به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایینا)، این نشست عصر روز گذشته(يكشنبه) با حضور حمیدرضا اخوان مفرد، مدیر گروه مطالعات فرهنگی جهان اسلام پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، منصور واعظی، دبیر کل نهاد کتابخانه‌های عمومی، منوچهر آشتیانی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه و ابراهیم فاضل، نویسنده اثر، در تالار شهید آوینی فرهنگسرای رسانه برگزار شد.

در ابتدای نشست، حمیدرضا اخوان‌مفرد، مدیر گروه مطالعات فرهنگی جهان اسلام پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار داشت: با توجه به اين كه بحث آینده‌نگری در بسیاری از محافل علمی و آکادمیک ایران مطرح است و امروزه بحث علم و قدرت از هم جدا نیست، پیشرفت علمی و مطرح‌شدن در جامعه جهانی نیازمند قدرت است.

وی افزود: با وجود این که بسیاری از مسایل مرتبط با آینده‌نگری و اهمیت آن در آموزه‌های دین اسلام عنوان شده‌اند، اما کمتر به آنها توجه شده است. قرآن كريم آینده را بسيار نزدیک می‌بیند و در جایی که سخن از آینده به میان می‌آید، از افعال ماضی استفاده می‌کند، نظير «اذا وقعت الواقعه» و آینده را کاملا محقق‌الوقوع بیان می‌دارد.

اخوان‌مفرد با بيان این که «تنها فکری محقق می‌شود که مساله ذهنی افراد باشد» عنوان کرد: در این کتاب به مساله ذهنی افراد نسبت به آینده و مطرح ‌شدن در جهان به عنوان یک ابرقدرت اشاره شده است.

در بخش دیگري از این برنامه، منصور واعظی  دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی، با بیان این که «آنچه در دنیا در حال وقوع است، چیزی جز تحقق اندیشه‌های بشر نیست» اظهار كرد: برخی از انسان‌ها دنیا را گذرگاهی برای لقای الهی و زندگی را زمینه‌ساز ظهور منجی می‌دانند و برخی ديگر دنیا را سرای زیستن و لذات دنیایی می‌پندارند و از طریق رسانه‌های دیداری و شنیداری به‌ظاهر سعی در آزادی انسان‌ها از قید بندگی دارند. با توجه به اين ديدگاه، در یک صف بندگان خدا و در صف دیگر بندگان شیطان قرار مي‌گيرند و کسی از این دو صف خارج نیست.

وی افزود: شعار جبهه بندگان خدا، شعار عدالت است، زیرا شعار توحید را از سردمداران سپاه شیطان نظیر اوباما، سران صهیونیسم و طالبان نیز می‌شنویم. تنها با عدالت می‌توانیم توحید، نبوت، معاد، امامت اسلامی و خداپرستی را از شعارهای سکولار تشخیص دهيم.

واعظی با اشاره به این که اصلی‌ترین ضرورت ابرقدرت‌ بودن «تولید دانش بر پایه و اساس بومی است» گفت: بسیاری از دانشمندان بر توسعه حوزه های نظریه‌پردازی و تولید علم تاکید داشتند و این موضوع اکنون در نظام آموزشی و پژوهشی حوزه و دانشگاه جای خود را باز کرده است و  پژوهشگران حوزه و دانشگاه در تلاش برای تولید دانش بومی بر اساس آیات و روایاتند.

دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی درباره این کتاب گفت: این کتاب نگاه تصویرپردازانه و آینده‌نگری نویسنده را بیان و ایران را در آینده یک ابرقدرت معرفی می‌کند و روشن می‌سازد ایران با استفاده از الگوی مردم‌شناسی می‌تواند به قدرت جهانی دست یابد.

سپس منوچهر آشتیانی، نویسنده حوزه جامعه‌شناسی و استاد دانشگاه، با اشاره به این که آینده‌نگری جامعه‌شناختی برخاسته از آرزو و رویا یا بر مبنای استقرائات و استنتاجات جامعه‌شناختی است، گفت: بررسي اين موضوع كه نويسنده اين اثر از كداميك از اين اصول در نگارش كتاب استفاده كرده، مهم است.

