصرالملک نایب السلطنه احمدشاه قاجار از بخشهای جالب روزنوشتها است
-
به مناسبت ۱۴ مرداد سالروز مشروطه ایرانی؛
ستونِ سست مشروطیت
مساله نفت در دل مشروطه بسیار کمتر از آنچه باید، مورد عنایت تاریخنگاران حرفهای قرار گرفته است اما به گمانم، هنوز زمان برای بازخوانی مشروطه از این دریچه دیر نشده چرا که این «ماده سیاه بدبو» یک تنه به پایه سست شدن مشروطیت بدل گشت.
-
لذت پنهانی خواندن شبانه؛
شب، پناهگاهی است برای زیستن و چه پناهی بهتر از کتاب؟
اگر روز، میدان جنگی است برای بقا، شب، پناهگاهی است برای زیستن. و چه پناهی بهتر از کتاب؟ شاید به همین دلیل است که هنوز، با وجود تمام خستگیها، گوشیهای هوشمند، سریالها، خبرها و هزار حواسپرتی دیگر، باز هم شبها، ما به سراغ کتابها میرویم.
-
یادداشتی از ابراهیم دمشناس؛
اقبال به رمان کوتاه، کاذب است و وجاهت ادبی ندارد
با شرایط سخت و مزمن اقتصادی که به پرکاری و بیکاری دامن میزند، عملاً ما به سمتی رفتهایم که اوقات فراغت بین شغلهای متعدد تقسیم شده است و با این فقر اوقات فراغت جامعه ادبی، دایره مخاطبان آن در مقیاس فراگیر نمیتواند در این شرایط درگیر رمانهای درازآهنگ بشود.
-
یادداشت میهمان؛
کتابخانههای عمومی؛ از نهاد دولتی تا پایگاهی مردمی
زینب زینالدینی پژوهشگر حوزه فرهنگ معتقد است؛ وابستگی کتابخانههای عمومی به منابع مالی دولتی، در شرایط اقتصادی فعلی، موجب محدودیت در تأمین منابع مالی پایدار و مانع پاسخگویی کتابخانهها به نیازهای فرهنگی و آموزشی جامعه میشود.
-
یادداشتی در واکنش به حرفهای اخیر اردوغان؛
جسم و روح نوروز ایرانشهری است!
رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه به تازگی در سخنانی نوروز را میراث گذشتگان ملت ترک نامید و گفت در نشست آتی دولتهای ترک زبان که در ماه میدر مجارستان برگزار میشود نیز به کشورهای عضو "سازمان دولتهای ترک" پیشنهاد بزرگداشت مشترک نوروز را خواهد داد. در واکنش به این صحبتها، جواد رنجبر درخشیلر یادداشتی در اختیار ایبنا گذاشته است که در ادامه میخوانید.
-
یادداشت میهمان؛
۱۴۰۴؛ سال اراده برای بقای صنعت چاپ
حمید فریور، کارشناس صنعت چاپ در یادداشتی نوشت؛ آیا پس از چند دهه که صنعت چاپ ایران مدیرکل دولتی از خانواده چاپ یافته است، رئیس بزرگترین اتحادیه چاپخانهداران ایران از جمع رستهها خواهد آمد؟
-
به بهانه شروع ماه مبارک رمضان؛
تجلی رمضان در شعر حافظ/ دعوت از خامی به پختگی
برای حافظ، رمضان و متعلقاتش سفری است از خامی به پختگی، از دوری به وصال و از غفلت به بیداری. این دیدگاه نه تنها او را شاعری بیهمتا در ادبیات پارسی کرده، بلکه پیامی جاودانه برای انسان مدرن نیز به ارمغان آورده است: اینکه حقیقت معنویت در دل و عشق نهفته است، نه در ظاهر و صورت.
-
یادداشت؛
برشت و بحران تئاتر
به مناسبت دومین سالروز درگذشت فرامرز بهزاد، برخی مضامین ظریف و غالباً فهم ناشده نقد تئاتر برشت را به طور مختصر مرور میکنیم.
-
نگاهی به «اسکار و لوسیندا»ی پیتر کری؛
عاشقانهای برای تمام اعصار
پیتر کری در «اُسکار و لوسیندا»، عشق را بر سر شرطبندی یک کلیسای شیشهای قمار میکند.
-
یادداشت؛
از تجربه تا راهبرد؛ درسهایی از مدیریت فرهنگی در «پرگار»
انتظامی در مقدمه کتاب تأکید دارد که این کتاب خاطرهنویسی (اتوبیوگرافی) و یا گزارش کار نیست بلکه نوعی درسگفتار است و کتاب کمکی برای مدیران تازهکار فرهنگی حساب میشود. این کتاب در عین بیان کوتاه بخشی از تاریخچه مدیریتی وزارت فرهنگ، به عیبیابی فرایندها و فعالیتهای این وزارت نیز میپردازد و راهکارهایی برای حل این عیوب و بهبود عملکرد دارد.
-
یادداشت؛
«بابا»؛ تصویری شاعرانه از پدرانگی
کتاب «بابا» به قلم هلن دلفورژ با ترجمه زهرا قدیمی، مجموعهای از خاطرات و احساسات پدرانه است که با زبانی ساده و روان، عمیقترین احساسات پدران را به تصویر میکشد.
