مراسم رونمايي كتاب هاي "زمان سنگي " و "آسمان بي گذر نامه "
فريدون فرياد فرزند مشترك ايران و يونان است
خدمات فريدون فرياد به 2 زبان فارسي و يوناني انكار ناپذير است و سال هاي عمرخود را بر روي سرودن شعر، آموختن زبان يوناني و ترجمه شعر هاي ريتسوس گذاشته است.
وي افزود: فريدون فرياد دانش آموخته ادبيات تطبيقي است،او براي ادامه تحصيلات عازم يونان شد.وي به اندازه يك وزارتخانه براي فرهنگ و تمدن اين سرزمين زحمت كشيده است. كتاب "آسمان بيگذرنامه" فريدون فرياد در سال 1991 در يونان منتشر شد و در سال 1995 موفق به دريافت جايزه انجمن اروپايي شد. كتاب "خوابهايم پر از كبوتر و بادبادك است "نوشته فرياد از سال 1998 جزو آثاري است كه در مدارس يونان تدريس ميشود.
مدير مسوول مجله بخارا ادامه داد: كتاب" آسمان بيگذرنامه "در سال 2006 به زبان فرانسه توسط مترجم فرانسوي آثار ريتسوس ،"ژاك كاريه "ترجمه شد.فرياد قريب به 3 سال وقت خود را بر سر ترجمه و انتشار آنتولوژي شعر يونان گذاشته است. او تاكنون آثار بسياري از شاعران كلاسيك فارسي زبان از جمله عطار ،فردوسي، خواجو را به زبان يوناني ترجمه كرده است.
دهباشي با اشاره به نقش و اهميت كار فريدون فرياد در معرفي شعر شاعران فارسي زبان به يونانيها يادآور شد: فرياد، تاكنون بارها در دانشگاههاي يونان به تدريس زبان و ادبيات فارسي مشغول بوده است او در نشريات يوناني مقالات متعددي درباره ايرانيها و يونانيها نوشته است و از زندگي او يك فيلم براي تلويزيون يونان ساخته شده كه بارها در اين كشور پخش شده است.
وي افزود: فريدون فرياد يك بار برنده مدال تقدير از سازمان يونسكو شعبه يونان شده است. او همچنين در سال 2000 شعرهاي فارسي، اوديسه و شعر يونان باستان را در مراسمي به مناسبت روز جهاني شعر در يونان قرائت كرده است و اين موضوع از جريانهاي ادبي كشور يونان محسوب ميشود.
پس از آن "اسماعيل جنتي "درباره ريتسوس،گفت: يانيس رتيسوس در سال 1909 در يونان متولد شد او در كارنامه خود 108 اثر تاليفي دارد كه از اين ميان ميتوان به 12 ترجمه و 54 اثر چاپ نشده اشاره كرد، او جوايز و افتخارات بيشمار را در طول ساليان براي كشورش يونان به ارمغان آورده است.
مدير مسوول انتشارات يوشج ادامه داد: مرگ ريتسوس در سال 1990 جهان را در اندوه فرو برد. ريتسوس در زمان حياتش تبديل به اسطوره شده بود، او راه آزادي را پيش گرفت . او چكامه سراي زحمتكشان بود.
وي ريتسوس را يكي از محبوب ترين شاعران ايران داست و ادامه داد :رتيسوس در آخرين گفتوگوي كه با فريدون فرياد دارد وقتي از او درباره ايران سوال ميشود، او مي گويد: ايران را دوست دارم و آرزو ميكنم ايران و سراسر جهان در آرامش به سر ببرد.
وي در ادامه درباره آثار رتيسوس كه به فارسي ترجمه شدهاند، گفت: اولين بار ريتسوس با كتاب "با آهنگ باران" با ترجمه "قاسم صفوي "به مخاطبان فارسي زبان معرفي شد و پس از آن احمد شاملو محمدعلي سپانلو، ليلي گلستان، علي عبدالهي، احمد پوري و فريدون فرياد شعرهاي او را به فارسي ترجمه كردهاند .
پس از آن "مركوريوس كارا فوتياس " سفير كشور يونان با ابزار خوشحالي از حضور در مراسم رونمايي كتاب هاي فريدون فرياد گفت: بيشك اتفاقاتي از اين دست در زندگي هر فردي بسيار كم بيش مي آيد و من بسيار خوشحالم كه در مراسم تقدير از فريدون فرياد فرزند مشترك ايران و يونان حضور دارم.
وي با اشاره به فرهنگ مشترك ايران و يونان گفت: ايران و يونان فرهنگ و تاريخ مشتركي دارند و شايد نزديك به يك قرن 2 ملت در كنار و همراه يكديگر بودهاند.
"مركوريوس كارا فوتياس " افزود: يك ايراني در يونان و يك يوناني در ايران در منزل خودش است و من فكر نمي كنم كه هيچ كدام احساس غربت كنند، من پس از 2 سال نيم كه در ايران زندگي ميكنم، دستم را روي قلبم ميگذارم و ميگويم كه تمام ايران منزل من است. هر زمان كه براي يونان درد ميكشم، چنين احساسي نيز را نيز براي ايران دارم.
وي فريدون فرياد را همچون پلي ميان فرهنگ ايران و يونان خواند و ادامه داد: فريدون فرياد نه تنها در تمام اين سالها محصول فرهنگي توليد كردهاند بلكه بسياري از شاعران ايراني و يوناني را نيز به هم معرفي كردهاند و فاصله ميان دو كشور را از بين بردهاند و تنها اختلاف يونانيها با ايراني در زبان آنها است.
وي با اشاره به جايگاه تثبيت شده فريدون فرياد گفت: خدمات فريدون فرياد به 2 زبان فارسي و يوناني انكار ناپذير است و تاكنون وي جوايز متعددي را دريافت كردهاست كه اميدوارم اين جوايز همچنان ادامه پيدا كند.
پس از آن فريدون فرياد تعداد از شعرهاي يانيس رتيسوس را كه ترجمه آن را در كتاب "زمان سنگي "منتشر شده است را به زبان يوناني براي حاضران خواند و اسماعيل جنتي نيز ترجمه اين شعرها را براي حاضران خواند.
پس از آن فريدون فرياد گفت: شعر از مهمترين علايق من است و از روي عشقي كه به شعر داشتم با ريتسوس آشنا شدم و بسيار آگاهانه و از روي عشق و علاقه اي كه به زبان يوناني و شعر ريتسوس داشتم زبان يوناني را آموختم.
وي درباره نخستين ديدار خود با ريتسوس گفت: در سال 1980 در سفري كوتاه به يونان، پس از 100 روز كه در آتن بودم كنجكاو شدم بدانم كه "ريتسوس "شاعري كه پيش از اين با شعرهايش آشنا شده بودم زنده است يا نه؟
فرياد ادامه داد: فكر ميكنم درست در تاريخ 4 مرداد ماه بود كه پس از پيدا كردن آدرس او و يك مسافرت 16 ساعته بر روي آب، ريتسوس را در جزيره ساموس ديدار كردم و او بسيار خوب از من استقبال كرد و دوستي ما از همان زمان شكل گرفت.
مترجم كتاب "زمان سنگي" با بيان اين مطلب كه پس از بازگشت از يونان عشق و علاقه يادگيري زبان يوناني و ارتباط برقرار كردن با ريتسوس يك لحظه مرا آرام نميگذاشت،گفت: پس از آن كه دوباره به يونان باز گشتم ، وقتي توانستم زبان يوناني را ياد بگيرم، دو سال با همكاري ريتسوس شعرهاي او را انتخاب و به زبان فارسي بازگرداندم.
وي با اشاره به دشواريهاي كار ترجمه زبان يوناني به فارسي گفت: تاكنون هيچ فرهنگي فارسي- يوناني و بالعكس تاليف نشده است از اينرو مترجماني كه از اين دو زبان مي خواهند ترجمه كنند با دشواريهاي متعددي روبهرو خواهند بود.
فرياد ادامه داد: هرجا كه در هنگام ترجمه شعرهاي ريتسوس با دشواري روبهرو ميشدم او خود اين واژه را براي من توضيح ميداد و همين همكاري نزديك موجب شد كه من از او بسيار ياد بگيرم و با توجه به اين كه او از اطلاعات بسيار بالايي برخوردار بود، من براي ارتباط با او بايد اطلاعاتم را عميق مي كردم .
