یکشنبه ۲۸ آبان ۱۴۰۲ - ۱۱:۲۴
دفاع عضو پیوسته شورای فرهنگستان از توانایی‌های زبان فارسی

ژاله آموزگار، عضو پیوسته جدید شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در خطابه خود با نام «برخی اصطلاحات فلسفی در متون پهلوی» به کسانی که بدون آگاهی، جایگزینی اصطلاحات کُهن فارسی را به عربی به دلیل ناتوانی زبان فارسی برای بیان مطالب علمی دانسته‌اند، پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ژاله آموزگار در چهارصدوهفتادونهمین نشست شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی که با حضور اعضای پیوسته و وابسته شورای فرهنگستان، به ریاست غلامعلی حدادعادل برگزار شد، در سخنانی گفت: موضوع مورد بحث ادرباره تعدادی از اصطلاحات فلسفی است که در کتاب‌های پهلوی با آنها برخورد کرده‌ام و در ترجمه‌هایم از این متون سعی کرده‌ام نقش آنها را در برابر واژگان متداول امروزی‌شان پررنگ‌تر کنم. این موضوع همیشه دل مشغولیم بوده است و از این‌رو در موقعیت‌های مختلف و با عنوان‌های متفاوت بارها درباره آن سخن گفته‌ام. البته دانشمندان و پژوهشگران دیگر نیز و آنان که با آثار ابن‌سینا و ابوریحان بیرونی و دیگر عالمان هم‌عصر آن‌ها سروکار دارند هم به این مطالب پرداخته‌اند، سخن گفته‌اند و نگاشته‌اند. انگیزه من بیشتر برای این بوده است که گفته‌هایم پاسخی باشد به کسانی که بدون آگاهی، جایگزینی اصطلاحات کُهن فارسی را به عربی به دلیل ناتوانی زبان فارسی برای بیان مطالب علمی دانسته‌اند.

وی تاکید کرد: هدف من به هیچ‌وجه ستیز با واژگان عربی نیست. من در دوران تحصیل در رشته ادبیات فارسی محضر استادان بزرگ عربی‌دان را درک کرده‌ام و با زبان و ادبیات غنی این زبان آشنایی دارم و هدف اصلیم دفاع از توانایی زبان فارسی است.

عضو پیوسته جدید شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی توضیح داد: من سال‌های متمادی متون دینکرد که فلسفی‌ترین اثر بازمانده به زبان پهلوی است و فصل‌های کتاب شِکَندگُمانیک وزار یا گزارش گمان‌شکن را که برجسته‌ترین اثر کلامی آن دوران به شمار می‌آید تدریس و بخش‌هایی از این آثار را به زبان فارسی ترجمه کرده‌ام و ترجمهکتاب پنجم دینکرد را نیز با همکاری زنده‌یاد احمد تفصلی به فرانسه و به فارسی به انجام رسانده‌ام. از این‌رو می‌توانم بگویم که به عبارتی با این اصطلاحات زیسته‌ام و چنین تهمتی را نمی‌توانم بپذیرم.

وی سپس با اشاره به تعدادی از واژه‌های فلسفه و منطق در متون پهلوی گفت: واژه‌ها و اصطلاحات انتخابی من بیشتر برگزیده از متون دینکرد و کتاب شِکَندگُمانیک وزار است. به عبارت دیگر با طرح این موضوع خواسته‌ام پاسخی مستند بدهم به کسانی که زبان فارسی را در شرح مطالب علمی و فلسفی ناتوان می‌دانند و همچنین به کسانی که به ایرانیان باستان تنها با این دید می‌نگرند که فقط سر کشورگشایی داشته‌اند و مردانشان مرگ در بستر را ننگ می‌دانستند. هرچند که چنین تفکر دلاورانه‌ای هم شایسته ستایش است، باید با دلیل و برهان هم ثابت کرد که آنان در آوردگاه دانش و تفکر و استدلال نیز اسبان خود را به شایستگی تازانده‌اند. چون بودن واژگان و اصطلاحات برای بیان مفاهیم پیچیده علمی و فلسفی بهترین شاهد برای توانایی این زبان است و اگر در گذر زمان شاید به دلیل کوتاهی و کم‌کاری کاربران زبان و دلایل دیگر این اصطلاحات به دست فراموشی سپرده شده‌اند، دست‌کم تهمت نارسایی را از زبان شیرین‌مان بزداییم.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها