به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، در اين نشست كه با حضور دكتر جواد منصوري، نويسنده كتاب و سفير ايران در كشور چين، سيد حسين روحاني، پژوهشگر تاريخ و منتقد اين اثر و علي ططري، به عنوان دبير اين نشست و  مدير مركز اسناد كتابخانه مجلس شوراي اسلامي و مدرس دانشگاه، برگزار شد، از اين كتاب درسي دانشگاهي به عنوان اثري جامع كه عوامل زمينه‌ساز انقلاب اسلامي را به خوبي به تصوير كشيده ،ياد شد.

در ابتداي اين برنامه، علي  ططري به ارايه توضيحاتي درباره اين كتاب كه يكي از دروس عمومي دانشگاهي است، پرداخت.
 
وي با بيان اين كه اين كتاب جداي از بحث‌هاي قالبي و كليشه‌اي، جنبش تنباكو را از عوامل آغازگر حركات انقلابي عنوان كرده و با اشاره به قراردادهاي ايران با دولت‌هاي بيگانه، رخ‌دادهاي آن دوره را به خوبي ترسيم كرده است، دليل انتخاب جنبش تنباكو به عنوان عاملي در آغاز حركات انقلابي را از نويسنده اثر جويا شد.

در ادامه دكتر جواد منصوري، نويسنده كتاب و سفير ايران در كشور چين اظهار داشت: اين نوشتار تبيين حركت‌هاي مردمي خودجوش سطح جامعه را در نظر داشته  است. دليل انتخاب جنبش تنباكو به عنوان آغازگر حركات انقلابي اين بود كه در اين جريان شاهد موج مردمي هستيم كه پايه‌هاي سلطه خارجيان را در ايران هدف قرار داده، بر ساختار حاكميت تأثير گذاشته و مخالف نفوذ بيگانگان است.

سپس سيد حسين روحاني، پژوهشگر تاريخ و منتقد اين اثر با انتقاد از اين كه چرا در اين كتاب از دوره قاجار به عنوان دوره ضعف و از حاكمان اين دوره به عنوان افرادي بي لياقت ياد شده؟ گفت:‌ اين انصاف نيست كه از گذشتگانمان به بدي ياد كنيم، چون در آينده نيز از ما به نيكي ياد نخواهد شد، آيا هيچ نكته مثبتي از اين دوره تاريخي نداشته‌ايم كه در اين اثر به آن اشاره نشده است. 

نويسنده اثر در پاسخ به اين نقد، اظهار كرد: غالبا در نقد، اشتباهات اثر بيان مي‌شود نه اين كه چرا از نيكي‌ها يادي نشده. در دوره قاجار نيز شايد فتحعلي شاه از نظر ويژگي‌هاي رفتاري و اخلاق فردي خوب باشد، اما آنچه تاريخ درباره يك حاكم مي‌گويد در زمينه اقدامات و ميزان توانايي‌هايش در اداره امور جامعه و ميزان مقابله با بيگانگان است. با اين حال در اين كتاب درسي جايي براي ذكر تمامي تحولات جزيي نبود و بايد كليات عنوان مي‌شد. 

در ادامه سيد حسين روحاني، منتقد اثر گفت: يكي از ويژگي‌هاي اين اثر اشاره به رخدادها و عوامل سازنده سال 56 است، اما در آن از "مذاكرات گوادالوپ" چيزي عنوان نشده، دليل اين موضوع چيست؟

نويسنده در پاسخ به اين موضوع تصريح كرد:  در كتاب «25 سال حاكميت ايران بر آمريكا» كه در سال 60 چاپ شد، درباره مذاكرات و كنفرانس "گوادالوپ" اشاراتي كرده‌ام، اما اسناد زيادي در اين زمينه نيافتم و به اين دليل كه نمي‌خواستم بر اساس ذهنيات خود عمل كنم.  هنوز مسايل اين مذاكرات پس از گذشت سال‌ها افشا نشده  و اطلاعاتي وجود ندارد . 

همچنين سيدرضا حسيني، پژوهشگر تاريخ، دليل تأ‌ليف اين اثر را از نويسنده جويا شد و پرسيد چه خلاءهايي را در اين زمينه احساس كرديد كه به تقرير كتاب «آشنايي با انقلاب اسلامي ايران» پرداختيد؟

جواد منصوري در پاسخ به اين پرسش گفت: هنوز هم جاي بسيار زيادي براي بحث و تحليل درباره تحولات 200 ساله اخير ايران وجود دارد، درس‌هاي بسيار زيادي است كه ما هنوز نياموخته‌ايم و نيز  مطالبي كه براي آينده ما ضروري است. در اين كتاب كوشيده‌ام نكاتي را كه در كتاب‌هاي ديگر به ويژه در بخش تحليلي‌ كمتر به آنها توجه شده ،بيان كنم. وقايع سال‌هاي 1270 تا 1357 در اين كتاب همراه با نظمي تحليلي و به صورت زنجيروار عنوان و نقش خارجيان روشن و مستند ترسيم شده است.

در پايان، علي ططري، دبير اين نشست در جمع‌بندي از اين برنامه گفت: با توجه به اين كه اين كتاب از كتاب‌هاي درسي عمومي دانشگاهي است و بايد مطالب آن به صورت كلي و قابل درك براي دانشجويان همه رشته‌ها تدوين مي‌شد، برخي ايرادها ممكن است درباره آن وجود داشته باشد كه به دليل پرهيز از حجيم‌تر شدن اثر بايد از آنها چشم پوشيد  يا آنها را از ويژگي‌هاي چنين آثاري دانست.