-
مرور اسرار مکتوم جنگ -۵
اشکالمان این بود نگفتیم برای پایان جنگ طرح داریم
سردار حسین علایی از فرمانده سپاهی دوران جنگ میگوید اشکال کار ایران در مقطع پایانی دفاع مقدس این بود که در مقابل تبلیغات و دیپلماسی عراق، اعلام نکرد برای پایاندادن به جنگ طرح و برای مذاکره برنامه دارد.
-
یادداشت؛
فیلم «پیشمرگ» و اقتباس از «یادداشتهای سعید»
«پیشمرگ» اقتباسی است از کتاب «یادداشتهای سعید» که شامل دست نوشتههای شهید سعید قهاری سعید است و به اهتمام محمد رسول رستمی گردآوری شده است.
-
تاریخنگاری انقلاب اسلامی؛ ضرورتها و بایستگیها-۳
دورنما و آینده تاریخنگاری ما رو به رشد است
پژوهشگر تاریخ معاصر در یادداشتی برای ایبنا نوشت: دورنما و آینده تاریخنگاری ما رو به رشد است و با توجه به رصدی که در زندگینامهها، خاطرات، انتشار اسناد و تحلیلها داشتیم، بسیار روند قابل قبولی را طی میکند.
-
یادداشت؛
«بچهمردم»؛ نمونهای هوشمندانه از اقتباسی آزاد
«بچهمردم» اما با همه ایراداتش اقتباسی هوشمندانه است. با اینکه مخاطب اهل داستان و فیلم احتمالاً نام داستان «بچهمردم» جلال آل احمد را شنیده و داستان را خوانده است اما فیلم آنچنان قصه چهار نوجوان پرورشگاهی را که به دنبال هویت خود هستند خوب روایت میکند و به نیمه میرساند که حدس اینکه نویسنده بخواهد این داستان را به داستان جلال آل احمد پیوند بزند برای مخاطب کار سختی است.
-
به بهانه سالگرد شهادت مربی شهید محمد عبدی؛
ناگفتههایی از سیره فرهنگی یک مربی عاشق
کتاب «همیشه مربی» که حاوی خاطرات و ناگفتههایی از سیره فرهنگی و تربیتی آن مربی عاشق است، فرصتی است برای درک عمیقتر این فلسفه تربیتی. این کتاب فقط روایت زندگی شهید عبدی نیست؛ بلکه نقشهراهی است برای کسانی که میخواهند در مسیر مربیگری گام بردارند،
-
یادداشت میهمان؛
تحریمهای اقتصادی آمریکا و بحران در صنعت نشر ایران
نیروانا مهرآیین، متخصص حقوق بینالملل معتقد است؛ «برای مبارزه با مشکلات ناشی از تحریمها در صنعت نشر ایران، میتوان به راهکارهایی در سه سطح کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت توجه کرد.»
-
یادداشت؛
ارزشش را داشت!
«ارزشش را داشت هزار و خوردهای کیلومتر بروی تهران؟» به همه جواب دادم «بله. بهدردبخور بود و ارزشش را داشت.» اما برای همه نمیشود توضیح داد شنا در اقیانوس داستان چه خوفورجایی دارد.
-
یادداشت؛
نسبت ادبیات داستانی ایرانی با ادبیات نمایشی در جشنواره تئاتر فجر
تاثیر و تاثر هنرهای نمایشی و ادبیات داستانی، زنجیرهای است که آثار روی صحنه آن را حفظ و ادامه میدهد. این فرصت و تاثیر و تاثر، ظرفیتی است که از رمان و داستان ایرانی گرفته شده و در حال حاضر محدود به برخی آثار ترجمه ای عامه پسند غربی شده است.
-
یادداشت میهمان؛
کمیت لنگ رسانه ملی در ترویج کتابخوانی
قادر باستانی تبریزی، نویسنده و پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه معتقد است؛ « صدا و سیما و مراکز استانی آن در ترویج فرهنگ کتابخوانی چندان موفق نبودهاند و در تولید برنامههای مرتبط نیز از نگاه حرفهای و نوآورانه برخوردار نبودهاند.»
-
معرفی کتاب «جامعهشناسی حافظه جمعی»؛
متنی کلاسیک در زمینۀ حافظه جمعی
هالبواکس با ارائه تعریفی جامع، نشان میدهد که حافظه جمعی صرفاً مجموعهای از خاطرات فردی نیست، بلکه پدیدهای اجتماعی است که تحت تأثیر نیروهای اجتماعی و فرهنگی شکل میگیرد و بر آنها نیز تأثیر میگذارد.
-
یادداشت؛
لحظههای گریزان از معنا؛ از نفی به آفرینش
نرگس باقری، شاعر «افتادن از حواس» از قدرت آفرینش مادرانه و توانایی زن در تبدیل پوچی به معنا سخن میگوید.
-
یادداشت؛
تاثیر عمیق و گسترده ادبیات بر سینمای ایران
تاثیر ادبیات بر سینمای ایران بسیار عمیق و گسترده است و تعداد زیادی از فیلمهای موفق ایرانی از رمانهای ایرانی اقتباس شدهاند.
-
یادداشت؛
«خاک نشین»بررسی زندگی نویسنده مفاتیح الجنان
کتاب خاک نشین، یک داستان تاریخی است به دوره زندگی حاج شیخ عباس قمی و حکومت رضا شاه، این دوران، زمانی است که کتاب مفاتیح الجنان متولد شد و دست به دست و شهر به شهر چرخید و رمان با بررسی زندگی نویسنده مفاتیح الجنان، به بررسی تاثیرات فرهنگی و اجتماعی این دوران میپردازد.