مشتاق‌مهر در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره کتاب «بيان رمزي در غزليات شمس» توضیح داد: این کتاب عنوان پایان‌نامه مقطع دکتری من بود که زیر نظر دکتر تقی پورنامداریان انجام شد و به عنوان پایان‌نامه‌ برتر به انتخاب انجمن استادان زبان فارسی توسط انتشارات موسسه خانه کتاب در دست چاپ است.

وی با تاکید بر این نکته که «بیان رمزی در غزلیات شمس» با مبحث زبان و بیان در عرفان و ادبیات عرفانی بر مبنای آثار مولانا و ماهیت حقایق و تجارب عرفانی آغاز می‌شود ادامه داد: این کتاب کوششی است برای نزدیک شدن به فضای ذهنی مولانا و به دست دادن تعبیرهایی از رمزهای دیوان او، به گونه‌ای که با جهان‌بینی و نگرش ویژه عارفانه و عاشقانه‌اش همسویی دارد.

این استاد دانشگاه به سابقه بررسی بیان رمزی در آثار مولانا اشاره و تصریح کرد: این بررسی‌ها پیش‌تر به مفاهیمی چون می، ساقی و جام و در حقیقت توصیف زیبایی‌های معشوق محدود شده است. از آن‌جایی که نحوه تفکر، بینش و اندیشه مولانا عرفانی است، بررسی مجدد و رمزگشایی زبان او امری ضروری بود.

وی ادامه داد: مولانا با نگرش متفاوتش به دنیا حتی عادی‌ترین مفاهیم را در لایه‌ای از رمز و راز بیان کرده و تمامی عناصر هستی چون آب، آتش، خاک و باد را به دیده رمز نگریسته است.

مشتاق‌مهر با تاکید بر این نکته که این کتاب همچون فرهنگ‌نامه‌ها دارای مدخل‌های گوناگون است اظهار داشت: مدخل نخست این کتاب «آب» است اما به هیچ‌یک از معانی که درفرهنگ‌نامه‌های عمومی آمده است نمی‌پردازد. مولوی از به‌کارگیری کلمه «آب» قصد دست‌یابی به معانی و مفاهیمی چون خدا، عالم غیب، جان و حقیقت مطلق را داشته است. در برخی از غزل‌ها قراینی برای رسیدن به این معانی وجود دارد و در برخی از غزل‌ها چنین امکانی نیست و آن‌ها را بر اساس شواهد موجود در غزل‌ها استنباط کرده‌ایم.

وی افزود: این کتاب مشتمل بر 300 مدخل اصلی است و برای دستیابی به این مدخل‌ها علاوه بر غزلیات شمس تمامی آثار مولانا چون «فیه مافیه» و «مثنوی معنوی» را بررسی کرده‌ام.

مشتاق‌مهر در پایان یادآور شد: سوابق این معانی و مفاهیم در متون عرفانی پیش از مولانا که او آن‌ها را مطالعه کرده و متاثر از چنین متونی بوده نیز در این کتاب بررسی شده است.