سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): سالانه در حوزه هنر، کتاب‌های مختلفی چاپ می‌شوند که آمار و تحلیل آن در این حوزه می‌تواند تصویر دقیق‌تری از آن‌چه در این حوزه جریان دارد ترسیم کند. اکنون که داده‌های نیمه اول سال ۱۴۰۲ را دردست داریم با استفاده از داده‌های منتشر شده از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران در بازه مشابه چهار سال قبل نتایج مهمی به دست می‌آوریم.
 

میانگین شمارگان

در نیمسال ابتدایی ۱۳۹۸، یک میلیون و ۷۳۰ هزار و ۴۵۱ نسخه کتاب به بازار ارائه شد که به طور میانگین هر کتاب با تیراژ ۹۱۶ نسخه تولید شده بود.
در شش ماه اول سال بعدی، یک میلیون ۲۶۲ هزار ۲۲۴ نسخه کتاب هنری تولید شد که میانگین هر عنوان یک هزار ۲۴ نسخه را نشان می دهد.

در شش ماه نخست سال ۱۴۰۰، یک هزار و ۷۱۶ عنوان کتاب با مجموع تیراژ و مجموع شمارگان یک میلیون ۳۶۵ هزار و ۹۴۳ چاپ شده است که میانگین شمارگان هر کتاب، ۷۹۶ نسخه بوده است.
در شش ماه ابتدایی سال بعد یعنی ۱۴۰۱، آمار عناوین منتشر شده یک هزار و ۹۵۰ عنوان کتاب بوده است که با مجموع یک میلیون و ۳۸۷ هزار ۸۱۴ نسخه، هر کتاب با میانگین تیراژ ۷۱۱ عددی به چاپ رسیده است.

و در نهایت حالا که شش ماه ابتدایی سال ۱۴۰۲ را پشت سر گذاشته‌ایم، یک هزار و ۸۵۳ کتاب وارد بازار نشر شده است که شمارگان کل آن یک میلیون و ۴۰۹ هزار و ۱۱۰ نسخه و میانگین تیراژ هر نسخه، ۷۶۰ عدد بوده است.
میانگین مجموع نیمه اول ۵ سال اخیر تقریباً یک میلیون و ۴۳۰ هزار نسخه است.

بر حسب همین آمار پس از افزایش حدوداً ده درصدی میانگین تیراژ از سال ۹۸ به ۹۹ شاهد کاهش ۲۲ درصدی آن در سال ۱۴۰۰ هستیم. پس از آن نیز این عدد نوسان قابل توجهی نداشته است.
 

میانگین تعداد صفحات

در سال ۹۸ هر کتاب ۱۷۵ صفحه را دارا بوده که با کاهش چشمگیر، در سال بعد به ۱۵۳ عدد رسیده است.
پس از آن با رویکرد مدیریتی تخصیص کاغذ دولتی در ۱۴۰۰ این آمار به ۱۸۰ صفحه رسید.
اما در سال بعد همچنان این کاهش ادامه پیدا کرد و ۴ صفحه از سال قبل کمتر شد.
در پایان امروز که از شش ماه ابتدایی ۱۴۰۲ گذر کرده‌ایم، هر کتاب هنری به صورت میانگین ۱۵۴ صفحه دارد که نیاز به بررسی بیشتر درباره این موضوع داریم.

در مواردی مشاهده شده ناشران برای کاهش قیمت تمام‌شده از روش‌هایی مانند حذف بخش‌هایی از کتاب یا کوچک کردن فونت استفاده کرده اند.
 

میانگین قیمت

هر صفحه کتاب تولید شده در سال ۱۳۹۸، یک هزار و ۹۵۲ ریال قیمت داشته است، پس از گذشت یک سال این نرخ به ۲۲۶۳ افزایش پیدا کرد.
در سال ۱۴۰۰ می‌توانستیم هر کتاب هنری را با میانگین قیمت هر صفحه سه هزار و ۳۰۷ ریال خریداری کنیم.
این افزایش قیمت همینجا متوقف نشد و در ادامه در سال ۱۴۰۱ هر صفحه کتاب چهار هزار و ۷۹۳ ریال قیمت داشت.
و حالا با افزایش قیمت از ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲، هر صفحه کتاب شش هزار و ۹۳۶ ریال قیمت دارد.
این نشان می‌دهد که قیمت کتاب تخصصی هنر در یک روند صعودی قرار دارد که به نظر می‌رسد تاثیر تورم اقتصادی بر آن را باید عامل مهمی در نظر بگیریم. چرا که از ۹۸ به ۹۹ با افزایش ۱۶ درصدی و پس از آن هرسال با افزایش تقریباً ۴۵ درصدی به طور ثابت مواجه هستیم.
 

‌