اين مترجم يادآور شد: به نظر من ريشه زبان فارسي و يوناني بسيار مشترك است و هر 2 زبان از اهميت و ارزش بالايي برخوردار هستند.
بخش دوم اين مراسم اختصاص به رونمايي كتاب آسمان بيگذرنامه سروده فريدون فرياد داشت، رتيسوس بر اين كتاب مقدمه نوشت و در سال 1990 اين كتاب به زبان يوناني در يونان منتشر شد،اين كتاب تاكنون به زبان فرانسه و انگليسي منتشر شده است و به تازگي نيز از سوي نشرثالث منتشر شده است .
فريدون فرياد درباره كتاب "آسمان بي گذر نامه " گفت: درباره كتاب" آسمان بدون گذرنامه "ديگران بايد نظر بدهند، من خودم نمي دانم كه در اين كتاب چه كردهام.
وي افزود: آسمان بيگذرنامه پس از 27 سال كه كتابي منتشر نكرده بودم منتشر شد و اين كتاب براي من كسب تكليف است . مي خواهم بدانم چه راهي را در شعر پيش گرفته ام .
وي افزود: 81 شعر از اين كتاب به زماني باز ميگردد كه تازه با ريتسوس آشنا شده بودم و هر روز يك شعر مينوشتم و براي او مي خواندم .اين شعرها از ميان 300 شعر انتخاب شده است و شعرها به 2 زبان فارسي و يوناني سروده شدهاند.
فرياد با اشاره به مقدمهاي كه ريتسوس بر اين كتاب نوشت گفت: ريتسوس شاعري سياسي بود و سالها عضو حزب بود، او بر روي شعر من مقدمه نوشت ولي به خاطر اين كه دلش نميخواست، من هم با دردسرهاي زندگي او مواجه شدم از من قول گرفت كه اين كتاب را بدون مقدمه او در يونان چاپ كنم .اما من اين كتاب را در سال 1995 با مقدمه ريتسوس در يونان چاپ كردم. متاسفانه به تازگي اين كتاب در ايران منتشر شده است.
وي افزود: اميدوارم كه اين مجموعه سكوي پرتاب شعر من باشد، به هر حال اگر حتي 4 و 5 شعر خوب در اين مجموعه باشد براي من كافي است.
فرياد با بيان اين مطلب كه من در شعر سبك و روش خودم را دارم يادآور شد: شعرهاي من ساده و روان است. به قول ريتسوس شعر نبايد پرطمطراق و پر زيور و زينت باشد و بيخودي نبايد بر شعر چيزي را بار كنيم.
فرياد با بيان اين مطلب كه شعر من از آغاز زبان ساده و رواني داشت يادآور شد: از آغاز از زبان كوچه و بازار خوشم ميآمد و اين زبان را پيش از ريتسوس با خواندن شعرهاي نيما و فروغ شناخته بودم.
اين شاعر با اشاره به تاثير ريتسوس بر شعرش گفت: ريتسوس يك شاعر بسيار انسان بود از او ياد گرفتم كه به شعر بيش از هرچيزي عشق بورزم و شعرام را با عناصر زندگيم در آميزم و هرگز از شعر فاصله نگيرم. همچنين از او ياد گرفتم كه در كارم نظم و ترتيب داشته باشم.
وي افزود: پيش از آشنايي با ريتسوس هرچيزي كه به ذهنم مي رسيد مينوشتم وحتي حاضر نبودم كلمهاي را در شعرم پس وپيش كنم .پيش از آشنايي با ريتسوس 2 مجموعه شعر چاپ كرده بودم كه اين دو مجموعه فاجعه هستند، شعرهاي اين مجموعهها بسيار عريان بودند. آشنايي با ريتسوس موجب شد كه از تجربيات او استفاده كنم و رفته رفته شعر از اين فضا خارج شود.
وي با بيان اين مطلب كه شعر ابتدا و انتها ندارد يادآور شد: شعر حاصل مناسبات روحي انسان و شعر يوناني بسيار عقلاني و زبان روايي دارد .شعر شاعران يوناني شبيه شعرهاي اخوان و بيشتر شبيه شعر كلاسيك ما است شعر معاصر يونان شباهتي با شعر معاصر فارسي ندارد . شعر يوناني بيشتر به سمت تفكر ميرود،اما در شعر فارسي زبان امكانات ديگري به اين شعر ميافزايد .