وي در انتقاد از اين نوشتار عنوان کرد: نویسنده این اثر، اصول اصلی جامع‌‌شناسی را تحت تاثیر یکی از شاخه‌های آن يعني مردم‌شناسی قرار داده است، در حالي که قوم‌شناسی(مردم‌شناسی) تنها بخشی از اهداف جامعه‌شناسی را محقق می‌کند.

نویسنده کتاب «جامعه‌شناسی شناخت» افزود: نویسنده در این اثر عقاید خود را همراه با ايجاد امید به مردم القا كرده، همچنان كه در متون دینی ما نیز این امید با وعده پیروزی حق بر باطل ارایه شده است. نویسنده این اثر معتقد است زمانی می‌توانیم سکان‌دار یکی از قدرت‌های جهانی شويم، اما در مقام یک جامعه‌شناس باید قدری تعادل در نظر گرفته شود زیرا لازمه رسیدن به پیروزی‌های بزرگ، برطرف‌ کردن مشکلات کوچک اجتماعی است.

در بخشی دیگر از این نشست ابراهیم فیاض، نویسنده این اثر، با بیان این که در كتاب خود نوشته است؛ «آینده از آن کسی است که بتواند آینده را پیش‌بینی یا حداقل آن را تخیل و ترسیم کند» عنوان کرد: این اثر تنها یک اثر مردم‌شناختی است که در آن پیروزی جامعه بر اساس پیروزی مردم آن جامعه مطرح شده و مطالب ارایه شده در آن بر اساس تخیل به رشته تحریر درآمده‌اند.

وی گفت: مردم شناسی زماني پیشرفت می‌کند که چارچوب‌های جامعه را حفظ کند. در این اثر بیشتر بر تخیل نسبت به آینده و نظام جهان‌بینی ایرانی تاکید و پیشرفت ایران با مردم‌شناسی ایران را ترسیم کرده‌ام تا بررسی کنم آیا با توجه به ایرانی بودن و سابقه قدرت گذشته‌مان، در آینده نیز می‌توانیم ابرقدرت باشیم.

فیاض با بيان اين كه «در آینده‌نگری تخیل مطرح است» يادآور شد: در این کتاب تلاش کردم این تخیل ایرانی باشد و تاریخ و جغرافیای ایران، مذهب ایرانی، نظام آموزش و پرورش ایرانی و نظام فناوری ایرانی را که به عنوان نظام نشانه‌شناختی مطرح‌اند، بررسی كنم.

وی با اشاره به این که تخیل مربوط به فرهنگ آرمانی است و برای تبدیل فرهنگ واقعی به فرهنگ آرمانی به عقلانیت نیاز است، اظهار داشت: در ایران هنوز با آن عقلانیت که برگرفته از فرهنگ و عقاید ایرانی باشد، فاصله داريم و با وجود جوامع باز،به نقش جهانی نیازمنديم. از آنجا كه آرمان‌هایی که تاکنون وجود داشته، آرمان‌هایي غربی بوده‌اند، به ناامیدی رسیده و با تفکر و مذهب ایرانی همسو نبوده‌اند.

فیاض همچنين در زمینه تکنولوژی‌های ارتباطی که در این اثر مطرح شده‌اند، اظهار داشت: در ایران نیازمند توازن رسانه‌ای هستيم، زیرا اکنون بیشترين گرایش‌ها به سوی رسانه‌های دیداری و شنیداری نظیر رادیو، تلویزیون و اینترنت است. با توجه به آسیب‌های اینترنت و این که اندیشه‌های بنیادی یک کشور از طریق کتاب منتقل می‌شوند، باید تمرکز بیشتری بر حوزه کتاب داشته باشیم، زیرا متفکران و اندیشمندان اندیشه‌ها و تفکرات خود را در کتاب می‌نویسند. اگر به کتاب توجهي بیشتر و زمان انتشار کتاب‌ کوتاه‌تر شود تا مورد نقد قرار گیرد و خط فکری نویسندگان هدایت شود، جامعه پیشرفت بیشتری خواهد داشت.