انتشارات پیام آزادگان از جمله ناشران موفق و فعال در حوزه دفاع مقدس است که به‌طور تخصصی به انتشار آثار در خصوص آزادگان سرافراز وطن می‌پردازد.

فرزانه قلعه‌قوند؛ پژوهشگر، نویسنده و شاعر کشورمان در حال حاضر مدیر مسئول این انتشارات است. در گفت‌وگوی کوتاهی با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درخصوص آینده تاریخ شفاهی دفاع مقدس با وی به صحبت نشستیم که در ادامه می‌خوانید:

قلعه‌قوند در پاسخ به سوال با توجه به اینکه بسیاری از رزمندگان و راویان جنگ  درگذشته‌اند،گفت: کتاب‌های دفاع مقدس به چند دسته تقسیم می‌شوند، یکی خاطرات شهداست که سالیان زیادی است که درباره آنان کار می‌شود. این خاطرات به صورت نقل‌قول از افراد نزدیک، فامیل درجه یک و دوستان شهدا همراه با نامه‌ها و دست‌نوشته‌های شهدا کار می‌شود. بخش دیگر که حرف‌های زیادی در آن داریم، بخش اسارت رزمندگان است که این افراد تجربه چند دور مبارزه را در کارنامه خود دارد. هم در جنگ و عملیات‌ها بوده‌اند، هم اسیر شده‌اند و آنجا مبارزه‌ای دیگر را تجربه کرده‌اند. این افراد، خودشان هستند و خاطراتشان را نقل می‌کنند، هم‌رزمانشان نیز می‌بینند و آن‌ها را تایید می‌کنند،  و می‌توان گفت خاطراتشان سالم است.

 این درست است که این افراد کم‌کم از بین ما می‌روند. ما بیش از ۳۹ هزار اسیر جنگی داریم که با زندانیان زمان شاه، بیشتر از ۴۰ هزار نفر می‌شوند. تعدادی از این افراد فوت شده‌اند و تعدادی هنوز هستند. ما به شدت به دنبال گرفتن اطلاعات از آن‌ها هستیم تا این اطلاعات را آرشیو کنیم که بتوانیم به مرور آن‌ها را کار کنیم. تا اگر روزی این افراد از دنیا رفتند، دلواپس نباشیم، چون به اندازه سال‌ها مطلب داریم. همچنین ما کتاب‌ها را برای آیندگان می‌نویسیم. مثل بسیاری از متون قدیم که از گذشتگان به ما رسیده و الزامی نیست که آن نویسنده زنده باشد. ولی کتاب‌های ما زنده است، به خصوص که راستی‌آزمایی هم می‌شود.
 
مدیر انتشارات پیام آزادگان درباره فعالیت‌های این نشر در این خصوص بیان کرد: در حال حاضر که من با شما صحبت می‌کنم، چیزی حدود ٢٠ هزار ساعت مصاحبه داریم که کم هم نیست. مصاحبه‌هایی که از همان ابتدای آزادی از اسارت گرفته شده. بخشی از این مصاحبه‌ها برای کارهای پژوهشی استفاده شده که پزوهشگران از این اطلاعات استفاده می‌کنند.
 
قلعه‌قوند درادامه اذعان کرد: ما به‌صورت جهادی و خودجوش اقدام به جمع‌آوری این مصاحبه‌ها و خاطرات می‌کنیم، تعداد افراد مصاحبه‌کننده بیشتر شده‌ است. البته مسئله کمیت نیست. ما بازوهایی داریم که دفاتر استانی ما هستند. الزاما در تهران نیستند. ما دفاتر استانی‌مان را فعال کردیم. اگر وظیفه و ماموریت این دفاتر، روزی برگزاری همایش، دو رهمی و نشست‌های اینچنینی بود، در حال حاضر این ماموریت تغییر کرده است.

وی اضافه کرد: ما دوسال است تلاشمان را روی فعالیت‌های پژوهش‌محور متمرکز کرده‌ایم. یعنی همه نمایندگان ما در استان‌ها در حال گرفتن مصاحبه‌ها هستند. یکی از اولویت‌های امسال من، مصاحبه با مادران آزادگان است. چون آزاده کم‌کم از دست می‌رود، این مادر است که بیشتر به فرزند خود نزدیک است. البته دلایل دیگری نیز وجود دارد که ما سراغ مادران رفته‌ایم. اولویت ما مادران و بعد همسران است. آزادگانی هم هستند که قبل از اسارت ازدواج کرده بودند.
 
مدیر انتشارات پیام آزادگان گفت: معمولا نویسنده‌ها پس از دریافت مصاحبه‌ها برای نگارش کتاب، دچار خلا اطلاعاتی می‌شوند که این خلا ناشی از آموزش دیده نبودن پژوهشگر و مصاحبه کننده است. در این وضعیت نویسنده مجبور است که برای تکمیل اطلاعات خود دوباره اقدام به گرفتن مصاحبه کند. معمولا برای ما چنین اتفاقی نمی‌افتد. برای خودم نیز پیش آمده که به برخی مصاحبه‌ها برای نوشتن مراجعه می‌کنم، می‌بینم کم است، جزئیات ندارد و زمان و مکان مشخص نیست. مجبوریم دوباره سراغ این افراد برویم. ما جلوی این اتفاق را گرفتیم.

چندین دوره کارگاه برای نمایندگان استانی‌مان برگزار کردیم که آمدند و شرکت کردند و سی‌دی‌های آموزشی برای افراد ارسال کردیم. در حال حاضر و برای سال ١۴٠٢ ، به کمک خانم رامهرمزی طرحی نوشته‌ شده که به استان‌ها پیام داده‌ایم که ما مدرس معرفی می‌کنیم و آن‌ها برای پژوهش‌گران کلاس برگزار کنند. سعی کردیم جلوی این‌چنین مسائلی گرفته شود.