فرياد با اشاره به شعر فارسي كه بسيار مورد توجه مخاطبان غيرفارسي زبان قرار مي گيرد، گفت: موسيقي شعر فارسي آن قدر تاثيرگذار است كه يك مخاطب غيرفارسي زبان به تنهايي از ريتم و موسيقي شعر فارسي لذت ميبرد.
وي شعر يوناني را خشك و زمخت خواند و گفت: از اين رو عجيب نيست كه در شعر ريتسوس اين قدر قصه گفته ميشود. بيشتر شعر امروز يونان نيز در همين حال و هوا سروده ميشوند.شاعراني هم در ميان نسل جديد شاعران يونان به چشم ميخورند كه شعر سورئاليست مي گويند، اما اين گروه متاثر از سورئاليستهاي فرانسوي هستند و از جريان اصلي شعر يونان فاصله گرفتهاند.
پس از آن علي باباچاهي با بيان اين مطلب كه بايد نشستي جداگانه براي بررسي شعر فريدون فرياد ميگذاشتند ، گفت: در شعرهاي فريدون فرياد سادگي خاصي به چشم ميخورد و اين سادگي به معناي پيش پا افتادگي نيست. به هر حال شعري كه از فروغ و نسل بعد از او به ما رسيده است نوعي سادگي را با خود به همراه دارد.
شاعر مجموعه "رفته بودم به صيد نهنگ" با بيان اين مطلب كه هر شاعري جهانبيني خاصي دارد و شعر او نيز بيتاثير از اين موضوع نيست يادآور شد: مثلا يكي از دغدغه هاي اصلي شاملو زبان و اجرا بود اما اين موضوع در شعر فرياد مشهود نيست. شعر فرياد بر پايه واقعيت موجود بنا شده است.
باباچاهي شعر فريدون فرياد را بياني خواند و افزود: شعر فريدون فرياد شعر بيدروغ است و او براي گفتن شعر دروغ نميگويد. او تاكيد عجيبي بر دروغ نگفتن دارد، گاه دروغ گفتن در شعر بهتر از دروغ نگفتن است و اين موضوع به جذايت شعر كمك مي كند .
باباچاهي با بيان اين مطلب كه شعر فريدون فرياد را دوست دارد، گفت : سالهاي گذشته دو كتاب "سه دهه شاعران حرفهاي" و برگزيده شعرهاي عاشقانه كه در برگيرنده شعرهاي عاشقانه سالهاي 1300 تا 1380 است را منتشر كرده ام كه در اين دو كتاب از شعرهاي او استفاده كردهام.
وي افزود: فريدون فرياد با ترجمه شعرهاي ريتسوس ما را مديون خودش كرده است اما اگر فريدون فرياد نسبت به فرهنگ خودش حساسيت بيشتري داشت شعرهاي خودش را زودتر به دست چاپ ميسپرد و بيشتر روي شعر خودش كار ميكرد . اميدوارم كه فريدون فرياد بيشتر به جنبه آفريندگي خودش اهميت بدهد و كوشش بيشتري روي فرديت هنري خودش بكند.
فرياد يادآور شد: من به صداقت در شعر ايمان دارم و شعر هر فردي متاثر از زندگي خود اوست. شعر من نيز متاثر از زندگيام است. شاعر بايد همواره روي شعرش كار كند و تنها نبايد به حسهاي اوليهاش اكتفا كند.در اين مراسم شما بيشك از چهرهاي ستايش نميكنيد بلكه شما با حضورتان به شعر احترام گذاشتهايد و اين كار شما بسيار ارزشمند است و از شما سپاسگذارم.
اين شاعر و مترجم در پايان گفت: من به شعر جوان ايران اعتقاد دارم و در آنتولوژي شعري كه از زبان يوناني ترجمه كردهام، بيشتر به شاعران جوان بهاء دادم. به نظر من شاعران جوان بايد شعر كلاسيك را بيشتر مطالعه كنند.
نظر شما